Eric Huijten wil veranderingen in de zorg voor zijn

2 oktober 2013, 17:14

“De normen en opvattingen over zorg veranderen continu, dit moeten wij in ons ontwerp voor zijn”, stelt Eric Huijten van architectenbureau Greiner van Goor Huijten. Het bureau heeft binnen de gezondheidszorg veel ervaring, vooral in de psychiatrie.

Tekst: Lisa Wagemans

In het interview met Architectenweb vertelt Eric Huijten over zijn visie op de zorg. In de projecten van het bureau is vooral ruimte en daglicht belangrijk. “Als er in de gangen veel ramen worden toegepast, geeft dit voor de patiënt een gevoel van veiligheid en oriëntatie in het gebouw”, verklaart Huijten. “Agressie ontstaat vooral bij gesloten deuren en smalle gangen, het gevoel opgesloten te zijn moet daarom worden weggenomen.”

De nieuwbouw van de kliniek ‘Dijk en Duin’ in Castricum, die einde 2013 opgeleverd zal worden, is hiervan een voorbeeld. Het gebouw is zeer open, waardoor de patiënten overal zicht hebben op de groene omgeving.

De kliniek vormt een halve cirkel met hieraan, als zonnestralen, de verschillende afdelingen gekoppeld. In het midden bevindt zich een buitenruimte met een open kloostergang, waarop de afdelingen, met een eigen voordeur, uitkomen. De halve cirkel wordt afgesloten met de ondersteunende ruimtes en dagbesteding.

Door de buitenruimte liggen deze ondersteunende functies los van de slaapafdelingen. “Hierdoor moeten patiënten door de buitenlucht om naar de dagbesteding te gaan. Je merkt dat mensen zich daardoor netter gaan kleden”, aldus Huijten.

Bij de psychiatrie gebruikt het architectenbureau vaak deze ‘hofjesstructuur’. “De patiënten krijgen op deze manier een eigen buitenruimte zonder dat ze er echt uit kunnen”, licht Huijten toe. “Tevens kunnen patiënten in een carrévorm doorgaande routes lopen. De mensen voelen zich daardoor minder opgesloten en zo ontstaat er minder agressie. Dit blijkt ook uit onderzoek van het Bouwcollege.”

Flexibiliteit
De Dijk en Duin-kliniek kent een zeer flexibel ontwerp. Als er in de toekomst behoefte is om bijvoorbeeld een zorgboulevard te maken, kunnen alle gemeenschappelijke ruimtes gekoppeld worden. “De normen en opvattingen over zorg veranderen continu. Om dit voor te zijn moeten de gebouwen zeer flexibel zijn”, vertelt Huijten, “In het extreemste geval moeten alle wanden eruit kunnen.”

Bij het Academisch Psychiatrisch Centrum in Amsterdam werd bijvoorbeeld al tijdens de bouw een extra verdieping op het nieuwe gebouw geplaatst. “We hebben dit gebouw zo ontworpen dat bij groei tot drie verdiepingen kunnen worden toegevoegd”, legt Huijten uit. “Verder hebben alle vleugels een eigen entree, zodat bij krimp deze in de toekomst afgestoten kunnen worden.”

De woonzorgwijk Zegerkwartier in Alphen aan den Rijn is een project dat op kleinere schaal flexibel is. Het project staat midden in een bestaande woonwijk, een algemene trend binnen de psychiatrie. Waren er voorheen buiten de stad voorzieningen waar de patiënten woonden en zorg kregen, nu wonen ze in de stad met meer of minder vrijheid, naar gelang de ernst van hun situatie.

“Deze patiënten lagen in het verleden met groepen op een slaapzaal en met herrie op de gang. Doordat de psychiatrische cliënten nu midden tussen de wijkbewoners leven, zijn veel cliënten zichtbaar opgeleefd”, vertelt Huijten trots. ”Nu ze in de stad zitten, ontvangen ze ook vaker bezoek en met een eigen woning ruimen deze mensen – met het oog op het bezoek – ook vaak hun huis op.”

Het Zegerkwartier bestaat uit drie hoofdvolumes: een woontoren, een dienstencentrum met dagbesteding en een blok met psychiatrische woningen voor zwaardere zorg. In het woonvolume is een combinatie van volkshuisvesting en huisvesting voor psychiatrische cliënten.

De psychiatrische woningen hebben ieder een eigen voordeur en een deur aan een gesloten gang. Naar wens kan de voordeur worden afgesloten en geopend. Op die manier is de woning flexibel te gebruiken voor zowel zware als lichte psychiatrische cliënten. Naar gelang de ontwikkeling kunnen patiënten zo ook makkelijker en sneller van een gesloten afdeling naar een bijna helemaal zelfstandige woning.

“De psychiatrische woningen in het woonvolume kunnen bovendien makkelijk worden omgevormd tot ‘gewone’ woningen”, zegt Huijten. “Als de behoefte aan psychiatrische woningen verandert kunnen de woningen door de woningcorporatie makkelijk worden aangepast.”

