‘Ik zou graag eens in Nederland bouwen’

23 maart 2012, 15:48

Donderdag was de Deense toparchitect Bjarke Ingels in Nederland voor een presentatie in De Doelen. Architectenweb sprak met hem over zijn werk, visie op duurzaamheid en relatie met Nederland. “Bij OMA heb ik leren denken met mijn handen.”

Tekst Ronnie Weessies

Twee jaar na Peter Zumthor sprak donderdag opnieuw een architect voor een volle Grote Zaal in het Rotterdamse concertgebouw De Doelen. Op zich al een indrukwekkend gegeven, maar Bjarke Ingels maakte de hooggespannen verwachtingen ook nog volledig waar.

Hij staafde zijn inspirerende visie aan de hand van projecten, die qua schaal en vormambitie van voor de crisis lijken te komen, maar tegelijkertijd bijzonder actueel en vooruitstrevend zijn.‘Hedonistic sustainability’, heette de presentatie. Ingels wil een duurzame manier van leven genietbaar maken, zodat mensen het gemakkelijker omarmen.

“Duurzaamheid wordt te vaak gezien als een compromis`, zegt de 37-jarige architect. “Of iets dat de kwaliteit van leven naar beneden haalt. Maar goed doen hoeft geen pijn te doen. In Kopenhagen verplaatst bijvoorbeeld veertig procent van de inwoners zich per fiets. Puur vanwege de praktische voordelen: dankzij speciale blauwe fietsbanen ben je bijvoorbeeld veel sneller op je plek van bestemming.”

Skihelling
Een sprekend voorbeeld uit zijn eigen praktijk is de toekomstige afvalverbrandingsinstallatie in de Deense hoofdstad. Geïnspireerd door de vorm van een afvalberg en het feit dat Denen naar het buitenland moeten om te kunnen skiën, fungeert het dak als skihelling. Ingels' bureau BIG won vorig jaar de prijsvraag met deze zelfbedachte toevoeging aan het programma.

“Wij constateerden dat met publiek geld enorme investeringen in dit soort centrales wordt gedaan. Tegelijkertijd vormen deze gebouwen grijze gebieden, of zelfs zwarte gaten op de stadskaart. Door het dak toegankelijk te maken, verandert de centrale in een levendige plek en kunnen mensen genieten van hun geld dat er in is geïnvesteerd”, vertelt de architect.

In de centrale wordt vanaf 2016 afval verbrand om energie op te wekken voor de stad. Het overtollige CO2 wordt in niet-giftige ringen van rook opgelaten vanuit de schoorsteen. Dat levert volgens BIG een haast rustgevend schouwspel op, en het maakt een abstract fenomeen als duurzaamheid zichtbaar. Tien ringen zijn goed voor één ton kooldioxide.

Denken met je handen
Voor zijn lezing in De Doelen keerde Ingels terug naar de stad waar hij twee jaar gewerkt heeft. Hij liep een half jaar stage en begon vervolgens als architect bij OMA. “Ik heb daar het belang van denken met je handen ingezien”, zegt de Deen, “Van glashelder ogende gebouwen zou je verwachten dat ook het realisatieproces zo gladjes verloopt. Er gaat echter een zeer rommelig proces van doen, trial and error, succes en mislukking aan vooraf.”

Juist op die manier ontstaan ook de ontwerpen van BIG. Buiten de concrete opdrachten en prijsvragen werkt het bureau aan zelf geïnitieerde projecten. “We zien het als onderdeel van een Darwinistische evolutie. Goede ideeën overleven, net als sterke individuen in de natuur, en krijgen navolging”, zegt Ingels.

“Als je voor een prijsvraag twee maanden aan een ontwerp werkt en je wint niet, kun je ermee stoppen. Wanneer je echter continu doorgaat met het ontwikkelen van ideeën, doe je ontzettend veel kennis op. Bovendien kun je eerder niet-gerealiseerde goede ideeën misschien weer toepassen in andere projecten.”

Opdrachtgevers blijken zeer gevoelig voor de visie van BIG, want ook het vorig jaar geopende filiaal in New York oogst succes. Het bureau heeft in de VS verschillende opdrachten verworven, waaronder diens grootste project ooit.

“We gaan een Rockefeller Center bouwen in China, in opdracht van de familie Rockefeller zelf”, zegt een trotse Ingels. “Wat het New Yorkse Rockefeller Center voor de Amerikaanse stad heeft betekend, moet het Rose Rock Centre (de officiële naam, rw) voor de hedendaagse Chinese stad gaan betekenen. Binnenkort maken we meer bekend.”

Smetje
Gek genoeg ontbreekt het land waar Ingels twee jaar heeft gewoond en gewerkt op zijn cv. Zelfs bij OMA heeft de architect geen Nederlands project gedaan, want hij ontwierp mee aan de bibliotheek van Seattle. Een smetje, vindt ook Ingels zelf.

“Ik kom graag in Nederland, want het is een geweldige plek om te bezoeken. Vanochtend nog heb ik Borneo-Sporenburg en Het Funen in Amsterdam bezocht, werkelijk prachtige plaatsen. We zouden hier graag eens werken, maar hebben alleen nooit een opdracht gekregen. Weet jij iets voor ons?”

