Jørn Utzon overleden

1 december 2008, 12:14

De Deense architect en winnaar van de Pritzker-prijs Jørn Utzon is op 90-jarige leeftijd in zijn woonplaats Aalborg overleden. Voor het grote publiek is zijn naam vooral verbonden aan het wereldberoemde operagebouw aan de haven van het Australische Sydney.

Utzon kreeg de opdracht in 1957, maar stapte voor voltooiing van het opvallende bouwwerk uit het project. Dit voorjaar presenteerde Utzon nog samen met Richard Johnson een ontwerp voor het nieuwe interieur van het operahuis. Naast de markante cultuurtempel in Australië ontwierp Utzon onder meer het theater van Zürich, het parlementsgebouw in Koeweit en de Bagsvaerdkerk in Kopenhagen. Hij ontwierp ook twee fameuze woonhuizen op Mallorca, het eiland waarop hij veertig jaar heeft gewoond. De meeste projecten zijn evenwel uitgevoerd in zijn thuisland Denemarken.

Lange tijd stond de schijnwerperschuwe Utzon bekend als one hit wonder. Pas recent hebben de architectuurvorsers de kracht en variëteit van zijn eigenzinnige oeuvre ontdekt. In 2003 won de Deense architect de prestigieuze Pritzker-prijs, op 84-jarige leeftijd. Een begeleidend essay van de architectuurhistoricus Kenneth Frampton is illustratief in de omslag in waardering voor Utzons werk. Frampton verexcuseert zich in het essay voor het feit dat elke verwijzing naar Utzon ontbreekt in de eerste druk van zijn invloedrijke handboek Moderne Architectuur: Een Kritische Geschiedenis. “Een dergelijke omissie lijkt nu niet te verontschuldigen,” aldus een berouwvolle Frampton.

De bronnen waar Utzon uit putte, waren even divers als zijn bouwkunstige uitingen. Hij liet zich inspireren door de Chinese, Japanse en Islamitische architectuur, maar ook door de machtige bouwwerken van de Maya’s en de eigen Scandinavische architectuur. Tegelijk is ook de beïnvloeding door modernisten als Alvar Aalto en Frank Lloyd Wright zichtbaar in het werk van Deen.

Het creatieve talent van Utzon kwam niet uit de lucht vallen. Zijn vader was een gevierde scheepsontwerper; zijn oom een beeldhouwer en professor aan de kunstacademie. Beide mannen zijn van grote invloed geweest op de jonge Utzon, die ook op latere leeftijd zijn architectuur graag vergeleek met schepen en sculpturen.

De familielijn van kunstenaars en architecten eindigt niet met het overlijden van Jørn Utzon, maar wordt voortgezet door diens kinderen en kleinkinderen. Het architectenbureau Utzon Architecten wordt al sinds lange tijd bestierd door zijn twee zoons, Jan en Kim. Dochter Lin, kunstenares, werkt dikwijls samen met de architecten. Ook een derde generatie Utzons - de zoon en de dochter van Jan - is werkzaam in de architectuur.

Trefwoorden

sydney opera house utzon pritzker architecture prize jørn utzon

1	Rotterdam presenteert definitief ontwerp voor verbouwing Boijmans van Beuningen donderdag, 30 oktober
2	Bouwers, stem links! dinsdag, 28 oktober
3	Architecten Showroom Amsterdam viert 12,5-jarig bestaan op 26 & 27 november dinsdag, 28 oktober
4	Neutelings Riedijk Architects ontwerpt nieuw museum in Antwerps kasteel maandag, 27 oktober
5	Appartementengebouw op plek oude basisscholen in Mijdrecht woensdag, 29 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Jaaroverzicht 2008 - In memoriam

24 december 2008

3XN ontwerpt toren nabij Sydney Opera House

25 september 2014

Opknapbeurt voor Sydney Opera House

11 augustus 2016

Jorn Utzon winnaar Pritzker Prize 2003

9 april 2003

Nieuw interieur voor Sydney Opera House

3 april 2008

Toon alles

Andere nieuwsberichten

ZJA Architects & Engineers viert 35-jarig jubileum met expositie in Arcam

31 oktober, 3:17

In de tentoonstelling zijn niet alleen bekend projecten van het bureau te zien, maar bezoekers kunnen ook het ontwerpproces erachter ontdekken.

AMO creëert zintuiglijke omgeving voor parfumeriemerk in oude kledingzaak

31 oktober, 1:31

In New York heeft AMO een pop up-installatie voor parfumeriemerk Vyrao ontworpen.

Realisatie woningbouwproject INCK in Eindhoven aanstaande

31 oktober, 11:20

In het eerste kwartaal van volgend jaar wordt gestart met de bouw van 234 sociale huurwoningen en 79 koopwoningen aan de Humperdincklaan in Eindhoven. De woningen maken deel uit van het project INCK, dat in totaal zo’n vierhonderd woningen omvat.

Rotterdam presenteert definitief ontwerp voor verbouwing Boijmans van Beuningen

30 oktober, 2:54

Het Rotterdamse college van burgemeester en wethouders heeft het definitieve ontwerp van Mecanoo gepresenteerd voor de verbouwing van Museum Boijmans Van Beuningen.