Maurice Nio

Architect Maurice Nio op 63-jarige leeftijd overleden

13 juli 2023, 17:20

Na een kort ziekbed is afgelopen dinsdag architect Maurice Nio overleden. De oprichter van NIO architecten en eerder NOX (samen met Lars Spuybroek) is 63 jaar geworden. Nio ontwierp onder meer de viaducten, tunnels en bushaltes op het traject Haarlem-Schiphol van de Zuidtangent.

Het bekendste object binnen dit project, dat hij begin deze eeuw ontwierp, is de bushalte die bij het Spaarne Gasthuis in Hoofddorp staat. The Amazing Whale Jaw, zoals het volledig van kunststof materialen gerealiseerde bouwwerk is genoemd, spring met zijn non-descripte maar zachte vorm, kleur (eerst wit, daarna oranje en inmiddels verkleurd tot wat nog het meest op roze lijkt) en enorme omvang in het oog op een plek die wordt gedomineerd door infrastructuur. Vorig jaar liet de gemeente Haarlemmermeer weten een nieuwe eigenaar en plek te zoeken voor de ‘Walviskaak’, vanwege de hoge onderhoudskosten.

De in Indonesië geboren Nio studeerde in 1988 cum laude af aan de TU Delft, met een villa voor popster Michael Jackson als afstudeerproject. In 1991 trad hij in dienst bij BDG Architekten Ingenieurs, waar hij zijn eerste werken van importantie ontwierp, zoals een in 1997 opgeleverde afvalverbrandingsinstallatie in Hengelo.

NOX
In de eerste helft van de jaren negentig richtte Nio samen met Lars Spuybroek het in boekvorm uitgegeven tijdschrift NOX op. In deze publicaties, waarvan er vier zijn verschenen, werd onder meer de invloed van digitalisering op de ervaring van architectuur onderzocht. Uit het tijdschrift kwam ook een bureau voort, eveneens NOX geheten. Nio werkte nog mee aan het belangrijkste project uit de beginjaren van het bureau, het Zoetwaterpaviljoen H2O en exPO op Neeltje Jans, maar trad tijdens het ontwerptraject uit om een eigen bureau te beginnen. Spuybroek zette NOX voort.

Volgens architect Joan Almekinders, die Nio leerde kennen toen hij tussen 1995 en 2000 bij NOX werkte, waren Nio en Spuybroek beide gericht op de ervaring van architectuur. “Voor Spuybroek was die ervaring vooral fysiek, je moest het met je lichaam voelen. Nio ging meer de mentale kant op, met zijn werken probeerde hij een verbinding te leggen met onbekende parallelle werelden die ook onderdeel zijn van onze ervaring van architectuur.”

Almekinders kwam in 2002 weer onder Nio te werken, bij het naar de oprichter vernoemde bureau waar hij later ook partner werd. “Die mentale kant bleef onderdeel van zijn werk, ook al ontwierp hij ook heel technisch ogende gebouwen. Wij probeerden onze ontwerpen altijd een onderlaag en een code te geven, zelfs als we dat de opdrachtgever niet vertelden. Het verbaast me dan ook niet dat Nio later kunstwerken is gaan ontwerpen.”

Een van Nio’s bekendste werken in dat segment is het houten hondsbeeld Mannes, tegenover het station van Assen. De komst van de zes meter hoge reu, die Nio samen met kunstenaar Q.S. Serafijn heeft ontworpen, was omstreden omdat veel Assenaren de identiteit van de stad niet terugzagen in het beeld. Later leidde een opknapbeurt van de uit 2018 stammende ‘stationshond’ tot rechtszaken met zowel het bedrijf dat de renovatie verzorgde en kunstenaar Q.S. Serafijn, die niet tevreden was over de nieuwe ‘huid’ die het beeld bij de opknapbeurt had gekregen.

Belevingswereld van dieren en planten
Almekinders voegt nog toe dat Nio gefascineerd was door de betekenis en belevingswereld van dieren en planten en zelfs van materie zoals glas en beton. “Door die onbekende wereld erbij te betrekken wist hij zijn fantasie totaal op hol te brengen en zijn ontwerpinstrumentarium te vergroten, wat resulteerde in bijzondere sculpturen zoals Dark Matter en Dark Horse.”

