Twintig jaar, tien winnaars – Mies van der Rohe Award

Twintig jaar, tien winnaars –Mies van der Rohe Award

In afwachting van de uitreiking van de EU Mies Award 2022 zetten we de winnaars van de afgelopen twintig jaar op een rij.

De Europese Commissie en de Fundació Mies van der Rohe hebben begin februari de eerste longlist bekend gemaakt van projecten die meedingen naar de Mies van der Rohe Award 2022. Het is goed te constateren dat bij deze eerste selectie van kanshebbers 21 projecten uit de koker van Nederlandse bureaus en 21 projecten uit die van Belgische bureaus komen.

In totaal haalden 449 projecten in 41 landen de longlist; pas over een aantal rondes kennen we in februari 2022 de vijf finalisten. In mei van dat jaar maakt de organisatie de uiteindelijke winnaar van de EU Mies Award 2022 bekend. Laten we in afwachting daarvan de winnaars van de afgelopen twintig jaar op een rij zetten.

Door Athena Waligore

Sinds 2001 is de EU Mies Award de officiële architectuurprijs van de Europese Unie. Met de prijs, die elke twee jaar wordt uitgereikt wil de EU onderscheidende, hoogstaande architecturale projecten onderscheiden. Een terugblik op de afgelopen tien prijswinnaars toont de wijsheid van de jury's aan bij het selecteren van gebouwen en projecten die dienen als voorbeeldige bijdragen aan de architectuur en aanverwante gebieden.

2019. Transformatie van 530 woningen - Grand Parc Bordeaux, Bordeaux, Frankrijk; Lacaton & Vassal Architectes met Frédéric Druot Architecture en Christophe Hutin Architecture

De winnaar in 2019 weerspiegelde het idee dat goede architectuur geen grootse gebaren inhoudt, maar onze collectieve ervaring verbetert. Met belangrijke ingrepen, waaronder extra ruimte en licht, zijn honderden appartementen in drie woongebouwen uit de jaren 1960 opgewaardeerd. Het project was een samenwerking van drie studio's, waaronder het Franse bureau Lacaton & Vassal Architectes.

2017. De Kleiburgflat, Amsterdam, Nederland; NL Architects en XVW architectuur

Met de renovatie van het flatgebouw uit 1971 wilden de architecten de essentie van de constructie onthullen en werken met wat al bestond. De gemeenschappelijke ruimten werden vernieuwd, terwijl de bewoners hun appartementen op eigen kosten konden renoveren. De jury onderkende dat het project een nieuwe benadering van betaalbare huisvesting was en kende de prijs toe aan de twee Amsterdamse architectenbureaus.

2015. Philharmonic Hall, Szczecin, Polen; Barozzi Veiga

De architecten uit Barcelona creëerden een nieuw monument voor de Poolse stad, die tijdens de Tweede Wereldoorlog hevig werd gebombardeerd. Dit complex, op de plaats van een ouder gebouw, reageert op zijn omgeving en blijft tegelijkertijd zeer modern. Het gebouw kenmerkt zich door een 's nachts opgloeiende buitenzijde, een indrukwekkende entreehal en een karakteristieke concertzaal.

2013. Harpa, Reykjavík, IJsland; Henning Larsen Architects, Studio Olafur Eliasson en Batteríið Architects

Een indrukwekkende glazen façade omhult dit concertgebouw en conferentiecentrum. Het is het resultaat van een samenwerking tussen de in Kopenhagen gevestigde Henning Larsen Architects en Studio Olafur Eliasson, een kunstenaarsatelier dat ook architecturale projecten aanpakt. Het ontwerp zorgt voor een steeds veranderend spel van kleur en licht, terwijl het in vormenspel verwijst naar het IJslandse kustlandschap.

2011. Neues Museum, Berlijn, Duitsland;
David Chipperfield Architects en Julian Harrap Architects

De renovatie en rehabilitatie van dit museum, verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog, is uitgevoerd door het Engelse bureau David Chipperfield Architects in samenwerking met Julian Harrap Architects, een bureau dat is gespecialiseerd in de restauratie van historische gebouwen. Voor het Berlijnse museum werden originele elementen zorgvuldig gerestaureerd en nieuwere elementen al even nauwkeurig vormgegeven en gerealiseerd om aan te sluiten bij het bestaande.

2009. Norwegian National Opera & Ballet, Oslo, Noorwegen;
Snøhetta

De prijs ging in 2009 nnaar Snøhetta, een bureau dat inmiddels wereldwijd werkt. De jury stelde in haar rapport dat het gebouw heeft bijgedragen aan de transformatie van de openbare ruimte en het creëren van een nieuw cultureel leven voor Oslo. De vorm van het gebouw is uitnodigend, met een dak dat toegankelijk is voor bezoekers. De imposante lobbyruimten werken ook om mensen in de binnenruimten te nodigen.

2007. MUSAC - Museum voor Moderne Kunst van Castilla y León, León, Spanje; Mansilla + Tuñón Arquitectos

Het in Madrid gevestigde bureau ontving de prijs in 2007 voor een museum voor hedendaagse kunst dat zowel aan functionele eisen voldoet als een bijzondere en sterk architectonische uitspraak doet. Een regenboog van gekleurde panelen definieert de buitenkant, terwijl de binnenzijde een vrije en meditatieve ruimte biedt voor het bekijken van kunstwerken.

2005. Nederlandse Ambassade, Berlijn, Duitsland; OMA, Office for Metropolitan Architecture

OMA ontwierp een uitzonderlijke structuur die voor zowel veiligheid als openheid staat Dit gebeurt aan de hand van zorgvuldig gedefinieerde ruimten, naast doordachte openbare ruimten die verwijzen naar het leven van de stad zelf. De jury ervoer het gebouw als een nieuwe benadering voor een ambassade en een concretisering van de toekomst van overheidsgebouwen.

2003. Parkeergelegenheid en Terminus Hoenheim North, Straatsburg, Frankrijk; Zaha Hadid Architects

Dit gemeentelijk project van Zaha Hadid Architects, een bureau dat bekend staat om zijn vooruitstrevende werk, is relatief terughoudend. Toch maakt het ontwerp met minimale ingrepen een sterk statement. Materialiteit en lijnenspel kenmerken het station en het parkeerterrein. Het architectenbureau streefde naar een weerspiegeling van de dynamiek van auto's, trams en voetgangers te echoën – en wilde tegelijkertijd een samenhangend geheel creëren.

2001. Kursaal Center, San Sebastián, Spanje; Rafael Moneo

De Spaanse architect Rafael Moneo wilde een gebouw realiseren dat zou reageren op de nabijgelegen rivier Urumea zonder het in aanwezigheid te overvleugelen. Hij maakte een krachtig architectonisch ontwerp. Het bouwwerk, dat fungeert als tentoonstellingsruimte en cultureel centrum, bestaat uit twee asymmetrische volumes. De jury waardeerde de radicale geometrie en niet in het minst de doordachte relatie met de locatie.