Het Autrique-huis

Exterieur Hôtel Tassel

Hal Bozar - Paleis voor de Schone Kunsten

Hôtel van Eetvelde

Brussel stelt 2018 in teken van Victor Horta

15 december 2017, 11:49

Brussel brengt volgend jaar een groots eerbetoon aan een van de belangrijkste architecten die ooit in de stad geleefd hebben. Twintig instellingen bundelen een jaar lang de krachten in de manifestatie Horta Inside Out. Door middel van tentoonstellingen, een festival, rondleidingen en andere activiteiten wordt het erfgoed van Victor Horta (1861-1947) in de kijker gezet.

Horta geldt samen met Henry van de Velde als de belangrijkste vertegenwoordiger van art nouveau, de sierlijke kunststroming die aan het eind van de negentiende eeuw een korte maar hevige bloeitijd kende en wordt gezien als de Belgisch-Franse variant op Jugendstil. Horta ontwierp zijn gebouwen en interieurs als ‘Gesamtkunstwerke’ en schiep als een van de eerste architecten in Europa met behulp van ijzer als constructiemateriaal vrije plattegronden voor woonhuizen.

Horta is in Gent geboren, maar zijn belangrijkste werken staan in Brussel, waar hij zich in 1861 vestigde en studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Daar werd hij ontdekt door de destijds invloedrijke architect Alphonse Balat, die hem aanstelde als assistent. Horta, die gefascineerd was door curves, licht en staal, werd lid van de vrijmetselaarsloge en zag zo zijn eigen carrière worden gelanceerd.

In 1893 werd het Autrique-huis gebouwd, gevolgd door een van zijn beroemdste werken, Hôtel Tassel (1893-1897) met zijn vernieuwende en iconische trappenhuis. In het eerstgenoemde huis vinden twee van de permanente tentoonstellingen van het Horta-jaar plaats, die zich beide focussen op het interieur van dit herenhuis voor Eugène Autrique.

Unbuilt Horta
De CIVA Stichting organiseert eveneens twee exposities over Horta. ‘Naar de bronnen van art nouveau’ geeft een inleiding tot zijn werk en biedt inzicht in zijn werkwijze en creativiteit. In de tentoonstelling ‘Unbuilt Horta’ zijn onder meer zijn niet-gerealiseerde plannen voor de reconstructie van het gebied tussen het Paleis voor de Schone Kunsten en het centraal station te zien.

Het woonhuis en atelier van de architect, tegenwoordig het Hortamuseum, biedt ook plaats aan twee exposities, wanneer je het gebouw zelf even meerekent als tentoonstelling. De tweede expo gaat over de belangrijke rol van licht in Horta’s ontwerpen. Te zien is welke oplossingen hij bedacht om ‘licht te vangen’ in zijn gebouwen, met name in de herenhuizen die traditioneel donker waren.

Een ander werk van Horta’s hand, het warenhuis Waucquez, vormt tegenwoordig het onderkomen van het Belgisch Stripmuseum. Hier vindt een tentoonstelling plaats die het ontstaan, leven en transformatie van het textielwarenhuis belicht. Ook zijn er illustraties te zien van stripauteurs die zich lieten inspireren door het lot van het oude Waucquez-warenhuis, waarover het faillissement in 1970 werd uitgesproken.

Ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van het Paleis voor de Schone Kunsten organiseert Bozar een tentoonstelling over dit gebouw. Het ontwerp stamt uit een periode dat Horta art nouveau al achter zich had gelaten en een strengere classicistische richting was ingeslagen. Er zijn schaalmodellen en nooit tentoongestelde documenten, plannen en andere werken te zien.

Paviljoen van de Menselijke Driften
Het eerste gebouw van Horta in Brussel was het Paviljoen van de Menselijke Driften. In 1890 kreeg hij de opdracht een gebouw te ontwerpen voor het reliëf ‘De menselijke driften’ van beeldhouwer Jef Lambeaus. Het werd een lijdensweg voor de architect, omdat de beeldhouwer absoluut zijn stempel wilde drukken op de architectuur, maar het resultaat is verbluffend.

