Ontroerende ansichtkaarten van bewoners bejaardenhuizen

6 juni 2019, 13:23

Bij uitgeverij De Harmonie is We mogen niet klagen verschenen. Het boek staat vol ansichtkaarten van bejaardenhuizen, inclusief de veelal ontroerende teksten die de bewoners aan hun familie of vrienden schreven. En passant wordt een beeld van een generatie gebouwen en het stille leed van hun bewoners geschetst.

Het is een vertrouwd beeld voor iedere Nederlander; het bejaardentehuis met zijn uitgeklapte rode of blauwe zonneluifels. Ooit waren deze gebouwen een symbool van welvaart en vooruitgang. Nadat in 1963 de Wet op de Bejaardenoorden werd aangenomen, openden de eerste bejaardenhuizen hun deuren. Een hele verbetering ten opzichte van wat er voordien aan opvang voor ouderen bestond.

Ondanks dat de bewoners er redelijk werden verzorgd en vertier konden vinden, leefde er achter de muren van deze doorgaans monotone gebouwen ook veel leed. De ouderen kregen er te maken met aftakeling, eenzaamheid en het verlies van dierbaren. Het was doorgaans stil leed, de bewoners van de tehuizen behoorden tot een generatie waarvan het adagium luidde: we mogen niet klagen.

Verdwijnende fenomenen
In het gelijknamige boek brengen Sonja van Hamel en Robert Muda twee verdwijnende fenomenen samen. Doordat ouderen steeds langer zelfstandig blijven wonen en er nieuwe woonzorgconcepten zijn ontwikkeld, raken bejaardentehuizen leeg en worden ze gesloopt of veranderd in woningen voor bijvoorbeeld studenten of asielzoekers.

Ansichtkaarten zijn inmiddels ook verworden tot fenomeen uit een andere tijd, helemaal de kaarten die speciaal van bejaardenhuizen zijn uitgegeven. Van Hamel en Muda raakten geïnteresseerd in de kaarten toen ze bij een antiquair op een grote partij bejaardenhuiskaarten stuitten. Voor het boek, waarin tehuizen in heel Nederland staan, verzamelden ze er nog meer.

Aafke
Een bewoner van zo’n tehuis die de auteurs specifiek ontroerde, was Aafke. In een geheel eigen stijl beschreef ze zo ongeveer het gehele beschikbare vlak. In gelijkmatige en kaarsrechte zinnen schreef ze op wonderlijke en tamelijk onnavolgbare wijze wat haar allemaal bezighield. Het leverde poëzie in onaffe en incorrecte zinnen op:

Wij moet zeist zingen / Wij de Bus er toe het lied / dat is de wereld waar woon. / het wel eenzaam op kamertje / de Heer altijd bij mijn

Muziektheatergroep BOT heeft speciaal voor het boek een lied met teksten van Aafke opgenomen:
https://youtu.be/VLUyY0XpnLo

Trefwoorden

de harmonie boek verzorgingstehuis bejaardenhuis zorg ouderen

1	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
2	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
3	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
4	Team met Mecanoo en Inside Outside wint tender kavel 1A2 Sluisbuurt woensdag, 21 mei
5	Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland woensdag, 21 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Vraag naar woonvormen voor ouderen groeit sterkst in Nederland

28 mei 2019

Steun voor nieuwe woonvormen ouderen

4 april 2019

Knarrenhof

6 april 2018

Prikkelend speculatieve installatie: werkomgeving voor 70-plusser

6 februari 2019

Woningcorporaties niet klaar voor vergrijzing

13 juni 2017

Ruim een op twintig Europeanen is tachtigplusser

29 september 2016

‘Seniorencomplexen onveilig bij brand’

21 juni 2019

Rotterdam lanceert 'ouderenhubs'

12 juli 2019

Commissie Bos: meer woningen nodig voor thuiszorg ouderen

16 januari 2020

Potentiële behoefte aan kwart miljoen ouderenwoningen

20 april 2020

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Jaarboek Architectuur in Nederland 2024/2025 gepresenteerd

Gisteren, 21:15

Op de cover prijkt het Hertha Mohrgebouw in Leiden, dat is gerenoveerd en uitgebreid door De Zwarte Hond. Er zijn 35 projecten geselecteerd voor het jaarboek, onderverdeeld naar hun historische context.

Voormalig kantoor in Scheepvaartkwartier Rotterdam herbestemd tot woongebouw

Gisteren, 17:13

Het herontwikkelingsproject The Caland is officieel opgeleverd. V8 Architects heeft bij de transformatie gestreefd naar een tijdloos gevelontwerp, dat aansluit bij het klassieke straatbeeld in de omgeving.

Wachten in een compositie als van Mondriaan

Gisteren, 16:19

De eerste fase van Schiphol Lounge 2, een ontwerp van Beyond Space, is voltooid. De twee zitgebieden van de wachtruimte vertonen een harmonieuze opzet in lijnen en vlakken.

Woongebouw 70lux markeert de entree tot het stadshart van Zoetermeer

Gisteren, 12:41

Dal Architecten ontwierp het statige woongebouw 70lux met een klassieke opbouw in een hoge plint, een stedelijke laag en een torenvolume, voorzien van opvallende dieptesprongen.

Zuid-Holland wil in 2027 besluit over uitbreiding Maasvlakte in zee

Gisteren, 12:23

Het havengebied is in de afgelopen zeventig jaar al twee keer vergroot door voor de westkust grote hoeveelheden zand op te spuiten.

Rekenkamer: begroting verbouwing Binnenhof ‘onrealistisch laag’

Gisteren, 09:44

Toenmalig minister Stef Blok van Wonen presenteerde het oorspronkelijk budget van 475 miljoen euro zonder dat er een ontwerp lag.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

21 mei, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

20 mei, 2:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

20 mei, 9:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.