‘Invloed Geert Bekaert kan niet worden overschat’

15 september 2016, 15:50

De invloed van de afgelopen zondag overleden Vlaamse architectuurtheoreticus en –criticus Geert Bekaert kan niet worden overschat. Dat zegt de directeur van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) Christoph Grafe in een reactie tegen Architectenweb. “Hij heeft in Vlaanderen bijna in zijn eentje het debat over architectuur aangewakkerd.”

De 88 jaar geworden Bekaert geldt als een van de meest prominente architectuurtheoretici en critici in het Nederlands taalgebied. Hij heeft tal van boeken, artikelen en andere publicaties op zijn naam staan. Verder was Bekaert docent aan onder meer de universiteiten van Eindhoven, Delft en Leuven. In zijn rol als hoofdredacteur van tijdschrift Archis leverde hij begin jaren negentig een prominente bijdrage aan het destijds levendige architectuurdebat in Nederland.

Na zijn toetreding tot de Jezuïeten in 1946 schreef Bekaert tot diep in de jaren zestig over kerkenbouw enerzijds en geseculariseerde kunst aan de andere kant. Een jaar voor hij uittrad bij de Societas Jesu was Bekaert in 1971 curator van de reizende tentoonstelling Bouwen in België 1945-1970. Deze expositie gaf voor het eerst een kritisch en volledig beeld van de naoorlogse architectuurproductie in het land.

In 1967 was hij eveneens gestart met het maken van films over architectuur voor de Belgische publieke omroep, samen met regisseur Jef Cornelis. Op zijn conto staat onder meer de eerste documentaire over Rem Koolhaas en OMA (1985). Maar het waren vooral zijn artikelen en boeken waarmee Bekaert tot op de dag van vandaag faam verwierf in het gehele Nederlands taalgebied.

Vak serieus nemen
Zeker in Vlaanderen kan Bekaerts invloed niet worden onderschat, zegt VAi-directeur Christoph Grafe in reactie op zijn overlijden. “Hij heeft daar bijna in zijn eentje het debat over architectuur aangewakkerd. Hij heeft architecten ertoe aangezet hun vak serieus te nemen en zichzelf niet alleen als dienstverlener te beschouwen.” Daarnaast was Bekaert betrokken bij de oprichting van instellingen als het VAi.

Ook in Nederland geldt Bekaert als een ‘monument van de architectuurkritiek’, zoals Marc Dubois het formuleert in een In Memoriam op de website architectura.be. Zijn benadering en de kwaliteit van de teksten hebben nog altijd veel invloed, zoals bijvoorbeeld mag blijken uit het feit dat het tijdschrift De Olifantenkooi vernoemd is naar zijn uit 1965 stammende kritiek Inspirerende Olifanten.

Een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse architectuur heeft Bekaert geleverd in zijn hoedanigheid van hoofdredacteur van architectuurtijdschrift Archis. In de jaren tussen de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening (1988) en de Superdutch woedde in Nederland een levendig architectuurdebat, waarbij dit blad onder aanvoering van achtereenvolgens Hans van Dijk en Bekaert een prominente rol vervulde.

Internationalisering
Wat we ook niet mogen vergeten, zegt Grafe, is Bekaerts bijdrage aan de internationalisering van de TU Eindhoven. “Die universiteit is veel internationaler georiënteerd dan de TU Delft en daar heeft Bekaert als de eerste hoogleraar architectuurgeschiedenis een grote rol in gespeeld. Dankzij zijn openheid en generositeit wist hij mensen om zich te verzamelen die hierbij hielpen, waaronder Gerard van Zijl, Joost Meuwissen en de club rond Jo Coenen. Nog altijd heeft de TU profijt van hun werk.”

Toevalligerwijs is Meuwissen amper een week voor Bekaert aan ook overleden, na een slopende ziekte op 66-jarige leeftijd. Grafe omschrijft deze architect en criticus als iemand die gebouwen zeer precies wist te analyseren en in staat was de kijk van anderen op de zaken volledig om te draaien. “Ik ben aan het speculeren, maar ik kan me voorstellen dat zijn dood het hart van Bekaert heeft gebroken.”