Hij hoort de oratie over de bestaande Nederlandse situatie, met de huidige focus op de bestaande gebouwenvoorraad, aan en zegt: “Ik weet wat: een speculaasfabriek!”

Een uitgebreid interview met Bjarke Ingels is te lezen in AWM 48 (verschijnt in april)

Trefwoorden

big bjarke ingels

1	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
2	10 nieuwe steden dinsdag, 9 september
3	Rijksbouwmeester: tijd van nieuwe steden bouwen ligt achter ons maandag, 8 september
4	Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start woensdag, 10 september
5	Bouwend Nederland: ‘Er komt een groot tekort aan bouwers’ dinsdag, 9 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Architectuurjaar 2012 (1): lezing Bjarke Ingels

10 december 2012

Labyrint in aanloop naar expositie BIG

9 juli 2014

Ingels verbouwt eigen middelbare school

12 augustus 2013

BIG presenteert ontwerp toren Vancouver

13 april 2012

Video: trailer 'Abstract: the art of design'

27 januari 2017

NAi trekt 140.000 bezoekers

2 januari 2013

Multicultureel lint voor 'krachtwijk' Kopenhagen

24 oktober 2012

'Zootopisch' plan BIG voor Deense dierentuin

31 juli 2014

BIG ontwerpt woontorens zakendistrict Seoul

3 mei 2012

Bouw verdraaide torens BIG in Miami gestart

10 december 2012

Bouw toren BIG in Calgary begonnen

19 februari 2015

Video: test rookringen afvalcentrale BIG

27 februari 2015

BIG ontwerpt cultureel centrum voor Bordeaux

20 juni 2012

BIG ontwerpt uitkijktoren voor Phoenix

21 december 2012

Bouw van afvalcentrale van BIG gestart

5 maart 2013

Nederlanders richten Deens museum in

31 maart 2009

BIG viert de liefde met hartinstallatie

14 februari 2012

Spiraalvormige uitbreiding voor kunstcentrum

14 februari 2012

BIG ontwerpt winterresort met skidak voor Levi

13 december 2011

BIG ontwerpt eerste Deense moskee

2 april 2010

Modieuze stadsfiets van KiBiSi

2 september 2010

Piramide van BIG in New York

8 februari 2011

8 House van BIG wint Green Roof Award 2010

20 augustus 2010

BIG ontwerpt moskee in negatief

5 mei 2011

BIG ontwerpt gebouw energiebedrijf Shenzhen

8 september 2009

BIG richt designlabel KiBiSi op

26 november 2009

Tallinn kiest voor transparant stadhuis

24 juni 2009

BIG presenteert plan CO2-neutraal eiland

2 februari 2009

BIG ontwerpt onderzoekscentrum Parijs

21 november 2011

BIG wint met cultureel baken voor Groenland

11 februari 2011

BIG wint met skipiste annex energiecentrale

28 januari 2011

BIG wint Taiwanese prijsvraag met TED

16 augustus 2010

Internationaal succes verhult Deense crisis

14 september 2011

Verbeterd stadhuis Tallinn door BIG architecten

29 juli 2009

BIG en Rojkind ontwerpen Mexicaans museum

5 mei 2009

BIG ontwerpt nationale bibliotheek Kazachstan

26 augustus 2009

BIG wint Stockholmsporten met 'energievallei'

23 maart 2011

BIG ontwerpt dorp voor vrouwensport

28 oktober 2009

Kossmann.dejong toont Maritiem Museum

3 april 2009

Gebouw als vitrine voor Koreaanse cultuur

12 januari 2010

BIG ontwerpt onderwijsgebouw als draaikolk

15 december 2009

Zigzaggende uitbreiding voor pakhuis Basel

26 oktober 2011

Groen '8-Huis' van BIG in gebruik genomen

21 juli 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

JKMM Architects wint prijsvraag voor nieuw architectuur- en designmuseum Helsinki

Gisteren, 15:10

Het bureau werd bij de anonieme prijsvraag geselecteerd uit liefst 624 inzendingen. Het gebouw moet vanaf 2030 een nieuw herkenningspunt worden voor de Eteläsatama-haven in het zuiden van de stad.

Behandelcentrum van atelier PRO is poortgebouw voor wijk

Gisteren, 14:15

Nieuw gebouw voor Eijkman Kliniek in Nijkerk is ontworpen door atelier PRO.

Wij Maken Nederland organiseert verkiezingsdebat over nieuwe Nota Ruimte

Gisteren, 13:31

Op maandag 6 oktober organiseert het onafhankelijk netwerk van stad- en landmakers Wij Maken Nederland een verkiezingsdebat over de Nota Ruimte.

Natrufied Architecture wint prijsvraag voor biobased geluidsscherm

Gisteren, 11:51

Het ontwerp Zacht Zicht werd gekozen uit negentien inzendingen voor de Start-up Challenge 2025. Het scherm bestaat uit een houten draagstructuur, waarin vezelgewassen zijn verwerkt.

Aartsen wil doelen circulaire economie ‘actualiseren’

Gisteren, 10:38

"We gaan kijken wat er nodig is om het aan de ene kant realistisch te maken, zonder dat je weer zwabberbeleid gaat krijgen", zegt de demissionair staatssecretaris.