De 'poort' aan de Veldstraat om het zicht op de oude school te waarborgen

CPO de Getijden

9 maart 2020

CPO de Getijden is winnaar van de duurzaamheid Architectuurprijs Nijmegen 2019

CPO de Getijden heeft de duurzaamheidsprijs van het Architectuurcentrum Nijmegen gewonnen. en is genomineerd voor de Gouden Pyramide 2020.

"De samenwerking tussen de architect en de opdrachtgever heeft hier tot een prachtig project geleid."
"CPO De Getijden is levensloopbestendig, wil iets voor de buurt betekenen, de appartementen zijn betaalbaar, de woningen gasloos en enkelen hebben sedumdaken, er zijn warmtepompen en zonnepanelen.
De architect heeft in het ontwerp slimme oplossingen gebruikt om materiaal en ruimte efficiënt in te zetten. Het collectieve aspect zie je duidelijk terug in het feit dat de architect zich ten dienste van de bewoners opstelde. Het proces zat vol uitdagingen waar de bewoners en de architect flexibel mee om zijn gegaan, zonder de essentie uit het oog te verliezen.
De jury ziet CPO De Getijden als voorbeeld project: hoe ga je om met duurzaamheid? Hoe leg je meer invloed bij de bewoners zelf neer? Hoe geef je een bestaand gebouw een nieuwe functie? De Holistische insteek van het project spreekt de jury erg aan. "

Proces
In 2012 zetten de initiatiefnemers Winnie de Jager & Peter Helmink hun eerste gedachten op papier hoe zij graag een levensloopbestendige woonomgeving voor zich zien. Met een wisselende samenstelling van een groeiende groep enthousiaste potentiële deelnemers wordt gewerkt aan een plan voor woonomgeving waarin ‘wat goede buren voor elkaar doen’ alle aandacht heeft. In overleg met de gemeente is een schoolgebouw gevonden en gekocht met als doel deze te herbestemmen tot levensloopbestendige appartementen en een aantal grondgebonden woningen op het terrein. Stichting de Getijden wordt opgericht als CPO (collectief particulier Opdrachtgever) groep. Onder begeleiding van NEXIT architecten en CPO-procesbegeleider BIEB (Bouwen in Eigen Beheer) wordt een ontwerp voor 11 appartementen in het Schoolgebouw en 6 nieuwbouwwoningen ontwikkeld. De CPO-groep is zelf actief in verschillende werkgroepen en behandelen thema’s zoals duurzaamheidsmaatregelen (zowel in materialisering als in installaties), terreininrichting en het gebruik van algemene ruimten waaronder een gemeenschappelijk appartement. Vervolgens is in bouwteam het CPO-project gerealiseerd.

Projectomvang
In het voormalige schoolgebouw en aangrenzende gymzaal zijn in totaal 11 zelfstandige appartementen en één gemeenschappelijk appartement gerealiseerd. Elk appartement is uniek in zijn indeling en daarom optimaal afgestemd op de wensen en en woonbehoeften van de bewoner. De gevels van het schoolgebouw zijn zo min mogelijk aangetast, waardoor het gebouw en zijn oorspronkelijke karakter gewaarborgd blijft. Nieuwe corten stalen balkons aan de voorzijde voor het schoolgebouw geven de woningen op de verdieping evenveel buitenruimten als die op de BG. De balkons zijn middels een vouw en snijtechniek geproduceerd waarvoor NEXIT al eens de nationale staalprijs gekregen heeft (in 2016). De bestaande zoldervloer is deels verlaagd waardoor deze bruikbaar is gemaakt en op andere plaatsen is de zoldervloer verwijderd om zo optimaal zicht te bieden op de bestaande houten spanten en royale ruimtelijke appartementen zijn ontstaan.Voor het schoolgebouw bevind zich een gezamenlijke besloten binnentuin waar de monumentale bomen gehandhaafd bleven op een plek die voorheen met allerlei opstallen dichtgeslibt was. Twee nieuwe poortgebouwen aan de straatzijde bieden de passant een beknopt zicht op tuin én schoolgebouw waardoor deze voor de stad zichtbaar blijft. Aan de achterzijde van het gebouw ligt, in de middagzon, een gezamenlijk pleintje met, jeu-de-boules baan, picknickbanken en een buitenkeuken. Het pleintje wordt geflankeerd door een oorspronkelijke gymzaal en drie geschakelde nieuwbouwwoningen. Een doorlopende band van afwisselend gesloten vlakken en glasvlakken verbind de balustrade van het schoolgebouw met de ramenband op de eerste verdieping van de nieuwbouwwoningen. Alle woningen hebben een eigen privé terras of balkon in een verdere semi openbare ruimte. Bergingen en fietsenstallingen zijn ondergebracht onder een begroeide ‘bercaux’ die tevens dienst doet als geluidsmuur voor de aangrenzende Albert Heijn.

Duurzaamheid
Duurzaamheid is een rode draad geweest door het gehele project. Met de vormgeving van het bebouwde omgeving en het gebouw is rekening gehouden met levensloopbestendig wonen. Nog bruikbare bouwmaterialen uit het bestaande gebouw zijn elders in het project hergebruikt. Regenwater wordt opgevangen en geïnfiltreerd via Wadi’s op het eigen terrein. Met de materialisatie van het terrein is rekening gehouden met het behoud van de bestaande monumentale bomen en optimale regenwaterinfiltratie. Naast het zo goed mogelijk isoleren van de gebouwen is geïnvesteerd in toekomstbestendige installaties. Alle woningen zijn voorzien van luchtwarmtepompen en hebben de mogelijkheid om via een gemeenschappelijk energiedak op het schoolgebouw en op de geluidsmuur goedkoop elektriciteit af te nemen. Hierdoor voorziet de VVE voor een deel in de eigen energiebehoefte en profiteren alle woningen hiervan mee en zijn de woningen niet meer aangesloten op het gas.