“Deze werkwijze, het insluiten van het onbekende, paste hij ook toe in architectonische projecten zoals het Pecci-museum voor hedendaagse kunst in Prato. Dit werd bijna letterlijk gebouwd als een instrument dat met zijn enorme antenne de wereld aftast naar nieuwe stromingen die voor de mens en de radar niet te vinden zijn”, besluit Almekinders.

Trefwoorden

maurice nio nox nio architecten joan almekinders overlijden lars spuybroek

1	David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid woensdag, 15 oktober
2	Woongebouwen door VdpArchitecten vormen nieuwe 'voorkant' Groningse Oosterparkwijk vrijdag, 17 oktober
3	Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid woensdag, 15 oktober
4	Gezicht van de tijd woensdag, 15 oktober
5	Gedetailleerde 3D-geprinte maquette toont ruimtelijke ontwikkeling Amsterdam vrijdag, 17 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Maurice Nio ontwerpt ‘gedraaide’ fietsbrug in Prato

15 maart 2019

Bronzen ring van Nio opent in Prato

25 augustus 2016

NIO ontwerpt lichtkunstwerk in tunnel Washington

17 april 2015

Schaduwspel van NIO architecten gereed

15 januari 2014

Lichtpylonen markeren nieuwe entree Amersfoort

6 november 2013

Op LED-safari door Amsterdamse spoortunnel

22 februari 2013

Cutty Sark Gardens in Greenwich opgeleverd

27 juli 2012

Houten kap als identiteitsdrager en verbinder voor station Assen

6 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Enschede als 'vernieuwende stad' centraal tijdens negende Dag van de Stad

Gisteren, 15:47

Op maandag 10 november vindt de negende editie van de Dag van de Stad plaats. Het jaarlijkse stadscongres strijkt dit jaar onder het thema De vernieuwende stad neer in Enschede.

Nieuw woongebouw op plek befaamde elektronicazaak Rotterdam-Noord

Gisteren, 14:35

Op de plek van het voormalige onderkomen van elektronicazaak Radio Correct in Rotterdam-Noord is naar ontwerp van EGM architecten een nieuw woongebouw gerealiseerd.

De Louise van De Zwarte Hond combineert sociale woningbouw met kwaliteit en duurzaamheid

Gisteren, 13:42

Het sociale woningbouwproject De Louise in de wijk Overhoeks in Amsterdam Noord is ontworpen door De Zwarte Hond in opdracht van woningcorporatie Ymere.

Paviljoen met zonne-energieopwekkend textiel op Ketelhuisplein in Eindhoven

Gisteren, 11:02

Op het Ketelplein in Eindhoven is afgelopen zaterdag het Umbra Pavilion geopend. Het paviljoen, dat is ontworpen en ontwikkeld door Studio Pauline van Dongen en Tentech, is voorzien van een zonne-energieopwekkend textiel.

Advocaten waarschuwen voor beperken bezwaar bij bouw

Gisteren, 11:54

Het inperken van de mogelijkheden om in bezwaar te gaan tegen bouwplannen is een risico voor de rechtsstaat, stelt de Nederlandse orde van advocaten.

Controle na asbestsanering schiet in derde van gevallen tekort

Gisteren, 09:31

Daardoor worden gebouwen schoon verklaard terwijl er nog asbestresten aanwezig zijn, waarschuwt de Arbeidsinspectie.

Sweco neemt groot Belgisch architectenbureau over

17 oktober, 4:23

Het 150 medewerkers tellende assar architects ontwierp onder meer het nieuwe hoofdkantoor van de NAVO in Brussel.

IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek

17 oktober, 12:14

Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, stelt de Nederlandse bestuurder van het IMF Marnix van Rij

EIB: 75.000 nieuwe voltijdse arbeidskrachten nodig in de bouw

17 oktober, 10:11

Volgens het instituut wordt het tekort aan vakmensen in de bouw steeds groter, vooral omdat de energietransitie een enorme extra vraag naar arbeid creëert.