Inzending Johan Selbing en Anouk Vogel

Inzending Jeroen Spee en Jeroen Steenvoorden

Prix de Rome 2010: de ontwerpen (2)

28 mei 2010, 15:12

Op 8 juni wordt de winnaar van de Prix de Rome 2010 bekendgemaakt. Deze wordt gekozen uit vier genomineerden, die tot en met 3 juli op een expositie bij Arcam te zien zijn. Het Amsterdamse architectuurcentrum heeft de ontwerpen nu beschikbaar gesteld voor online publicatie.

In dit tweede deel een beschrijving van twee ontwerpen. Het eerste deel is [hier] te vinden.

De Prix de Rome, de oudste ‘staatsprijs’ voor jonge kunstenaars en architecten in Nederland, is dit jaar gericht op architecten en stedenbouwkundigen tot 35 jaar. De opdracht is gericht op het August Allebéplein in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart.

De opgave was om de ruimtelijke en sociale kwaliteiten van het plein te versterken als bijdrage aan een open samenleving en om het gemeenschapsgevoel van de omwonenden te stimuleren.

Selbing/Vogel
Johan Selbing en Anouk Vogel omarmen de originele opzet van de Westelijke Tuinsteden door de grootschalige openbare ruimtes intact te laten en met elkaar te verbinden. Door de open opzet is het volgens hen mogelijk een grote ononderbroken zone tussen de bebouwing te creëren.

Het verbonden gebied wordt gemarkeerd door twee rijen kersenbomen, die het geheel vooral in de lente een fraai aanzicht geven. Afhankelijk van de beschikbare ruimte creëren de bomen nauwe ‘gangen’ of juist grotere ruimtes waar grasvelden, meer bomen (per bouwblok een andere soort) of pleinen kunnen komen.

Met deze ingreep wordt volgens het duo de huidige monotone en gelijkende pleinen getransformeerd tot ‘extreem diverse plaatsen’. De variërende landschappen vormen samen een ‘ritmische route’ die een rijke diversiteit aan ervaringen biedt. De beleving en ook het gebruik van de ruimte verschillen per seizoen.

Veel van de bestaande gebouwen zijn in de huidige situatie op straatniveau voorzien van opslagplaatsen, waardoor ze een gesloten voorgevel hebben. In het ontwerp van Selbing en Vogel worden deze boxen naar achteren geplaatst, tussen de gebouwen en de kersenbomen in.

Doordat ze half verzonken zijn in de grond, kunnen ze als terras dienen. De terrassen zorgen voor een meer geleidelijke overgang tussen publiek en privaat, terwijl ze door hun verschil in hoogtes ook bijdragen aan de variatie in het landschap.

De gevels waar de opslagplaatsen eerst achter waren gevestigd, worden opengebroken. De ontstane ruimtes kunnen worden gebruikt voor publieke en commerciële functies, meer representatieve entrees en/of werkplaatsen die relatie hebben met ‘hun’ bouwblok.

Spee/Steenvoorden
Jeroen Spee en Jeroen Steenvoorden zien de oplossing voor de sociale en stedenbouwkundige problemen rond het plein in de aanpak van de als een eenheid ontworpen generieke onderligger: het fundament van de Westelijke Tuinsteden.

“Dit onderliggend fundament wordt gevormd door het aanwezige raamwerk van de functionele stad, dat bestaat uit een combinatie van een helder grid, een uniek ensemble van ruimtelijke enveloppen en een schakering en gradatie van openbaar groen. Juist dit raamwerk is de afgelopen decennia afgebrokkeld”, zeggen de ontwerpers.

“De eens vloeiende openbare ruimte is verworden tot een verzameling van geïsoleerde plekken zonder betekenis. Door onduidelijke grenzen binnen het aanwezige groen, is de oorspronkelijk heldere gradatie tussen openbaar en privé verdwenen. De structuur van de openbare ruimte is onvoldoende ingericht op de veelzijdige massa, die vraagt om plekken met een eigen identiteit.”

“De gekozen strategie gaat uit van verbindingen en plekken, van bewegen en verblijven. Van Eesterens raamwerk krijgt een nieuwe ordening op basis van uitgangspunten die aansluiten bij de veranderende wereld. Het nieuwe raamwerk is meer georiënteerd op het individu en wordt opgebouwd uit een schakering van verschillende publieke plekken binnen de vloeiende openbare ruimte, als nieuwe representanten van de veelzijdige massa.”

“Het eenzijdig georiënteerde autonetwerk wordt verrijkt met een netwerk dat beter inspeelt op de voetganger of fietser, waarbij beide netwerken in CIAM-traditie van elkaar worden gescheiden.”

“Binnen het nieuwe netwerk worden oude zichtlijnen en assen hersteld en enkele nieuwe worden toegevoegd waardoor Overtoomse veld uit haar isolement wordt gehaald. In structuur van de openbare ruimte wordt de duidelijke gradatie hersteld: de binnenhoven worden geconserveerd als woongroen en worden zichtbaar en functioneel omsloten door het nieuwe raamwerk.”

“Hierdoor krijgen de binnenhoven een besloten karakter en functioneren als tuinen aan de route. Als laatste worden de bebouwingsenveloppen vastgesteld, waarbinnen een gedifferentieerde aanbod opbouw van woningtypologieën mogelijk is en de plinten beter aansluiten op het nieuw ontworpen maaiveld.”

“Het plan is uitgewerkt als een verhalende route door de nieuwe tuinstad. Een route die een verscheidenheid van plekken aandoet binnen het nieuwe publieke landschap en op beschouwende wijze het verhaal van de tuinstad vertelt. De hoofdader van de route vormt de verbinding tussen de oude en nieuwe stad, tussen Rembrandtpark en Sloterplas.”

