De tijdelijke huisvesting van de Eerste Kamer siert de cover van het jaarboek

De foto die voor de cover van het jaarboek is gebruikt

Jaarboek Architectuur in Nederland 2021/2022 gepresenteerd

24 mei 2022, 21:00

Dinsdag is het Jaarboek Architectuur in Nederland 2021/2022 gepresenteerd. De cover van het jaarboek wordt deze keer gesierd door de tijdelijke huisvesting van de Eerste Kamer in Den Haag, een ontwerp van Happel Cornelisse Verhoeven. Het is de eerste keer dat een project van dit bureau de omslag van het jaarboek siert.

Enigszins verrassend is de keuze voor de tijdelijke huisvesting van de senaat in Huis Huguetan wel, na een jaar waarin meer in het oog springende projecten als Depot Boijmans van Beuningen en het Holocaust Namenmonument werden geopend. De keuze van de redactie is te verklaren vanuit de ondertitel die het jaarboek heeft meegekregen: Time to talk.

De meeste projecten die in het jaarboek zijn opgenomen (waaronder ook het depot en namenmonument), vormen geen weerspiegeling van de huidige bouwpraktijk, schrijven de jaarboekredacteuren Teun van den Ende, Uri Gilad en Arna Mackic in het openingsessay. “De bouw stagneert door het gebrek aan bouwlocaties, de stikstofregels en de torenhoge materiaal- en arbeidskosten. Bij veel projecten in dit jaarboek speelden deze belemmeringen geen rol”, aldus het trio.

Gesprek over architectuur aanjagen
Wel zijn de dertig projecten in het jaarboek geselecteerd omdat ze volgens de auteurs het gesprek over architectuur kunnen aanjagen. Hoewel Van den Ende, Gilad en Mackic een koerswijziging in de architectuurpraktijk naar prefabricatie en schonere manieren van bouwen constateren, zien ze dat bij veel projecten voor een traditionele bouwmethoden wordt gekozen. De vraag is of een architect nog het verschil kan maken, aangezien zijn macht beperkt is, schrijft de redactie.

“In de weerbarstige praktijk zijn uitzonderlijk vakmanschap, kennis van zaken, of simpelweg volharding en overtuigingskracht nodig. Van welk van deze eigenschappen bedienen architecten zich en wat levert dat op? En hoe kunnen opdrachtgevers, beleidsmakers, ontwikkelaars, aannemers en bewoners samen het verschil helpen maken?”

Uit de vele gesprekken die de redactie voor het jaarboek heeft gevoerd, bleek dat architecten deze ‘mogelijkmakers’ hard nodig hebben. Het project dat de cover siert, is juist een voorbeeld van een ontwerpproces waarbij de architecten juist werden beperkt door de strenge regelgeving van hun opdrachtgever, het Rijksvastgoedbedrijf.

“Ze kregen nauwelijks kans aan het huis van de democratie te ontwerpen, terwijl dit politieke bouwwerk wankelt onder invloed van de toeslagenaffaire en gebrek aan transparantie. Door de ontwerpopgave van de Eerste Kamer als decorbouw te benaderen, is het Happel Cornelisse Verhoeven Architecten wel gelukt te experimenteren met materialen en opstellingen die in een permanente situatie niet geaccepteerd zouden zijn”, aldus de jaarboekredactie.

Dit soort beperkend opdrachtgeverschap onderstreept volgens de redactie het thema van het Jaarboek. It’s time to talk, voor alle betrokken partijen.

Dertig projecten
Het Jaarboek Architectuur in Nederland 2021/2022 (nai010 uitgevers, verkrijgbaar voor 39,95 euro) bevat zes essays en dertig projecten, waaronder:

- Tijdelijke huisvesting Eerste Kamer, Den Haag – Happel Cornelisse Verhoeven
- Depot Boijmans van Beuningen, Rotterdam – MVRDV
- Nationaal Holocaust Namenmonument, Amsterdam – Studio Libeskind i.s.m. Rijnboutt
- Rechtbank Amsterdam – KAAN Architecten
- Haasje Over, Eindhoven – VMX Architects
- Tijdelijke huisvesting Tweede Kamer, Den Haag – Zecc Architecten
- Nationaal Monument Kamp Amerstfoort – Inbo
- Museum van Bommel van Dam, Venlo – BiermanHenket
- Amare, Den Haag – NOAHH i.s.m. JCAU en NL Architects
- Vernieuwing ’t Karregat, Eindhoven – architecten|en|en en diederendirrix

Trefwoorden

eerste kamer happel cornelisse verhoeven jaarboek nai010 uitgevers tijdelijke huisvesting eerste kamer jaarboek architectuur in nederland

1	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
2	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
3	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
4	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
5	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Jaarboek Architectuur in Nederland 2023 / 2024 gepresenteerd

31 mei 2024

Kunstwerf siert cover Jaarboek Architectuur in Nederland 2022-2023

23 mei 2023

Inzending voor Jaarboek Architectuur in Nederland 2024/2025 geopend

17 juli 2024

Inzending projecten voor Jaarboek Architectuur in Nederland 2025/2026 van start

9 juli

Happel Cornelisse Verhoeven ontwerpt ‘stijlkamers’ voor tijdelijke huisvesting Eerste Kamer

17 maart 2022

Jaarboek Architectuur in Nederland 2020-2021 gepresenteerd

26 mei 2021

Renovatie en uitbreiding Singer Laren verkozen tot BNA Beste Gebouw van het Jaar

12 mei 2022

Gouden A.A.P. 2022 toegekend aan Namenmonument en basisschool

19 mei 2022

Architectenweb Awards 2021 – een terugblik

31 december 2021

Projecten gezocht voor 36e Jaarboek Architectuur in Nederland

14 juli 2022

Vijftiende Architectuurboek Vlaanderen houdt vakgebied spiegel voor

13 oktober 2022

Winnaars ARC22 Awards bekendgemaakt

3 november 2022

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

8 december 2022

Boek: vraagspecificaties voor bouwprojecten

7 februari 2023

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Floris Cornelisse over hoe tradities en tijdelijkheid samengaan bij ontwerp voor Eerste Kamer

17 maart 2022

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.