Toekomst
Huijten verwacht dat in de toekomst meer een netwerk van zorg zal ontstaan. “In de wijken komen overal zorgsteunpunten, voor de kleinere ingrepen, en de huidige ziekenhuizen zullen specialistischer worden”, licht hij toe. “Belangrijk hierbij is dat deze zorgpunten bij OV-knooppunten zitten, zodat ze goed bereikbaar zijn.”

Verder verwacht hij dat alle woningen flexibel worden, zodat ze kunnen worden aangepast als er een zorgbehoefte ontstaat. Mensen met een zorgbehoefte kunnen dan in hun eigen woning blijven. Later kunnen de woningen weer terug worden veranderd, zoals in het project Zegerkwartier in Alphen aan de Rijn.

”Een belangrijke opgave voor de toekomst wordt dus: wat gaan we doen met de leegkomende verpleeg- en verzorgingshuizen en hoe maken we in de huidige wijken flexibele zorgwoningen”, besluit Huijten.

Trefwoorden

psychiatrie greiner van goor huijten architecten eric huijten

1	Het Binnenhof – nieuwe publieksentree is tegelijkertijd verwelkomend en veilig maandag, 2 juni
2	Ruim zestig architectenbureaus ondertekenen commitment biobased bouwen dinsdag, 3 juni
3	Woningbouwproject Binck City Park in Den Haag opgeleverd maandag, 2 juni
4	Het Binnenhof – plenaire zaal Tweede Kamer wordt heel subtiel aangepast woensdag, 4 juni
5	Een wit interieur met spijlen en vloeiende lijnen maandag, 2 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Vier nieuwe gemalen op Texel opgeleverd

16 juli 2019

Klaasje Zevenster Amstelveen herontwikkeld

13 oktober 2014

Terugblik op 10 interviews over ouderenzorg

15 november 2013

Architectenweb houdt Het Grote Zorgcongres

16 oktober 2013

Stadsboerderij wordt kerkelijk centrum

25 juni 2013

Vijf bureaus in race ontwerp theater

4 oktober 2006

Spijkenisse selecteert bureaus voor nieuw theater

21 januari 2008

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Boek over vergeten architect van de Nieuwe Haagse School

Gisteren, 17:17

Hoewel een aantal van zijn ontwerpen een monumentenstatus hebben, geniet de Haagse architect Frans Lourijsen (1889-1934) geen grote bekendheid. Auteur Peter van Dam schreef een kloeke monografie over de architect.

Kinderopvang Mowgli in Vught is als een reeks avontuurlijke boomhutten

Gisteren, 12:20

Kinderopvang Mowgli in Vught krijgt een bijzonder en speels onderkomen. Het ontwerp van Natrufied Architecture is geïnspireerd op de charme van boomhutten en golvende landschappen; het gebouw wordt in biobased materialen gerealiseerd.

Powerhouse Company presenteert Huis aan de Haven in Leeuwarder wijk Middelsee

Gisteren, 11:41

Het gebouw met negentig woningen staat op een prominente locatie in de wijk, op een schiereiland langs het Van Harinxmakanaal met uitzicht op de stad.

Meerjarige expositie door Happel Cornelisse Verhoeven in Oude Sterrenwacht Leiden

Gisteren, 10:12

In de Oude Sterrenwacht in Leiden is dit jaar de meerjarige tentoonstelling Planten & Planeten geopend. In de door Happel Cornelisse Verhoeven Architecten ontworpen expositie maken de bezoekers een reis door tijd en ruimte.

NSC wil toch bevriezing huren, ondanks annulering door minister

Gisteren, 15:16

NSC wil nog steeds dat de sociale huren twee jaar worden bevroren, zoals is afgesproken in de voorjaarsnota.

WRK architecten benoemt Matteo Bettoni tot associate architect

3 juni, 5:15

Bettoni’s kwaliteiten op vlakken zoals technologische innovatie, BIM en biobased bouwen, bieden kansen voor de toekomst, stelt de organisatie.

Mona Keijzer trekt huurbevriezing in

3 juni, 4:25

Dat besluit nam de minister “op basis van het advies van de Raad van State, de politieke ontwikkelingen en om rust en voortgang te brengen in de volkshuisvesting”. Aedes en woningcorporaties schrappen de rechtszaak over de huurbevriezing.

Rotterdam zet definitieve stap voor behoud Landtong Rozenburg als groene omgeving

3 juni, 11:21

Met een nieuw voorbereidingsbesluit is het formele traject gestart om de huidige bedrijfsbestemming van een deel van het gebied te wijzigen naar een groene bestemming in het omgevingsplan.

Investeerders kopen duurdere woningen door nieuwe regels

28 mei, 2:03

Particuliere investeerders kopen door de veranderde regels op de huizenmarkt steeds vaker duurdere woningen. Het gemiddelde aankoopbedrag lag afgelopen kwartaal 35 procent hoger dan een jaar geleden.