Vernietigend rapport over governance Het Nieuwe Instituut

8 december 2015, 14:08

Te late informatie, te makkelijk verleende toestemming. Het Nieuwe Instituut (HNI) en zijn Raad van Toezicht (RvT) hebben op geen enkel punt gehandeld in overeenstemming met de Governance Code Cultuur.

Dat is de conclusie die de onderzoekscommissie trekt na de omstreden gang van zaken bij de tentoonstelling Tijdelijk Modemuseum. Naar aanleiding van het rapport, dat gisteren bekend is gemaakt, treedt de Raad van Toezicht gefaseerd af en wordt een zakelijk directeur aan het bestuur toegevoegd. Directeur-bestuurder Guus Beumer behoudt zijn positie.

In augustus van dit jaar klonk sterke kritiek op de opdrachtverlening door Beumer aan EventArchitectuur, het bedrijf van zijn levenspartner, voor het tentoonstellingsontwerp van het Tijdelijk Modemuseum. Daarnaast huurde Beumer RvT-lid José Teunissen in als adviseur en gastcurator.

Oordelen
Op verzoek van de Raad van Toezicht heeft Cultuur+Ondernemen daarop een onafhankelijke commissie samengesteld, die de opstelling heeft onderzocht. De onderzoekscommissie – bestaande uit Wim van den Goorbergh, Edith Hooge en Marjet van Zuijlen – heeft nu haar rapport gepubliceerd; positieve conclusies zijn er niet in te vinden.

De commissie vat haar reactie samen in vijf oordelen:

1) De besluitvorming met betrekking tot de opdrachtverlening aan EventArchitectuur is niet in overeenstemming met de Governance Code Cultuur.

2) Binnen Het Nieuwe Instituut leeft de opvatting dat het voor de hand ligt – en niet bij hoge uitzondering – dat RvT-leden betaalde opdrachten uitvoeren voor HNI; ook dat is niet in overeenstemming met de Governance Code Cultuur.

3) De directeur-bestuurder heeft de RvT niet en niet tijdig de informatie gegeven die de raad nodog heeft om goed te functioneren.

4) De geldende governance-regels (van de Governance Code Cultuur) zijn onjuist geïnterpreteerd en

5) de eigen set van governance-regels van HNI heeft niet bevorderd dat in overeenstemming met de Governance Code Cultuur werd gehandeld.

Belangenverstrengeling vermijden
Toen Beumer in 2013 solliciteerde als directeur-bestuurder bij het nieuw gevormde HNI waren in de pers al kritische berichten verschenen over eerdere belangenverstrengeling in samenwerkingen tussen Beumer en mensen uit zijn kring van bekenden. Daaronder ook zijn levenspartner Verkerk.

Tijdens en direct na de sollicitatiegesprekken blijkt dit aan de orde te zijn geweest, wat tot de gezamenlijke conclusie leidde dat “we het hier niet zo gaan doen”. Een opdracht aan Verkerk/EventArchitectuur werd destijds een onwaarschijnlijke en in elk geval onwenselijke situatie gevonden.

Mocht het toch gebeuren, dan moest de RvT van dat voornemen op de hoogte worden gesteld en beoordelen of het gepast zou zijn. Criteria daarvoor, zo concludeert de commissie, zijn echter nooit opgesteld. Pregnanter is dat de voorzitter van de RvT, Koos van der Steenhoven, pas na ruim vijf maanden van Beumer hoorde dat een opdracht aan EventArchitectuur werd overwogen.

Op zijn beurt informeerde de voorzitter de andere leden evenmin direct. De RvT ontving, zo concludeert de commissie, de informatie om weloverwogen toestemming te geven, niet op tijd. Verbazingwekkend is het dat de leden toch – en dan niet in een vergadering, maar per e-mail of telefoon – hun goedkeuring gaven.

Geen alternatieven onderzocht
Alternatieven voor EventArchitectuur onderzoeken en elders offertes opvragen heeft Beumer binnen het management team van Het Nieuwe Instituut al van tafel geveegd. Ook bij de opdrachten aan Teunissen om ‘mee te denken’ en vervolgens co-curator te zijn van het Tijdelijk Modemuseum, heeft de directeur-bestuurder geen inspanningen verricht “om te onderzoeken of deze opdracht aan een onafhankelijke derde kon worden gegeven”, stelt de commissie in haar rapport.

Opdrachten aan een RvT-lid zijn soms mogelijk; de Governance Code biedt hier ruimte voor, zegt de commissie. De interpretatie van de code kan echter niet zover gaan dat het – zoals bij HNI – algemeen beleid wordt. De RvT heeft ook hier verzuimd Beumer te vragen naar alternatieven. Dat is vanuit het beleid van het HNI misschien begrijpelijk, maar past niet bij de Governance Code Cultuur, zoals ook het instituut die heeft onderschreven.

Aanbevelingen
De commissie doet nu een aantal aanbevelingen, die niet verrassend zijn. Ten eerste zou HNI de opvattingen over de taak en de rol van de RvT en zijn leden in overeenstemming moeten brengen met de principes uit de Governance Code Cultuur.

Ten tweede zou in gevallen van (schijn van) belangenverstrengeling een zorgvuldige afwegingen van alternatieven een kernelement moeten zijn in de interne besluitvorming en externe verantwoording.

