TERBREGSE.NL
4 oktober 2002
In Nieuw Terbregge (Rotterdam) vindt een uniek proces plaats waarbij de kopers, verenigd in Terbregse.nl, een leidende rol hebben. Zowel collectief als individueel hebben zij zeggenschap over het ontwerp- en bouwproces van de 41 woningen en appartementen. De kopers worden hierbij bijgestaan door buro BIEB. Hulshof Architecten is begonnen met een haalbaarheidsonderzoek voor de locatie. Potentiële kopers zijn geworven waarna een kopersvereniging is opgericht. Na een wenseninventarisatie d.m.v. een enquête heeft Hulshof Architecten samen met de werkgroep ontwerp van de kopersvereniging het programma van eisen uitgewerkt. Hieruit volgden vier woningtypes, met verschillende beukmaten, die elk aan specifieke wensen tegemoet kwamen. Voor deze basiswoningen is vervolgens een bouwdoos ontwikkeld voor zowel volume uitbreidingen, gevelelementen, als indelingsopties. Nadat de prijzen voor de basiswoningen en de opties bekend waren hebben de kopers hun individuele woning gekocht. Hierdoor is het ontwerpproces tot een heel laat stadium een collectief proces geweest waarin de vereniging invloed en inspraak heeft gehad in alle facetten van het ontwerpproces en veel kennis van het bouwproces heeft opgedaan. Na de kavelkeuze is er met elke koper afzonderlijk drie maal een gesprek geweest waarin de individuele opties, indeling en afwerking is besproken. Hierdoor zijn er 41 individuele woningen ontstaan die zo goed mogelijk aansluiten bij de wensen van de kopers. Doordat de woningen aan een groot aantal milieu eisen voldoen is er voldaan aan de voorwaarden voor Groene Financiering. Vanwege het uitgekiende Bouwdoos systeem en bouwkundige voorbereidingen is het ook in de toekomst vrij eenvoudig de woningen uit te breiden of te veranderen. Hiervoor heeft het project de IFD experimentenstatus gekregen en is een IFD demonstratieproject. Hulshof Architecten ondersteunt het proces niet alleen door de inbreng van de architectuurvisie en de nodige bouwtechnische kennis, maar stimuleert tevens het veranderingsproces. Het bureau heeft het vermogen het communicatieproces tussen bouwer en gebruiker gestructureerd en ter zake kundig te laten verlopen. Het inzichtelijk maken voor de koper van de kosten-kwaliteitsverhouding in het bouwproces hoort daar ook bij. De vorming in de voorbereidingsfase van een bouwteam zorgt, zo blijkt uit onze ervaring, voor een optimalisatie van de verhouding tussen kosten en kwaliteit. Daarbij is deze procesvorm voor alle deelnemers volkomen transparant en ontstaat een verhouding met vertrouwen, een in de bouw helaas zeldzaam fenomeen. De bouwer, Nijhuis, heeft zich in het bouwteam als constructief deelnemer in dit proces gemanifesteerd.
In het Bouwen In Eigen Beheerproject Nieuw Terbregge te Rotterdam komen alle actuele thema’s die spelen in de woningbouw op een verrassend harmonische manier samen in 41 betaalbare koopwoningen. De hoofdthema’s zijn collectief opdrachtgeverschap, innovatieve groeiwoningen, duurzaamheid en multicultureel wonen.