“Het nieuwe karakter van het August Allebé wordt gevormd door verschillende besloten en open plekken aan de route waarbij het ruggebouw aan de postjesweg de begeleiding vormt. Eindeloze repetitie en oude zichtlijnen worden ingezet om te verbinden, contrasten tussen leegte en omslotenheid zorgen voor een aangenaam spanningsveld binnen de openbare ruimte.”

“De plinten worden weer onderdeel van het publieke landschap en zorgen dat de openbare ruimte vloeit. Eindelijk wordt Van Eesterens droom over groene verbindingen tussen parken en tuinen werkelijkheid en vormt daarbij het fundament, voor een nieuwe massa, voor de nieuwe stad.”

Trefwoorden

prix de rome

1	Nudus en Sweco Architects presenteren stedenbouwkundig ontwerp voor mogelijke nieuwe campus ASML vrijdag, 16 mei
2	Fenix, kunstmuseum over migratie, opent zijn deuren donderdag, 15 mei
3	Een gevel uit treinramen voor een onderhoudsgebouw van NS dinsdag, 20 mei
4	Mecanoo presenteert ontwerp verbouwing Theater Hanzehof Zutphen maandag, 19 mei
5	Wenckebach – sociale woningbouw met toegevoegde kwaliteiten donderdag, 15 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

ARCAM viert jubileum met koerswijziging

2 maart 2011

Woontoren voor lager opgeleide jongeren

25 augustus 2015

Prix de Rome 2014 architectuur van start

5 december 2013

Foto’s Jan Versnel in de verkoop

8 oktober 2010

Forse kritiek oud-winnaars op Prix de Rome

30 januari 2014

Olv Klijn wint PRIXDEROME.NL 2010

9 juni 2010

Expositie genomineerden Prix de Rome

6 mei 2010

Prix de Rome 2010: de ontwerpen (1)

28 mei 2010

Twee eeuwen Prix de Rome royaal gevierd

17 oktober 2008

Ronald Rietveld wint de prixderome.nl 2006

23 juni 2006

Shortlist Prix de Rome bekend

15 december 2009

Shortlist Prix de Rome 2014 bekend

15 april 2014

Overzicht ontwerpen Prix de Rome

16 oktober 2014

Prix de Rome gericht op Hoogstraat Rotterdam

16 juni 2014

Inschrijving Prix de Rome Architectuur 2022 van start

28 januari 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Being en COD ontwikkelen vier woongebouwen aan Tolhuiskanaal in Amsterdam-Noord

Gisteren, 15:53

Het project ASTR bestaat uit vier gebouwen met in totaal 229 woningen, plus bedrijfsruimten. Het ontwerp van Office Winhov zoekt de aansluiting bij het industriële karakter van de omgeving; DELVA maakt het ontwerp voor een groene buitenruimte.

Studio Hartzema presenteert plannen voor een nieuwe stad in Zeeland

Gisteren, 13:56

De nieuwe stad, met een omvang van zo’n 180 hectare en zo’n 12.000 woningen, kenmerkt zich door een samengaan van natuur en stad in een ‘symbiotische relatie’. Stad aan het Sloe moet bijdragen aan een hernieuwde vitaliteit van Zeeland.

Team met Mecanoo en Inside Outside wint tender kavel 1A2 Sluisbuurt

Gisteren, 10:52

Het plan SunSet bestaat uit een blok met gevarieerde volumes, met twee geschakelde torens als middelpunt. Ook is er veel ruimte voor groen op en rond de gebouwen.

Voids benadert lastig plangebied als aantrekkelijke leefomgeving

20 mei, 4:48

In opdracht van de gemeente ’s-Hertogenbosch en woningcorporatie Zayaz heeft bureau Voids het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan voor de nieuwe woonbuurt De Donken opgesteld.

Kamer niet gerust op betaalbaarheid stadsverwarming in nieuwe wet

Gisteren, 11:36

Voor huishoudens is de mogelijkheid van hoge kosten momenteel reden om geen aansluiting op de lokale stadsverwarming te willen.

Nieuwe editie van de Architecten Wielerkoers

20 mei, 2:45

Architecten met een passie voor (interieur)architectuur én voor fietsen kunnen hun hart ophalen bij de derde editie van de Architecten Wielerkoers, op donderdag 4 september 2025.

Nieuwe Rotterdamse aanpak woningbouw: meer snelheid, minder regels en heldere keuzes

20 mei, 9:49

Met kortere procedures, minder regels en duidelijke kaders voor ontwikkelaars en bouwers wil Rotterdam sneller betaalbare woningen bouwen, zonder in te leveren op kwaliteit of duurzaamheid.

Gemeenten krijgen 7.000 euro per gebouwde betaalbare woning

19 mei, 3:05

Dat maakte woonminister Mona Keijzer (BBB) bekend. In 2025 is de grens voor betaalbaarheid vastgesteld op 405.000 euro voor een koophuis.

Marian Herman wordt algemeen directeur ontwikkelaar Edge

19 mei, 1:14

Hij volgt per 1 september de huidige CEO en oprichter van het bedrijf Coen van Oostrom op, die een andere functie gaat vervullen binnen Edge.

KYK Architecten/Quadraat neemt architectenbureau MD2A over

19 mei, 12:59

De beide bureaus richten zich op architectuur op vergelijkbare gebieden en de overname past goed bij de de ontwikkelambitie van KYK Architecten, laat het Goudse bureau weten.

Ga naar het nieuws-archief