Maurice Nio

Architect Maurice Nio op 63-jarige leeftijd overleden

13 juli 2023, 17:20

Na een kort ziekbed is afgelopen dinsdag architect Maurice Nio overleden. De oprichter van NIO architecten en eerder NOX (samen met Lars Spuybroek) is 63 jaar geworden. Nio ontwierp onder meer de viaducten, tunnels en bushaltes op het traject Haarlem-Schiphol van de Zuidtangent.

Het bekendste object binnen dit project, dat hij begin deze eeuw ontwierp, is de bushalte die bij het Spaarne Gasthuis in Hoofddorp staat. The Amazing Whale Jaw, zoals het volledig van kunststof materialen gerealiseerde bouwwerk is genoemd, spring met zijn non-descripte maar zachte vorm, kleur (eerst wit, daarna oranje en inmiddels verkleurd tot wat nog het meest op roze lijkt) en enorme omvang in het oog op een plek die wordt gedomineerd door infrastructuur. Vorig jaar liet de gemeente Haarlemmermeer weten een nieuwe eigenaar en plek te zoeken voor de ‘Walviskaak’, vanwege de hoge onderhoudskosten.

De in Indonesië geboren Nio studeerde in 1988 cum laude af aan de TU Delft, met een villa voor popster Michael Jackson als afstudeerproject. In 1991 trad hij in dienst bij BDG Architekten Ingenieurs, waar hij zijn eerste werken van importantie ontwierp, zoals een in 1997 opgeleverde afvalverbrandingsinstallatie in Hengelo.

NOX
In de eerste helft van de jaren negentig richtte Nio samen met Lars Spuybroek het in boekvorm uitgegeven tijdschrift NOX op. In deze publicaties, waarvan er vier zijn verschenen, werd onder meer de invloed van digitalisering op de ervaring van architectuur onderzocht. Uit het tijdschrift kwam ook een bureau voort, eveneens NOX geheten. Nio werkte nog mee aan het belangrijkste project uit de beginjaren van het bureau, het Zoetwaterpaviljoen H2O en exPO op Neeltje Jans, maar trad tijdens het ontwerptraject uit om een eigen bureau te beginnen. Spuybroek zette NOX voort.

Volgens architect Joan Almekinders, die Nio leerde kennen toen hij tussen 1995 en 2000 bij NOX werkte, waren Nio en Spuybroek beide gericht op de ervaring van architectuur. “Voor Spuybroek was die ervaring vooral fysiek, je moest het met je lichaam voelen. Nio ging meer de mentale kant op, met zijn werken probeerde hij een verbinding te leggen met onbekende parallelle werelden die ook onderdeel zijn van onze ervaring van architectuur.”

Almekinders kwam in 2002 weer onder Nio te werken, bij het naar de oprichter vernoemde bureau waar hij later ook partner werd. “Die mentale kant bleef onderdeel van zijn werk, ook al ontwierp hij ook heel technisch ogende gebouwen. Wij probeerden onze ontwerpen altijd een onderlaag en een code te geven, zelfs als we dat de opdrachtgever niet vertelden. Het verbaast me dan ook niet dat Nio later kunstwerken is gaan ontwerpen.”

Een van Nio’s bekendste werken in dat segment is het houten hondsbeeld Mannes, tegenover het station van Assen. De komst van de zes meter hoge reu, die Nio samen met kunstenaar Q.S. Serafijn heeft ontworpen, was omstreden omdat veel Assenaren de identiteit van de stad niet terugzagen in het beeld. Later leidde een opknapbeurt van de uit 2018 stammende ‘stationshond’ tot rechtszaken met zowel het bedrijf dat de renovatie verzorgde en kunstenaar Q.S. Serafijn, die niet tevreden was over de nieuwe ‘huid’ die het beeld bij de opknapbeurt had gekregen.

Belevingswereld van dieren en planten
Almekinders voegt nog toe dat Nio gefascineerd was door de betekenis en belevingswereld van dieren en planten en zelfs van materie zoals glas en beton. “Door die onbekende wereld erbij te betrekken wist hij zijn fantasie totaal op hol te brengen en zijn ontwerpinstrumentarium te vergroten, wat resulteerde in bijzondere sculpturen zoals Dark Matter en Dark Horse.”

“Deze werkwijze, het insluiten van het onbekende, paste hij ook toe in architectonische projecten zoals het Pecci-museum voor hedendaagse kunst in Prato. Dit werd bijna letterlijk gebouwd als een instrument dat met zijn enorme antenne de wereld aftast naar nieuwe stromingen die voor de mens en de radar niet te vinden zijn”, besluit Almekinders.

Trefwoorden

maurice nio nox nio architecten joan almekinders overlijden lars spuybroek

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december
5	Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Maurice Nio ontwerpt ‘gedraaide’ fietsbrug in Prato

15 maart 2019

Bronzen ring van Nio opent in Prato

25 augustus 2016

NIO ontwerpt lichtkunstwerk in tunnel Washington

17 april 2015

Schaduwspel van NIO architecten gereed

15 januari 2014

Lichtpylonen markeren nieuwe entree Amersfoort

6 november 2013

Op LED-safari door Amsterdamse spoortunnel

22 februari 2013

Cutty Sark Gardens in Greenwich opgeleverd

27 juli 2012

Houten kap als identiteitsdrager en verbinder voor station Assen

6 juli 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

Gisteren, 16:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

Gisteren, 14:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

Gisteren, 13:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.

Nieuwbouw Algemeen Ziekenhuis Diest in gebruik genomen

Gisteren, 11:55

Het door archipelago ontworpen gebouw wordt omringd door groen, een conditie waarvan gebruik is gemaakt door veel uitzicht te creëren. Ook is op het maaiveld een colonnade gerealiseerd, die de overgang van binnen naar buiten verzacht.