Bekaert is in 1988 onderscheiden met de Rotterdam-Maaskant Prijs en in 2002 bekroond met de Frank Devienne Lifetime Achievement Award.

https://youtu.be/38s9linN1u4

Trefwoorden

geert bekaert christoph grafe architectuurkritiek vlaams architectuurinstituut de olifantenkooi overlijden

1	Den Bosch 'pauzeert' aanbesteding voor ontwerp gebiedsontwikkeling Citadelpoort maandag, 17 november
2	Expositie in Kunsthal belicht eerdere toeristische periode Rotterdam dinsdag, 18 november
3	Zelfsluitende Vlotterkering in Steyl vormt tevens 'balkon aan de Maas' dinsdag, 18 november
4	Het streven naar nieuw is ouderwets donderdag, 20 november
5	Kleurrijk atrium vormt hart van nieuw internationaal hoofdkantoor NXP maandag, 17 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Nominaties Geert Bekaert-prijs voor architectuurkritiek bekend

1 mei

Figueiredo presenteert boek over het NAi

24 november 2016

Symposium over rol theorie en geschiedenis in huidige architectuur

27 februari 2018

Winnaars Pruys-Bekaert-prijzen bekend

21 maart 2014

Architectenweb-columnist genomineerd voor prijs architectuurkritiek

3 oktober 2019

Expositie Eindhovense School op de plek 'waar het ooit begon'

10 februari 2020

Hilde de Haan (1949-2021) schreef vanuit de mens over architectuur

12 februari 2021

Expositie over eigenzinnige architect en kunstenaar Luc Deleu

30 april 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Studio for New Realities brengt binnenspel Plaswijckpark onder gevouwen dak

21 november, 2:00

Het Plaswijckpark in het noorden van Rotterdam biedt voor kinderen allerlei mogelijkheden om buiten te spelen. Voor dagen met minder goed weer is er nu een tweede paviljoen gerealiseerd met mogelijkheden om binnen te spelen.

Space&Matter ontwerpt ingetogen houten paviljoen voor BSO in Zeist

21 november, 9:30

Aan de rand van het dorpscentrum van Zeist, in een door woningen omzoomd binnengebied, ontwerpt Space&Matter een nieuwe buitenschoolse opvang (BSO) en gymzaal.

MoederscheimMoonen Architects benoemt vijf associates

21 november, 9:00

Om de basis van het groeiende bureau richting de toekomst te versterken heeft het nu vijf associates benoemd: Aldo Trim, Boy Hoffs, Maarten de Roij, Mike Pennings en Romano van den Dool.

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten winnen tender Machinewerf Vlissingen

20 november, 4:30

ECHO Urban Design en RoosRos Architecten zijn samen met partners Leyten, Fullhouse, depart en Steenvlinder door de gemeente Vlissingen geselecteerd als winnende partner voor de ontwikkeling van locatie de Machinewerf in het Scheldekwartier.

Vervoersregio's Rotterdam, Den Haag en Amsterdam willen miljard extra voor OV

21 november, 11:29

Volgens burgemeester Jan van Zanen van Den Haag is 500 miljoen euro extra nodig "om niet achteruit te gaan door indexering en bezuinigingen". En nog eens 500 miljoen euro is nodig "om het OV mee te laten groeien met het aantal inwoners.

Mogelijke proef zelfrijdende pendelbussen tussen station Hoofddorp en Schiphol Trade Park

20 november, 2:15

De provincie Noord-Holland onderzoekt of het zelfrijdende pendelbussen zonder chauffeur kan laten rijden in de buurt van Schiphol. Als dit qua veiligheid en techniek haalbaar is, wil de provincie in 2027 een proef starten.

Fietsflat bij Amsterdam Centraal wordt na 25 jaar gesloopt

20 november, 1:45

Voor de door VMX Architects ontworpen fietsenstalling is geen nieuwe plek gevonden. Daarom wordt de 'fietsflat' nu gesloopt.

Maastricht grootste stijger op lijst van beste steden om te wonen

20 november, 1:15

Op de ranglijst van de Atlas voor Gemeenten steeg Maastricht de afgelopen tien jaar van de 40e naar de 34e plek. Amsterdam staat stevig op de 1e plek van de lijst.

Minder infraprojecten gaan door na bezuinigingen Prinsjesdag

20 november, 10:40

Minder infrastructuurprojecten kunnen doorgaan door bezuinigingen die met Prinsjesdag zijn doorgevoerd. Dat staat in antwoorden op Kamervragen over de begroting van het Mobiliteitsfonds.

Om malafide grondspeculatie tegen te gaan, overweegt het kabinet een bedenktijd voor kopers van grond

20 november, 9:00

Grondhandelaren splitsen landbouwgrond vaker op in kleine stukjes en verkopen die dan door aan particulieren. De kopers kunnen dan ten onrechte denken dat de gemeente op de grond wil bouwen, terwijl dat niet zo is.

Ga naar het nieuws-archief