Sublimatie
Door het slopen van latere bijgebouwen en door minimale ingrepen te doen binnen bestaande kozijnen is het schoolgebouw in ere hersteld en komt het oorspronkelijke karakter van het gebouw weer tot zijn recht. Het terrein is verder opgeschoond waardoor het schoolgebouw weer zichtbaar is vanaf de Veldstraat. Juist door de vormgeving en toevoeging van twee poortgebouwen wordt het zicht op het schoolgebouw interessant gemaakt.
Maatschappelijke meerwaardeMet de herbestemming van het voormalige schoolgebouw is het bijzondere pand behouden voor de toekomst en weer zichtbaar voor omwonenden. Een unieke woonomgeving waar samen met je buren tot in lengte van dagen met veel plezier gewoond kan worden is op deze locatie samen met enthousiast bouwteam voor een gering budget is gerealiseerd.
InnovatieAls onvervaren ontwikkelaars is “de Getijden” midden in de crisis een binnenstedelijke transformatie gestart waarvan vooraf duidelijk was dat deze door zijn binnenstedelijke ligging verhoogde complexiteit inhield. Je zou zeggen dat daarmee al genoeg hooi op de vork genomen werd. Desondanks heeft de stichting zichzelf vanaf het begin extra doelstellingen opgelegd voor het realiseren van deze ontwikkeling, te weten;
– Sociale duurzaamheid. Bewoners participeren niet alleen in een woningbouwproject maar ook in een buurtschap. Ze geven zelf vorm aan levensloop bestendig wonen; als particulier ‘en als gemeenschap. Het motto van de stichting luidt; ‘wat goede buren voor elkaar doen’.
– Energetische duurzaamheid. Van begin af aan is gasloos een doelstelling geweest. Voor het bestaandeschoolgebouw al een hele kluif op zich. Maar in de loop van het traject zijn klimaatbestendigheid en ecologische doelstellingen daaraan toegevoegd.– Culturele duurzaamheid. Behoud van het schoolgebouw (geen monument; wel op de gemeentelijkeaandachtslijst) en van monumentale bomen op het terrein is altijd uitgangspunt gebleven, daar waarvolledige sloop en nieuwbouw wellicht gemakkelijker geweest was.
– Economische duurzaamheid. Binnen het geheel zijn 11 eenheden onder de NHG norm opgeleverd. Daarbij is het gelukt om een forse gemeenschappelijke tuin ‘en een plein aan te leggen evenals een gemeenschappelijk appartement in het schoolgebouw. Ontwikkelen in binnenstedelijk gebied en de historische staat van het gebouw brachten de nodige risico’s met zich mee die tijdens het proces ook allemaal waarheid werden. Bij het tackelen van deze handicaps heeft de stichting de verleiding weerstaan om haar extra ambities te verlaten. Integendeel enkele van bovenstaande ambities zijn tijdens het proces nog uitgebreid. De stichting verdiend daarvoor alle lof. Maar boven dit alles laat “de Getijden” zien wat er mogelijk is met enig doorzettingsvermogen in combinatie met creativiteit en bundeling van de juiste krachten.Binnen beperkt bouwbudget is het bouwteam er in geslaagd om meerwaarde zowel financieel voor de kopers als een maatschappelijke meerwaarde voor de buurt te creëren.

Voor meer informatie:
https://www.nexitarchitecten.nl/project/de-getijden
https://www.cpodegetijden.nl/

Locatie

Trefwoorden

winnaar duurzaamheidsprijs sociale duurzaamheid natuurinclusieve bouw klimaatadaptief en biodiversiteit duurzaamheidsprijs gelaagd cpo project de gouden piramide old city young vibe acn 2019 cpo culturele duurzaamheid postcoderoos nominatie steenbreektrofee 2019

NEXIT architecten

Neem contact op

Staat van realisatie Voltooid

Start ontwerpproces 2015

Start bouw 2015

Oplevering 2019

Ingebruikname 2019

Plaats Nijmegen

Bruto m² 2630

Meewerkende partijen

ArchitectNEXIT architectenProjectarchitectWilbert de HaanOntwerpteamWilbert de Haan, Marlies Raterink, Ries van LithOpdrachtgeverStichting de GetijdenAannemerGebr. van Herpen HeeschFotograafThea van den Heuvel- FotografieLandschapsarchitectIne VoetsAdviseur bouwfysicaCDC NijmegenAdviseur installaties EWestreenenAdviseur installaties WKrechting Installaties en dakwerkenAdviseurBouwen In Eigen BeheerDirectievoeringAlbert van Stiphout

Leveranciers

OverigThea van den Heuvel- Fotografie, Koos Schaart

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun brochure gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je brochures downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Frank Allart Schuifdeurtrekringen

Brochure

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun model gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je modellen downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Neem contact op met NEXIT architecten

Je bent momenteel niet ingelogd. Hierdoor is het alleen mogelijk om meer informatie per e-mail op te vragen. Wil je liever gebeld worden of documentatie per post ontvangen? Klik dan hier om in te loggen.
Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Opmerkingen