Overzichtskaart Loop City uit het Deense paviljoen

Impressie Saturation City uit het Australische paviljoen

Plan voor New York uit het Amerikaanse paviljoen

Biënnale 2010: de idealen dringen door

31 augustus 2010, 16:18

De afgelopen twee jaar was het op de verschillende architectuurwebsites en in vakbladen al merkbaar, maar dit jaar is het ook doorgedrongen op de belangrijkste architectuurtentoonstelling ter wereld: de idealen zijn terug.

door Ronnie Weessies

De Duitse architect Jürgen Mayer H. merkte in Venetië op dat de houding van hedendaagse architecten op die van hun vakgenoten uit de jaren zeventig lijkt. Het gaat niet meer om postmodernisme of andere stijlen waarbij terug wordt gekeken, maar de blik is op de toekomst gericht. De economische crisis en de sombere voorspellingen over klimaat, energie en verstedelijking versus krimp vormen de hoofdoorzaak.

Dat zaken als duurzaamheid, hergebruik en leefbaarheid van steden dit jaar prominent worden belicht op de Architectuurbiënnale van Venetië, is ook te danken aan het thema. Curator Kazuyo Sejima formuleerde het even basale als briljante motto ‘people meet in architecture’, waarbinnen de rol van de mens in architectuur centraal staat. De landen hebben het thema op verschillende en vaak inspirerende manieren ingevuld.

Leegstand
Nederland doet dit voornamelijk op artistieke wijze, met haar thema leegstand. De bezoeker komt een leeg Rietveldpaviljoen binnen en ziet zich op de eerste verdieping geconfronteerd met een landschap van leegstaande overheidsgebouwen in Nederland. Dit geeft niet alleen een schrikeffect, maar het stemt tevens tot nadenken en fantaseren over nieuwe bestemmingen. Complementair, hoewel niet verbonden aan de tentoonstelling, is de expositie Preservation van OMA in het aangrenzende Palazzo delle Esposizioni. Hierin wordt het dilemma van het behoud en herbestemmen van gebouwen aan de kaak gesteld.

Het Deense paviljoen richt zich letterlijk op de leefbaarheid van steden, met Kopenhagen als lichtend voorbeeld. Het project From Finger Plan To Loop City van architectenbureau BIG schetst een historisch en toekomstbeeld van de stad. Startpunt is het masterplan uit 1947 in de vorm van een uitgestrekte hand, dat uiteindelijk toch niet tot het optimale gebruik van de ruimte leidde. De architecten schetsen een toekomstbeeld met een op een achtbaan lijkende constructie die de hele regio rond de Sont verbindt. Deze zogeheten Loop dient niet alleen als baan voor transport en personenvervoer, maar ook als energieleverancier en aanjager van nieuwe stedelijke ontwikkelingen.

Ook een beetje kermisachtig maar net zo boeiend is het paviljoen van Australië. Het land biedt spectaculaire 3D-presentaties van haar steden zoals ze nu zijn en eruit kunnen te komen zien in 2050. De visies van in totaal zeventien teams van architecten variëren van een uitbreiding van Sydney in de oceaan tot een stad die zijn energie uit de grond en diens vegetatie haalt.

1000 Singapores
Singapore toont toekomstvisies van zichzelf waarin de stad op compacte wijze 6,5 miljoen mensen kan huisvesten, en meldt en passant dat er dus slechts duizend van dit soort steden (‘1000 Singapores’, zoals de naam van de expositie luidt) nodig zijn om de gehele wereldbevolking een huis te bieden.

Ook landen als de VS (met ‘groene’ projecten), Frankrijk (scenario’s voor haar grootste steden) en Israel (stelt een herinterpretatie van de kibboets voor) denken actief mee over de toekomst. China, het land waar de architectonische ogen zeker de komende jaren het sterkst op zijn gericht, kiest voor een introspectieve aanpak. In plaats van concrete projecten staan in het paviljoen een aantal installaties die de bezoeker doen nadenken over de relatie tussen mens en ruimte. Dat is zeker gedurfd voor een land waar het ene na het andere megaproject wordt gepresenteerd, maar het valt juist vanwege al die grote plannen een beetje tegen.

Trefwoorden

architectuurbiënnale venetië

1	Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor vrijdag, 19 december
2	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
3	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
4	Negenhonderd woningen op historisch zorglandgoed in Vught vrijdag, 19 december
5	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

ABN Amro: architecten meer opdrachten

13 september 2010

Parasolproject Sevilla deels opgeleverd

21 december 2010

Tentoonstelling Biënnale vriendelijk en licht

3 september 2010

Chipperfield curator Biënnale Venetië 2012

11 november 2011

BIG presenteert ontwerp toren Vancouver

13 april 2012

OMA stipt gevaren behoudzucht aan

2 september 2010

‘Vacant NL’ confronteert en inspireert

30 augustus 2010

Rem Koolhaas ontvangt Gouden Leeuw

19 juli 2010

Kroatisch paviljoen Biënnale ingestort

30 augustus 2010

Rietveld Landscape curator biënnalepaviljoen

12 mei 2010

Kazuyo Sejima curator Biënnale Venetië 2010

18 november 2009

'Leegstand als aanjager voor kenniseconomie'

9 juli 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.