Bouwsysteem Modulinn voor circulaire scholenbouw
22 juni 2020
Een van de grootste uitdagingen in de bouw is de transitie van een grotendeels op beton en staal gerichte industrie naar een duurzamer alternatief. Waar de energie- en mobiliteitssector al grote stappen hebben gemaakt, loopt de bouw ver achter. De sector wordt gezien als traditioneel en inflexibel met hoge faalkosten, tijdrovend en duur.
De scholenbouw kampt daarnaast met enkele andere uitdagingen. De ‘standaard’ voor scholen, zowel financieel als ruimtelijk, is krap en dat is wellicht nog een understatement. Gevolg is dat de materialisering te wensen overlaat en kinderen, vooral in de grote steden, les hebben (gehad) in tijdelijke onderkomens: vaak futloze container- of snelbouwconcepten met slechte ventilatie.
Architecten konden hier weinig verandering in aanbrengen. De startfase vindt geheel buiten hun invloedssfeer plaats omdat schoolbesturen veelal een turn-key opdracht verstrekken aan grotere adviesbureaus.
Modulinn® bouwsysteem
SeARCH heeft samen met bouwbedrijf De Groot Vroomshoop de Modulinn® module ontwikkeld die hiervoor een duurzaam en snel alternatief biedt tegen een scherpe prijs. Bijkomend voordeel is dat dit modulaire systeem op een stramienmaat van 2,4 meter zowel permanent als tijdelijk kan worden ingezet. De Groot Vroomshoop biedt ook de mogelijkheid om het systeem te leasen of te huren en kan elementen terugkopen.
Door niet met vaste wanden te werken, maar met een houten kolom-balken-structuur, kunnen grotere ruimten gemaakt worden. Horizontaal of verticaal geplaatste ‘platte’ elementen maken het mogelijk om ook aula’s, gymzalen of andere bijzondere ruimten te integreren.
Om gewicht en materiaal te sparen heeft SeARCH een element ontwikkeld met een asymmetrische tussenkolom op 1 meter uit de gevel. Dit optimaliseert materiaalgebruik door de kleinere overspanning in hout. De modules op de eerste verdieping worden 180 graden gedraaid en 1,2 meter naar buiten geschoven, waardoor een galerij voor de op deze verdieping gelegen klaslokalen kolomvrij kan worden opgelegd. De ruimte tussen de elementen werkt als technisch plenum.
De prefabricage (structuur, installaties, binnen- en buitenafwerking) geschiedt onder beschermde condities in de fabriek, waardoor de kwaliteit veel beter kan worden gecontroleerd en de montagetijd ter plekke en verkeersbewegingen naar de locatie kunnen worden geminimaliseerd.
De houten modules zijn niet alleen duurzaam en circulair, maar zijn ook flexibel inzetbaar, met elkaar te combineren, uit te breiden én verplaatsbaar.
Eerste school in Amsterdam
“Klein Amsterdam”, de eerste school die op basis van dit principe is gebouwd, heeft een unieke lay-out van gestapelde houten modules geflankeerd door een dubbel-hoog atrium. Het programma omvat klaslokalen, flexibele leer- en werkruimtes, een atrium en mogelijke ”plug-ins” voor extra activiteiten en functies. Het ‘ruwbouw-is-afbouw’ principe bespaart onnodige afwerkingen Het hout aan de binnenzijde is beeldbepalend en draagt bij aan een comfortabel, warm binnenklimaat.
Op dit moment bestaat Klein Amsterdam uit 34 modules (1250 m2) en is er plaats voor 180 leerlingen. De eerste uitbreiding is nu in voorbereiding bij de Groot Vroomshoop en een tweede reeds gepland. SeARCH werkt ook al aan de verplaatsing/uitbreiding voor de definitieve locatie waar de school ruimte zal hebben voor 360 leerlingen.
Dit unieke bouwconcept waarmee scholen flexibel kunnen inspelen op groei en krimp terwijl ze toch een duurzaam en mooi schoolgebouw krijgen, is niet onopgemerkt gebleven. Het biedt immers een unieke huisvestingsoplossing: een verplaatsbaar schoolgebouw van permanente kwaliteit met een zeer korte ontwikkel- en bouwtijd: “Klein Amsterdam” in 11 maanden van eerste schets tot oplevering.
Tweede, grotere school
Een tweede, grotere basisschool inclusief aula en gymzaal is ook reeds opgeleverd. Een multifunctionele ‘tribune’ in de aula, doet de ene keer dienst als hoofdtrap, de andere keer als arena, theater of gewoon als informele ontmoeting/lunchplek tijdens de pauze. Ook deze school wordt in de toekomst verplaatst naar een andere locatie. De houten Modulinn® modules zijn hier verder geoptimaliseerd als ‘plug-and-play’ modules met o.a. geïntegreerde luchtkanalen, verlichting en bekabeling. De spiegelende gevels met daar overheen verticaal aangebrachte latten doet de school versmelten met de jaren ’50 en ‘60 architectuur uit de omgeving.
Dit lichtgewicht bouwsysteem (in Amsterdam is geen paalfundering toegepast) laat zien dat (semi)permanente scholen een architectonisch volwaardige en betekenisvolle oplossing kunnen zijn. Of beter: moéten zijn!
Voor je het weet is dit namelijk de enige basisschool die uw kind van binnen ziet. En is het niet uitermate belangrijk dat we kinderen op dit vlak iets meegeven? En een goed begin is het halve werk.
Zoals de directie van “Klein Amsterdam” zei toen de gemeente voorstelde om containers te huren: “We beginnen niet een nieuw onderwijsconcept ‘Leren in de Tussenruimte’ voor kleine Amsterdammers die zich ontwikkelen in een dynamische tijd in de grote stad, om ze vervolgens in liefdeloze containers te stoppen.”