Reactie Raad van Bestuur
In een reactie op het gisteren verschenen rapport zegt de RvT zich het rapport aan te trekken. De raad stelt dat de commissie op een punt onjuist concludeert: Beumer zou de route naar alternatieven niet hebben geblokkeerd. "De Raad van Toezicht neemt de volle verantwoordelijkheid voor het gehele dossier ten aanzien van de inhuur van EventArchitectuur", aldus de raad in zijn reactie.

De raad neemt maatregelen conform het advies van de commissie en verandert het toezichtsmodel.Om te beginnen treedt de zittende RvT gefaseerd af. Verder verkleint de RvT het aantal statutaire leden van negen naar vijf. De leden van de RvT voeren voortaan geen betaalde opdrachten uit voor HNI.

De secretaris van de RvT krijgt een verantwoordelijkheid voor Governance. De directie wordt naar een Raad van Bestuurs-model omgevormd; het bestuur wordt uitgebreid met een zakelijk directeur. Het beleid ten aanzien van open calls en aanbestedingen wordt transparanter, belooft de RvT.

Lees hier het rapport van de door Cultuur+Ondernemen ingestelde commissie.

Trefwoorden

cultuur ondernemen governance code cultuur het nieuwe instituut josé teunissen koos van der steenhoven guus beumer eventarchitectuur

1	Ontwerpvisies voor renovatie en nieuwbouw Stadstheater Arnhem gepresenteerd woensdag, 07 december
2	Ouwe starchitects donderdag, 08 december
3	Heutink neemt nieuw hoofdkantoor met distributiecentrum in gebruik dinsdag, 06 december
4	Belgische toestanden dinsdag, 06 december
5	Compact woonensemble met binnenhof op smalle kavel in Oostenburg maandag, 05 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Josien Paulides nieuwe zakelijk directeur Het Nieuwe Instituut

Guus Beumer vertrekt bij Het Nieuwe Instituut

'Guus Beumer deed betalingen aan eigen bedrijf'

Onderzoekscommissie governance HNI ingesteld

Guus Beumer (Het Nieuwe Instituut) in opspraak

RvT Het Nieuwe Instituut wil onafhankelijk oordeel

Luchtballon van Het Nieuwe Instituut loopt gesubsidieerd leeg (deel 1)

Luchtballon van Het Nieuwe Instituut loopt gesubsidieerd leeg (deel 2)

Luchtballon van Het Nieuwe Instituut loopt gesubsidieerd leeg (deel 3)

Het Nieuwe Instituut dreigt subsidie te verliezen

Nieuwe Instituut richt agentschap op voor architectuur en design

De BankGiro Loterij verlengt bijdrage aan HNI

Andere nieuwsberichten

De Prijzen Amsterdam naar Groenmarkt en EDGE Amsterdam West

26 minuten geleden

De Zuiderkerkprijs 2022 is toegekend aan woningbouwproject Groenmarkt. De Geurt Brinkgreve Bokaal gaat dit jaar naar EDGE Amsterdam West.

Universiteit Antwerpen bouwt nieuw hart voor Campus Drie Eiken

Gisteren, 16:22

Binnenkort start de bouw van drie gebouwen die plaats bieden aan ongeveer tweehonderd studentenkamers en studio’s, een sporthal en een restaurant. POLO Architects is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Gebouw door Kraaijvanger Architects markeert scharnierpunt Katendrecht

Gisteren, 12:12

Naar verwachting wordt eind volgend jaar gestart met de bouw van De Scharnier op Katendrecht in Rotterdam. Het door Kraaijvanger Architects ontworpen gebouw bestaat uit een kleine 120 woningen, maatschappelijke functies en horeca.

WeWantMore geeft modeboetiek ingetogen elegantie

7 december, 2:42

Voor een boetiek in Leuven ontwierp de studio WeWantMore zowel het interieur als de branding, met een befaamde uitspraak van Coco Chanel in gedachten.

Keunstwurk kondigt nieuwe editie Vredeman de Vriesprijs Architectuur aan

1 uur geleden

Op 4 januari start de inschrijving voor de Vredeman de Vriesprijs Architectuur.

BNO publiceert derde editie Dutch designers Yearbook

Gisteren, 10:30

Het jaarboek geeft een overzicht dat reikt van prijswinnend design tot beeldbepalende ontwerpers en toont volgens BNO hun vindingrijkheid in een chaotisch jaar vol onzekerheden.

Politiek: stikstofruimte niet naar wegen of luchtvaart

Gisteren, 10:04

Vrijwel alle partijen willen dat het kabinet PAS-melders helpt en bijvoorbeeld woningbouw voorrang geeft.

Expositie over verleden en toekomst Zomerhofkwartier Rotterdam

Gisteren, 09:33

Vrijdag start in Rotterdam een expositie over het Zomerhofkwartier en Pompenburg.

Nieuw stadion Feyenoord City definitief van de baan

7 december, 3:59

Het Rotterdamse college van burgemeester en wethouders meldt dit woensdag aan de gemeenteraad in een voortgangsrapport.

Urgenda wil ‘mythes ontkrachten’ over wonen zonder aardgas

7 december, 11:02

Met een nieuw expertisecentrum wil duurzaamheidsorganisatie Urgenda mensen laten zien hoe ze hun huis kunnen verduurzamen en “mythes ontkrachten” over aardgasvrij wonen.

Ga naar het nieuws-archief