Buitenhuis op de dijk

Panorama vanuit woonkamer

Waterkant noordzijde

Uitzicht woonkeuken

Zwartstaal, hout en beton

Schoonbeton souterrain

Glazen rooster

Buitenhuis vanuit zuidwesten

Winteravond op terras

Waterkant noordwesten

Avond tuinzijde

Situatie

Uitzichten

Begane grond

Souterrain

Langsdoorsnede

Dwarsdoorsnede

Buitenhuis op de dijk

Panorama vanuit woonkamer

Waterkant noordzijde

Uitzicht woonkeuken

Zwartstaal, hout en beton

Schoonbeton souterrain

Glazen rooster

Buitenhuis vanuit zuidwesten

Winteravond op terras

Waterkant noordwesten

Avond tuinzijde

Situatie

Uitzichten

Begane grond

Souterrain

Langsdoorsnede

Dwarsdoorsnede

Gericht op het uitzicht, maar zelf ook vol detail

4 februari, 11:55

In het buitengebied van Leiden, in een hoek van een oude polder, heeft Mirck Architecture in nauwe samenwerking met een particuliere opdrachtgever een villa ontworpen die zich compromisloos op het uitzicht over het water richt, maar die zelf ook bijzonder fijnzinnig gedetailleerd is.

Het buitenhuis, zoals architect Sander Mirck de villa noemt, staat op een unieke plek in het buitengebied van Leiden. Op ongeveer deze plek stond voorheen – buitendijks – een woning die een dijkgraaf er midden jaren ’50 had laten bouwen. Omdat de dijk toch verstevigd moest worden, heeft de particuliere opdrachtgever voorgesteld deze dijkversteviging ter plaatse van de woning zélf uit te voeren. Op die manier kon die strak om de nieuwe villa gelegd worden.

Het resultaat is een villa die niet over de dijk kijkt, maar die voor je gevoel óp de dijk staat, en waarvan de buitenruimtes zich tot op het water uitstrekken. Vanuit de villa is er zo niet alleen rondom uitzicht op de natuur, maar begint die natuur bij wijze van spreken eigenlijk al bij de schuifpuien.

In zijn ontwerp heeft Mirck de villa op vier uitzichten gericht. De woonkamer kijkt richting het westen uit over het water, kijkt richting het zuidwesten uit op de kronkelende dijk, en kijkt richting het zuiden en zuidoosten uit op het groen achter de dijk, waaronder de nieuw aangelegde tuin ontworpen door landschapsarchitect Piet Oudolf. Vanuit de woonkeuken is er vervolgens nog een uitzicht over het water de andere kant op, richting het noordoosten.

Vanuit de villa krijg je de indruk dat je omringd bent door de natuur, ook al is dat niet zo. Zorgvuldig geplaatste wanden en dichtere gevels houden de aandacht strategisch weg van de twee bijgebouwen op het eigen perceel en de twee woningen op het perceel ernaast.

Veel daglicht en hoe dat te reguleren
Op zijn begane grond kent de villa twee ruimtelijke knooppunten. Aan de ene kant ligt de woonkamer die zich met volledig glazen wanden naar drie zijden op het landschap richt. Aan de andere kant ligt de woonkeuken, die omringd wordt door kleinere annexes, en zich op een veel smaller panorama richt.

Maar hoewel de glazen pui in de keuken smaller is, loopt die wel door in een breed glazen dak, dat gericht is op de noorder hemelkoepel. Dit glazen dak loopt, in steeds smallere vorm, helemaal door de woonkamer in, en wordt daar mat. “Het is een enorm licht huis”, vertelt Mirck trots. “De zon draait rond het huis, geen moment op de dag is het licht hetzelfde.”

Het binnenhalen van veel daglicht betekent wel dat je als architect moet opletten, geeft Mirck aan, die uitgebreide daglichtstudies voor de villa heeft uitgevoerd. Bij de grootste glasvlakken, rond de woonkamer, kraagt het dak rondom ongeveer een meter uit, om de zomerzon uit het interieur te houden. Het matte daklicht hier is aan de bovenzijde voorzien van een rooster dat alleen noorderlicht doorlaat.

