Het Autrique-huis

Exterieur Hôtel Tassel

Hal Bozar - Paleis voor de Schone Kunsten

Hôtel van Eetvelde

Brussel stelt 2018 in teken van Victor Horta

15 december 2017, 11:49

Brussel brengt volgend jaar een groots eerbetoon aan een van de belangrijkste architecten die ooit in de stad geleefd hebben. Twintig instellingen bundelen een jaar lang de krachten in de manifestatie Horta Inside Out. Door middel van tentoonstellingen, een festival, rondleidingen en andere activiteiten wordt het erfgoed van Victor Horta (1861-1947) in de kijker gezet.

Horta geldt samen met Henry van de Velde als de belangrijkste vertegenwoordiger van art nouveau, de sierlijke kunststroming die aan het eind van de negentiende eeuw een korte maar hevige bloeitijd kende en wordt gezien als de Belgisch-Franse variant op Jugendstil. Horta ontwierp zijn gebouwen en interieurs als ‘Gesamtkunstwerke’ en schiep als een van de eerste architecten in Europa met behulp van ijzer als constructiemateriaal vrije plattegronden voor woonhuizen.

Horta is in Gent geboren, maar zijn belangrijkste werken staan in Brussel, waar hij zich in 1861 vestigde en studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Daar werd hij ontdekt door de destijds invloedrijke architect Alphonse Balat, die hem aanstelde als assistent. Horta, die gefascineerd was door curves, licht en staal, werd lid van de vrijmetselaarsloge en zag zo zijn eigen carrière worden gelanceerd.

In 1893 werd het Autrique-huis gebouwd, gevolgd door een van zijn beroemdste werken, Hôtel Tassel (1893-1897) met zijn vernieuwende en iconische trappenhuis. In het eerstgenoemde huis vinden twee van de permanente tentoonstellingen van het Horta-jaar plaats, die zich beide focussen op het interieur van dit herenhuis voor Eugène Autrique.

Unbuilt Horta
De CIVA Stichting organiseert eveneens twee exposities over Horta. ‘Naar de bronnen van art nouveau’ geeft een inleiding tot zijn werk en biedt inzicht in zijn werkwijze en creativiteit. In de tentoonstelling ‘Unbuilt Horta’ zijn onder meer zijn niet-gerealiseerde plannen voor de reconstructie van het gebied tussen het Paleis voor de Schone Kunsten en het centraal station te zien.

Het woonhuis en atelier van de architect, tegenwoordig het Hortamuseum, biedt ook plaats aan twee exposities, wanneer je het gebouw zelf even meerekent als tentoonstelling. De tweede expo gaat over de belangrijke rol van licht in Horta’s ontwerpen. Te zien is welke oplossingen hij bedacht om ‘licht te vangen’ in zijn gebouwen, met name in de herenhuizen die traditioneel donker waren.

Een ander werk van Horta’s hand, het warenhuis Waucquez, vormt tegenwoordig het onderkomen van het Belgisch Stripmuseum. Hier vindt een tentoonstelling plaats die het ontstaan, leven en transformatie van het textielwarenhuis belicht. Ook zijn er illustraties te zien van stripauteurs die zich lieten inspireren door het lot van het oude Waucquez-warenhuis, waarover het faillissement in 1970 werd uitgesproken.

Ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van het Paleis voor de Schone Kunsten organiseert Bozar een tentoonstelling over dit gebouw. Het ontwerp stamt uit een periode dat Horta art nouveau al achter zich had gelaten en een strengere classicistische richting was ingeslagen. Er zijn schaalmodellen en nooit tentoongestelde documenten, plannen en andere werken te zien.

Paviljoen van de Menselijke Driften
Het eerste gebouw van Horta in Brussel was het Paviljoen van de Menselijke Driften. In 1890 kreeg hij de opdracht een gebouw te ontwerpen voor het reliëf ‘De menselijke driften’ van beeldhouwer Jef Lambeaus. Het werd een lijdensweg voor de architect, omdat de beeldhouwer absoluut zijn stempel wilde drukken op de architectuur, maar het resultaat is verbluffend.

De bijbehorende tentoonstelling is te zien in het Jubelparkmuseum, evenals het gereconstrueerde winkelinterieur voor juwelier en zilversmid Wolfers Frères (1912), die oorspronkelijk was gevestigd in de Brusselse Arenbergstraat.

Tot de andere activiteiten in het Horta-jaar behoort het Brussels Art Nouveau & Art Deco Festival 2018, waarin beide architectuur- en kunststromingen op verschillende wijzen worden belicht. Daarnaast zijn er het hele jaar rondleidingen door gebouwen van de architect en plaatsen die aan hem of art nouveau zijn verbonden. Ook vinden er kleinere exposities en een boekenbeurs plaats.

Trefwoorden

victor horta

1	Realisatie omvangrijk houten gebouw van Nudus voor Havenbedrijf Rotterdam stap dichterbij woensdag, 20 november
2	Een houten villa genesteld in het bos donderdag, 21 november
3	Museum Kruithuis ’s-Hertogenbosch officieel geopend na zorgvuldige transformatie dinsdag, 19 november
4	Team onder leiding van KAAN Architecten ontwerpt geavanceerd onderzoeksgebouw in Lausanne maandag, 18 november
5	Sereen toevluchtsoord hoog boven de stedelijke drukte woensdag, 20 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Victor Horta: meer dan een art nouveau-architect

28 maart 2018

Nieuwe functie voor Pomphuisje Henry van de Velde

10 november 2015

Voorgevel Horta-pand heropgebouwd

20 oktober 2010

Andere nieuwsberichten

Meerstemmige geschiedenis en toekomst architectuur centraal tijdens symposium

22 november, 3:50

Op maandag 2 december organiseert Arcam in Pakhuis de Zwijger Amsterdam het symposium Hervertellingen. Het symposium draait om het meerstemmiger maken van de geschiedenis en toekomst van de Amsterdamse architectuur.

Tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en starters in Eemnes

22 november, 1:46

In Eemnes zijn ruim veertig tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen en jonge starters naar ontwerp van Studio Selva opgeleverd. Met name in het ontwerp voor openbare ruimte naar manieren gezocht om het gemeenschapsgevoel te bevorderen.

De Warren ontvangt Ammodo Architecture Award

22 november, 10:48

De Ammodo Architecture Award is een nieuwe internationale architectuurprijs om de wereldwijde ontwikkeling van toonaangevende sociaal en ecologisch verantwoorde architectuur te stimuleren.

Een houten villa genesteld in het bos

21 november, 5:31

Het ontwerp van Kumiki Architecture voor Bosvilla Oostvoorne is erop gericht dat de familiewoning als het ware opgaat in de natuur. De volumes van de benedenverdieping liggen iets verzonken en de gevel is bekleed met gebrand hout.