Drie plannen voor hoek Grote Markt Groningen

15 november 2016, 15:04

Voor het hoekpand van de Grote Markt en Poelestraat schreef de gemeente Groningen een ontwikkelcompetitie uit. Via een enquête hebben de inwoners van de stad een stem in de keuze uit drie ontwerpen.

De Groningers kunnen stemmen op de ontwerpen Groenn van ontwikkelaar NESK, TWA architecten en AchterboschZantman architecten, Merckt van Mensenborgh Projecten en Powerhouse Company, en Oosterling van PME/Vastgoud en Monadnock. De stem van het publiek telt voor een kwart mee; een vakjury legt voor driekwart zijn gewicht in de schaal.

Daarbij geeft de jury punten voor de onderdelen architectuur, programma, planning en bouwlogistiek, en duurzaamheid. De ontwikkelwedstrijd betreft een hoekpand in de oostwand van de Grote Markt. Daar staat nu een gebouw uit 1955 dat, in afwachting van zijn sloop, onlangs roze is geschilderd.

De vernieuwing van de oostwand betekent een naar voren plaatsen van de rooilijn en daarmee herstel van het historisch profiel van voor de Tweede Wereldoorlog. De positie van het nieuw te realiseren pand betekent dat de architecten een brug moeten slaan tussen de verschillen in schaal en in functie van de Grote Markt en de omgeving.

Groenn
Een van de opvallendste punten in het plan van TWA architecten en AchterboschZantman architecten, is de nadruk op duurzaamheid en – dat gevoelige Groningse punt – afzien van aardgas. In Groenn kan “gasvrij gegeten, gewinkeld en gewoond” worden.

De architecten stellen een geïntegreerd ontwerp voor, waarbij de regels van de Trias Energetica zijn toegepast. Architectuur en materiaalkeuzes moeten bijdragen aan het verlagen van de warmte- en koudevraag. Voor de opwekking van energie maakt Groenn gebruik van onder meer PV-panelen, aardwarmte en restwarmte.

Zoals de naam suggereert wordt het gebouw in meerdere betekenissen groen. De gemetselde donkere stenen bieden hier en daar letterlijk ruimte aan gevelbegroeiing. Insneden in de gevel laten het organische interieur, met veel hout en groen, zien. Groenn biedt plek aan commerciële ruimte en een mix aan appartementen.

Merckt
Powerhouse Company heeft een ontwerp gemaakt voor gebouw dat een food market in de plint en kelder, een cocktailbar op de hoogste verdieping en daartussen vier lagen met appartementen combineert. Dit alles gaat schuil achter een gevel met diepliggende, verdiepinghoge ramen tussen witte penanten.

De verbindende functie die Merckt heeft tussen de omliggende pleinen en straten expliciteren de architecten door de gele bestrating in de interieur van de Food Merckt te laten doorlopen. De commerciële en horeca-functies lijkt een belangrijke rol in het project te spelen. Het concept voor de exploitatie is ontwikkeld met een lokaal actieve horeca-ondernemer.

Oosterling
Monadnock legt de nadruk weer op de samenhang van het stadsweefsel. Het bureau ziet het nieuwe pand “als een bijdrage aan het cement van de stad”. De Oosterling, zoals het ontwerp heet, moet het bouwblok richting Grote Markt afsluiten en de historisch gegroeide, compacte stad belichamen. Het architectenbureau stelt een gebouw voor dat enerzijds een “bescheiden passtuk” voor het cement van de stad is, anderzijds een prominente hoeksteen voor een locatie die wordt gezien als de huiskamer van de stad.

Het front van de nieuwbouw wil het bureau een verdieping verhogen, in combinatie met een verlaging van de kroonlijst aan beide zijgevels van De Oosterling, om het gebouw te laten aansluiten bij de lagere schaal van die straten. Voegt het gebouw zich als geheel naar de context, de materialisering zal juist zijn eigenheid benadrukken.

De architecten stellen het gebouw voor als een solid, een gebouw met een duurzame schil en een neutraal interieur, dat eenvoudig aanpasbaar is aan veranderende programma’s. Als invulling stelt Monadnock een food court over twee verdiepingen voor; daarnaast wil het architectenbureau de opgave meteen aangrijpen voor diversificatie van het woningaanbod.

Website
De drie voorstellen, waaruit vakjury en Groningers kunnen kiezen, zijn te lezen en bekijken op een speciale site van de gemeente. De uitslag wordt op woensdag 23 november bekend gemaakt.

Trefwoorden

pme/vastgoud ontwikkelcompetitie groningen twa architecten powerhouse company oosterling merckt achterboschzantman architecten nesk mensenborgh projecten monadnock

1	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
2	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
3	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december
4	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
5	Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart vrijdag, 5 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Verbijzonderde kopgevels geven woongebouw in Hilversum gezicht

22 april

Bouw Groninger Forum officieel van start gegaan

5 november 2012

Groningen steekt 190 miljoen in Grote Markt

28 mei 2010

Transformatie Grote Markt Groningen van start

30 augustus 2011

Architecten oostwand Grote Markt bekend

16 december 2011

Nieuwe sociëteit Vindicat officieel geopend

24 juni 2014

'Merckt' winnend plan hoekpand Grote Markt

23 november 2016

Internationale prijs voor duurzaam resort in China van AchterboschZantman

26 maart 2018

Toon alles

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Job Floris over het ontwerpen van gelaagde architectuur

20 maart

Andere nieuwsberichten

Karres en Brands presenteert masterplan voor Deventer woonwijk Wechelerhoek

39 minuten geleden

De wijk met 1.500 woningen en verschillende voorzieningen wordt gerealiseerd aan de noordrand van de Koekstad.

Architect Frank Gehry op 96-jarige leeftijd overleden

3 uur geleden

De in Canada geboren Amerikaan wordt gerekend tot de belangrijkste architecten van na de Tweede Wereldoorlog, met topwerken als het Guggenheim Museum in Bilbao.

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

5 december, 4:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

5 december, 2:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.