Het collectief opdrachtgeverschap:
Het collectief opdrachtgeverschap is meer dan alleen de betaalbare variant op particulier opdrachtgeverschap. Het biedt kopers de mogelijkheid veel invloed uit te oefenen op het ontwerp van hun eigen woning en draagt tevens bij aan de vorming van een sterk buurtgevoel door het collectieve proces. Dit zijn de twee voornaamste probleempunten van de doorsnee VINEX- wijk. De kopersgroep heeft vanaf het begin van het ontwerp, gesteund door bureau BIEB, als een collectieve opdrachtgever gefunctioneerd. Om de leden van de vereniging meer inzicht te geven in het bouwproces heeft Hulshof Architecten excursies, workshops e.d. georganiseerd. Hierdoor kregen de kopers geleidelijk steeds meer kennis van het proces en konden zodoende beter beslissingen nemen. Door middel van een woonwensen enquête onder de kopers kregen wij als architect ook een goed beeld van de wensen van de kopersgroep. Hulshof Architecten heeft samen met de vereniging eerst de verkaveling, daarna de basis woningtypes en ten slotte de bouwdoos ontworpen. Het aardige is dat de kopers het gevoel hebben dat ze hun eigen huis ontworpen hebben. Aangezien wij ook dat gevoel hebben is hier sprake van een echte win-win situatie. De kennis die voortvloeit uit dit collectieve proces komt alle partijen ten goede. Nadat de prijzen voor de basiswoningen en de opties bekend waren hebben de kopers hun individuele woning gekocht. Vanaf dat moment werden het 41 particuliere opdrachtgevers. Per koper zijn vervolgens, samen met de architect en de aannemer, drie maal gesprekken gevoerd over de volume opties, de indeling en de afwerking. De uitkomst van dit proces is dat er 41 verschillende woningen zijn ontstaan binnen een collectief ontwerp.
Innovatieve Groeiwoningen:
Vanwege het uitgekiende bouwdoos systeem en de slimme bouwkundige voorbereidingen is het ook in de toekomst vrij eenvoudig de woningen uit te breiden. Hiervoor heeft het project de IFD experimentenstatus gekregen. Dit betekent dat de woningen mee kunnen groeien met de wensen van de kopers.
Duurzaamheid:
Doordat de woningen aan een groot aantal milieu eisen voldoen is er voldaan aan de voorwaarden voor Groene Financiering. Deze maatregelen komen boven op de verhoogde prestatie eisen die de gemeente aan de woningen gesteld had. De kopersgroep vond duurzaamheid belangrijk en had daar ook extra geld voor over.
Multiculturele woningen:
De kopers hebben na de kavelkeuze hun eigen volumes en plattegronden samengesteld, waarbij in de plattegrond alleen de plaats van de meterkast vaststond. Hierdoor zijn woningen gemaakt die naadloos aansluiten bij de wensen van de kopers. Zo kon het aantal slaapkamers aangepast worden op het aantal kinderen of besloten koppels zonder kinderen de eerste verdieping met vide in te richten als studeerkamer. Aangezien bijna de helft van de kopers een buitenlandse achtergrond heeft is gebleken dat de vrije indeelbaarheid ook gebruikt kan worden voor cultureel bepaalde plattegronden met bijvoorbeeld een grote, van de woonkamer gescheiden, woonkeuken. Door de grote verscheidenheid aan nationaliteiten bleek er veel behoefte te zijn aan schotelantennes. Om tegen te gaan dat iedereen zijn eigen schotel aan de gevel zou hangen, is er een extra investering gedaan door alle kopers, waarmee een centraal schotelsysteem aangeschaft is met vier schotels op het dak van de appartementen.
Eenheid in verscheidenheid is dan ook volledig van toepassing op dit project. Door de nauwe samenwerking tussen de kopers, de architect en de aannemer die dit proces vereiste, is er een beter begrip voor elkaar ontstaan. Dit heeft geleid tot een groter respect voor elkaars positie en voor het bouwproces in het algemeen.
Project : 41 nieuwbouw koopwoningen
Locatie : Vinex wijk Nieuw Terbregge, Rotterdam
Architect : Hulshof Architecten Constructeur : L. Looije b.v. Aannemer : Nijhuis Utrecht Adviseur kopers : Buro B.I.E.B.
Aanneemsom : ca € 3.400.000,00 Uitvoering : 2001-2002 Oplevering : oktober 2002