Bij de woonkamer heeft de architect daarbovenop nog drie (!) actieve lagen toegevoegd aan het ook al drievoudige glas. Aan de buitenzijde is er een zonwering, die naar wens naar beneden gelaten kan worden. Aan de binnenzijde kunnen dan ook nog lamellen naar beneden gelaten worden – om de privacy naar wens in te stellen. En dan is er aan de binnenzijde ook nog een lange ‘voile’, een vitrage, die vanuit koven elektrisch voor de ramen getrokken kan worden, om de woonkamer op donkere avonden behaaglijk te houden. Je wilt dan immers liever niet tegen drie grote zwarte vlakken aankijken.

Drie ‘meubels’ en twee Chinese deuren
Voor de visuele rust en houvast heeft Mirck op de begane grond drie verdiepingshoge ‘meubelstukken’ ontworpen die er de sfeer bepalen. In de woonkamer is een zwartstalen ‘haardkast’ ontworpen, dan is er de hoge betonnen wand langs de trap naar beneden, en vervolgens is er nog de keuken. Mirck: “Drie grote elementen, dat is alles.”

Nou ja, bijna dan. Tussen de woonkamer en de woonkeuken in zijn ook nog twee opvallende oude Chinese deuren te vinden, die toegang bieden tot de slaapkamer op deze verdieping. Deze kamer is compact gehouden, maar tegelijkertijd van alle gemakken voorzien. Het is eigenlijk een soort hotelkamer. Dus met volop domotica, en uitzicht over het water, maar ook met een compacte badkamer en garderobekast.

Schoonbeton
Vanuit de woonkamer leidt een luie, gekromde, betonnen trap naar het souterrain, dat zich onder de volledige begane grond uitstrekt. Geïnspireerd door zijn reizen naar naar Japan en China heeft de opdrachtgever er samen met de architect voor gekozen om het souterrain – in contrast met de begane grond verdieping – volledig uit te voeren in schoonbeton: vloeren, wanden en plafonds. Om zo een echt ‘ondergrondse’ beleving te realiseren.

De betonnen wand, die de trap begeleidt, buigt in het souterrain helemaal terug om zo een hal te maken. In deze gekromde wand zijn enkel drie donkere nissen te zien. Zeer esthetisch. De deuren naar de verschillende vertrekken zijn zijdelings aan deze nissen geschakeld, zodat die vanuit de hal eigenlijk niet zichtbaar zijn.

In het souterrain liggen de extra ruimtes voor de villa. Hier is een logeerkamer gemaakt, met eigen badkamer, maar is ook een studeerkamer ingericht, en een bibliotheek. En dan zijn er nog verschillende bergingen en zijn er ruimtes voor de techniek van het huis, zoals de WTW en WKO.

Cor-Ten stalen huid
Aan zijn buitenzijde is de villa gehuld in een Cor-Ten stalen huid. De wens van de architect om het huis op te laten gaan in zijn omgeving en de wens van de opdrachtgever om een stalen huis te realiseren komen hier samen. Doordat dit materiaal zowel over de gevel als over het dak is getrokken, inclusief de schoorsteen, komt de sculpturale vorm van de villa optimaal tot z’n recht.

Bij de kleinere gevelopeningen heeft Mirck ervoor gekozen om de ramen in het gevelvlak te leggen en deze in spiegelglas uit te voeren. Zo ‘versmelten’ ze met de Cor-Ten stalen huid en ontstaat een helder architectonisch verschil met de grotere gevelopeningen, die juist in extra helder glas zijn uitgevoerd.

Om de architectonische sculptuur niet te onderbreken met te openen ramen, heeft Mirck een eigen ‘glazen’ rooster ontwikkeld bestaande uit verticale spiegelstroken die de roosters verbergen. Een eigenzinnig detail, dat goed laat zien tot hoever architect en opdrachtgever bij dit project zijn gegaan. Alles is tot op detail ontworpen.

Trefwoorden

villa buitenhuis leiden mirck architecture sander mirck

1	Park Paviljoen De Hoge Veluwe is eigentijds landhuis woensdag, 17 juli
2	Neutelings Riedijk ontwerpt theater en hotel UID Amsterdam woensdag, 17 juli
3	MVRDV ontwerpt Matrix I op Amsterdam Science Park maandag, 15 juli
4	Amstellofts van Studio Prototype hebben heldere gevelritmiek maandag, 15 juli
5	Bouw eerste woontorens op kantoorlocatie Bullewijk van start dinsdag, 16 juli