HSK20, transformatie zorggebouw tot woongebouw

2 april 2019

In 2014 vroeg woningcorporatie deltaWonen Sacon een onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor herbestemmen van het voormalige bejaardenhuis aan de Harm Smeengekade in Zwolle. De hoogbouw van tien verdiepingen was in 1963 gebouwd als uitbreiding van een kloostercomplex uit de 30er jaren. Hoewel de bouwdelen samen één huis vormden is destijds niet naar een zorgvuldige aansluiting gestreefd. Door het slopen van de straatzijde van het klooster en het op deze plek positioneren van nieuwbouw werd het klooster compleet aan het oog onttrokken.

Al snel ontstond de overtuiging dat herbestemmen van het vastgoed een perfecte kans bood de bouwdelen elk in hun eigen kracht te zetten, ze ten opzichte van elkaar autonoom te maken en ze door een zorgvuldig ontworpen terreinindeling op een goede manier naast elkaar te laten (be)staan. De opgave werd daarom geknipt in ‘de hoogbouw’ en ‘het kloostercomplex’. Het transformatieplan resulteerde in twee projecten met een heel eigen karakter. Gezamenlijk voegen ze zich, beter dan voorheen, in de korrel en sfeer van het bebouwingslint.

De flat was ontworpen binnen de filosofie van licht, lucht en ruimte. De bovenbouw staat op een gesloten installatielaag, gedragen door taps toelopende kolommen. Op de begane grond waren de puien van de entreehal en de recreatiezaal los van de kolomstructuur geplaatst. Een onderdoorgang bood toegang en doorzicht naar het binnenterrein. Het gevelbeeld werd bepaald door dichte borstweringen ter plaatse van de verdiepingen.

In het oude betoncasco zijn 65 appartementen met een grote variatie aan plattegronden gerealiseerd. De schil is bij de transformatie geheel vervangen. De betonnen borstweringen zijn verwijderd om vanuit de woningen uitzicht op de oude binnenstad te bieden. De invulling van de gebouwstructuur met verschillende woningtypen bepaalt het nieuwe gevelbeeld. Op de verdiepingen is ter plaatse van de oorspronkelijke gemeenschappelijke ruimten een knip in het gebouw gemaakt, waardoor daglicht in de van oorsprong donkere gangen komt. Deze ingreep geeft het gebouw tevens een ranker aanzicht. De gelijkvloerse woningen zijn aanpasbaar. Daarnaast zijn er verschillende typen woningen in twee woonlagen.

De kelder van het klooster is via lift en trappenhuis verbonden gebleven met de hoogbouw en biedt een mooie plek voor de bergingen. In de tuinmuur van het vernieuwde kloostercomplex zijn de buitentrap en een fietsenstalling op maaiveld voor de hoogbouw appartementen opgenomen.

Het realiseren van een aangenaam woongebouw met een duurzame architectuur was het doel van de transformatie. Door de waarden uit het oorspronkelijke vastgoed te behouden en in aansluiting op de wensen van nu verder uit te diepen kon de leefbaarheid versterkt worden.

Het casco en de korridorontsluitingstructuur van het bejaardenhuis bleken een uitstekende basis om een variatie aan plattegronden te realiseren. De woningcorporatie heeft daarnaast in BPD Ontwikkeling BV en DLH partners gevonden om naast huisvesting in de sociale huur ook koopwoningen te realiseren. De woningen zijn tussen de 44m2 GO en 72m2 GO en zijn aantrekkelijk voor alle leeftijden. Er wordt in Zwolle al gesproken van ‘de generatieflat’.

Tijdens het ontwikkeltraject bleek dat hergebruik van het gebouw niet mogelijk zou zijn als de gemeente bleef vasthouden aan de parkeernormen. Door alle betrokkenen is een inventieve constructie bedacht: de koopwoningen en het bedrijfspand hebben een parkeerplaats op eigen terrein, voor de huurwoningen staan deelauto’s ter beschikking. Van deze deelauto’s kan ook gebruik gemaakt worden door werknemers van het naastgelegen kantoor.

De in de loop der jaren met bebouwing en hekwerken dichtgeslibde begane grond is bij de transformatie weer open gemaakt. Hierdoor komt de hoogbouw optisch weer los van het maaiveld en wordt er fysiek en visueel verbinding gelegd met het binnenterrein. De nieuwe commerciële ruimte en de vernieuwde entreehal van de woningen zijn transparant en vrij van vorm. Ze zorgen voor levendigheid aan de straat.

Het binnenterrein is een aangename, sfeervolle en rustige plek in de stad waar aanwonenden elkaar kunnen ontmoeten. Spil van het plan is het hart van het kloostercomplex, de tussen twee kloostertuinen gelegen Theodora Kapel. Door de ontvlechting en de transformatie is de kapel weer zichtbaar en toegankelijk geworden vanaf de straat. De kapel heeft de functie behouden. Daarnaast maakt de eigenaar van de kapel, zorginstelling IJsselheem, het gebouw geschikt voor breder gebruik door de stad en omwonenden.

De herbestemming van het bejaardenhuis heeft geresulteerd in een gevarieerde woonomgeving waarin de geschiedenis van de plek te zien is. Een woonomgeving waar de verschillende architectuurstijlen met respect naast elkaar kunnen bestaan. Waar een gemêleerde bewonersgroep zich thuis voelt. Waar ruimte is voor ontmoeten en gezamenlijke activiteiten, maar ook voor privacy.

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun brochure gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je brochures downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Brochure

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun model gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen.

Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je modellen downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Locatie

SACON

Neem contact op

Staat van realisatie Voltooid

Start bouw 2018

Oplevering 2018

Ingebruikname 2018

Plaats Zwolle

Kosten 6500000

Bruto m² 6219

Meewerkende partijen

ArchitectSacon architectenProjectarchitectir. Hanneke RinkelOntwerpteamir. Hanneke Rinkel, ir. Roel Vogelzang, Robin BackOpdrachtgeverdeltaWonenAannemerSalverda/UfkesFotograafBen Vulkers fotografieOntwerperir. Hanneke RinkelStedenbouwkundigeir. Roel Vogelzang

Leveranciers

OverigBen Vulkers fotografie

Neem contact op met SACON

Je bent momenteel niet ingelogd. Hierdoor is het alleen mogelijk om meer informatie per e-mail op te vragen. Wil je liever gebeld worden of documentatie per post ontvangen? Klik dan hier om in te loggen.
Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Opmerkingen