De bijbehorende tentoonstelling is te zien in het Jubelparkmuseum, evenals het gereconstrueerde winkelinterieur voor juwelier en zilversmid Wolfers Frères (1912), die oorspronkelijk was gevestigd in de Brusselse Arenbergstraat.

Tot de andere activiteiten in het Horta-jaar behoort het Brussels Art Nouveau & Art Deco Festival 2018, waarin beide architectuur- en kunststromingen op verschillende wijzen worden belicht. Daarnaast zijn er het hele jaar rondleidingen door gebouwen van de architect en plaatsen die aan hem of art nouveau zijn verbonden. Ook vinden er kleinere exposities en een boekenbeurs plaats.

Trefwoorden

victor horta

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Kollhoff & Pols realiseert 58 woningen in monumentale panden Den Haag dinsdag, 9 december
4	Pixelgevel van MVRDV versterkt uitstraling modulaire woontorens in Singapore maandag, 8 december
5	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Victor Horta: meer dan een art nouveau-architect

28 maart 2018

Nieuwe functie voor Pomphuisje Henry van de Velde

10 november 2015

Voorgevel Horta-pand heropgebouwd

20 oktober 2010

Andere nieuwsberichten

Faculteit ITC Universiteit Twente onderscheiden met Abe Bonnema Architectuurprijs 2025

12 december, 5:30

Vrijdag ontving Civic Architects de prijs en het bijbehorend geldbedrag van 50.000 euro uit handen van Ed Nijpels, voorzitter van de ir. Abe Bonnema Stichting.

MVRDV werkt aan renovatie boeddhistisch klooster in Franse Dordogne

12 december, 11:37

Naar ontwerp van MVRDV en het plaatselijke architectenbureau MoonWalkLocal ondergaat het boeddhistische klooster Plum Village in de Franse Dordogne een grote renovatie.

Studio for New Realities ontwerpt twee woongebouwen in District U

12 december, 10:00

De transformatie van het voormalige Unilever-terrein in Vlaardingen gaat een nieuwe fase in nu gestart is met de bouw van de eerste woningbouwprojecten.

Wanden uit leemsteen verbinden woning met Limburgs landschap

12 december, 9:00

In de landelijke omgeving van Weert, in het noorden van Limburg, heeft De Nieuwe Context een woning ontworpen waar wanden uit leemsteenblokken de verbinding tussen binnen en buiten manifest maken.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.

Zuid-Holland: met dubbel agrarisch ruimtegebruik stroom voor 700.000 huizen

12 december, 11:06

De provincie heeft laten uitzoeken waar de combinatie van landbouw en zonnepanelen in theorie mogelijk is.

Miljarden extra nodig voor aanleg landelijk waterstofnetwerk

11 december, 3:13

Volgens de Algemene Rekenkamer zijn de verwachte opstartverliezen meer dan drie keer zo hoog als het beschikbare subsidiebedrag van 750 miljoen euro.

Brussel wil snellere vergunningen voor elektriciteitsprojecten

11 december, 1:39

De Europese Commissie wil dat elektriciteitsnetwerken van lidstaten beter op elkaar aansluiten.

Zeeland stopt samenwerking met aannemers over aanpak Zeelandbrug

10 december, 1:56

Volgens de provincie heeft de aannemerscombinatie een kostenraming gepresenteerd die fors boven het eerder vastgestelde budget van 5,5 miljoen euro ligt.

Verbreding Betuwelijn in Duitsland duurt nog minstens tien jaar

10 december, 12:30

De bedoeling is dat er in Duitsland meer dan zeventig kilometer spoor bijkomt, elf stations worden omgebouwd en 47 viaducten en bruggen worden aangepast.

Ga naar het nieuws-archief