NL in Milaan: Diederik Schneemann

26 april 2013, 16:00

Architectenweb presenteert gedurende een aantal weken een serie over Nederlands ontwerp dat tijdens de Milan Design Week 2013 is gepresenteerd. In de vijfde aflevering: pregnante vragen van Diederik Schneemann.

Ontwerper Diederik Schneemann presenteerde tijdens de Milan Design Week de collectie Mash Up, die volledig 3D-geprint is. Niet alleen dat, de Mash Up-objecten zijn ook nog eens samengesteld uit bestaande ontwerpen. De Mash Up-stoel bestaat bijvoorbeeld uit fragmenten van stoelontwerpen van Gerrit Rietveld, Ross Lovegrove, Normer Cherner, Arne Jacobsen en Charles en Ray Eames. Het Mash Up-suikerpotje combineert delen van de Bialetti-percolator door Luigi de Ponti, een Coco Chanel-parfumflesje en het vogeltje van Michael Graves’ fluitketel voor Alessi. De getoonde lamp bestaat uit aaneengesmede fragmenten van de Bialetti-percolator, het vogeltje van Alessi en een oor van Huttons mok.

Auteursrecht
Meer dan een serie producten geeft Schneemann hiermee het publiek - en vooral zijn collega-ontwerpers - een aantal vragen om zich over te buigen. Die vragen raken aan wat de zich snel ontwikkelende 3D-technologie betekent voor de consument en gebruiker, maar zeker ook voor het auteursrecht. Het wordt steeds eenvoudiger om een object driedimensionaal te scannen en vervolgens te printen.

Het moment komt dichterbij dat dit zelfs voor particulieren, in een thuissituatie, haalbaar is. Als mensen straks via open source-platforms, misschien via peer-to-peer-sites, printfiles van gescande ontwerpen gaan uitwisselen, kan iedereen thuis zijn zelfgeprinte Toyo Ito-bestek, Dr. No-stoel van Philippe Starck of een Poul Hennigsen-lamp hebben. Hoe bescherm je dan als ontwerper je copyrights? Schneemann vermoedt dat het voor veel producten voorlopig goedkoper blijft om ze aan te schaffen dan om ze te printen. “Voor een deel van de kleinere producten uit het hogere segment zal het probleem zeker snel een rol gaan spelen”, zegt hij. “Eerst neemt vooral het customizen van bestaande producten denk ik een vlucht. Het Toyo Ito-bestek met je naam er in.”

Samples
Kan het bij – door ‘onbevoegden’ – geprinte versies van een design nog mogelijk zijn om je auteursrechten te claimen, moeilijker wordt het bij mixproducten als Schneemanns Mash Ups. De muziek- en de filmindustrie hebben al ervaren dat het een juridisch moeilijk is de grens tussen citaat en plagiaat te bepalen. Schneemann heeft, om in muziektermen te blijven, een ‘mix’ gemaakt uit louter ‘samples’.

Hij is geen jurist, maar voor zijn Mash Up-collectie heeft hij wel advies ingewonnen. “Voor zover ik weet kun je onderdelen gebruiken, mits ze niet zelfstandig beschermd zijn”, legt hij uit. “Het wordt volgens mij pas echt een issue als het geheel teveel lijkt op het origineel. Waar die grens precies ligt, blijft voor een ontwerper een lastige vraag.”

Kan een architect of designer claimen dat hij ‘citeert’, ‘samplet’ of ‘mixt’ en zodoende een nieuw eigen ontwerp creëert waarover hij het auteursrecht heeft? Volgens Schneemann zou dat inderdaad kunnen. “Zeker als hij door de combinatie van onderdelen iets nieuws en visueel totaal anders creëert. Ik doe het niet omdat ik er niet in geloof. Maar ik geef mijn ontwerp ook niet zo maar prijs.”

Maatstaf
Met zijn Mash Up-collectie roept Schneemann een aantal pregnante vragen op. Zijn eigen zorg is niet zozeer het stelen van zijn creatief eigendom. “Diefstal van vorm heb ik al geaccepteerd”, zegt hij. “Als ik me al ergens zorgen over maak is het de vraag naar ontwerpers in de toekomst. Als mensen een deel van hun producten zelf kunnen vormgeven of bestaande producten naar persoonlijke wens kunnen aanpassen, dan valt er een stuk minder te ontwerpen.”

“Uiteindelijk geloof ik dat het recht hebben op een vorm niet houdbaar is. Vooral ook omdat bijna al het ‘nieuwe’ geënt is op wat eraan vooraf ging”, legt hij uit. “Ik geloof in de houdbaarheid van interessante objecten en producten die mooi vervaardigd zijn. In de toekomst zal dit voor luxegoederen nog meer de maatstaf worden.”

Trefwoorden

verlichting studio schneemann diederik schneemann copyright auteursrechten lamp milan design week 2013 meubel stoel design

1	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
2	Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven dinsdag, 23 december
3	2025 in veertien interviews met architecten over hun sport woensdag, 24 december
4	Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026! woensdag, 24 december
5	2025 in acht podcasts door Michiel van Raaij maandag, 29 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Een kast van gekoesterde collecties

16 september 2019

NL in Milaan: Carina van den Bergh

1 mei 2013

NL in Milaan: Smool

6 mei 2013

Maatschappelijke betrokkenheid op DDW 2015

27 oktober 2015

NL in Milaan: Studio WM

2 mei 2013

'Markt 3D-printen groeit snel'

27 mei 2013

NL in Milaan: Renate Vos

25 april 2013

NL in Milaan: Aldo Bakker

22 april 2013

NL in Milaan: Diederik Schneemann

20 april 2011

Ventura Lambrate: slechts een enkele verrassing

11 april 2013

NL in Milaan: Erik Griffioen

24 april 2013

NL in Milaan: Tjep.

23 april 2013

NL in Milaan: Imperfect Design

3 mei 2013

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.