Focus Filmtheater
22 augustus 2018
Inpassen met baksteen
Het Focus Filmtheater naast de Arnhemse Eusebiuskerk is subtiel stedenbouwkundig ingepast in het stadscentrum. DP6 architectuurstudio integreerde in de nieuwbouw een verdwenen historische steeg, die als transparant en structurerend element het zicht op de kerktoren vrij houdt. Ook de baksteengevels dragen aan dat inpassen bij. Met de Hagemeistersorteringen Liverpool GT + FU, Holsten GT en Meissen GT zocht projectarchitect Robert Alewijnse aansluiting op de klassieke architectuur in de binnenstad en de wederopbouwarchitectuur rondom: "De metselwerkgevels hebben een rijke detaillering en stralen ambachtelijkheid en een warme, klassieke kwaliteit uit."
Het Delftse bureau DP6 architectuurstudio ontwierp de nieuwbouw als een levendige ontmoetingsplek in de binnenstad van Arnhem, voor verschillende groepen gebruikers. Het gebouw heeft vijf filmzalen waarvan er één ook als theaterzaal gebruikt wordt. Daarnaast is in het filmtheater een Grand Café gevestigd en bezit de nieuwbouw educatieve ruimtes voor bijvoorbeeld scholen.
Het Focus Filmtheater staat op een uitdagende locatie, onderstreept projectarchitect Robert Alewijnse: "Het filmtheater bevindt zich pal voor de Eusebiuskerk, op een plek waar decennialang een groot stadsplein lag. Historisch gezien is nieuwbouw op deze plek echter logisch. Voor de Tweede Wereldoorlog was het gebied rond de Eusebiuskerk bebouwd en op de plek van het nieuwe filmtheater bevond zich een kleine straat: de Torensteeg."
Die smalle steeg is in het DP6-ontwerp teruggebracht. Alewijnse transformeerde de loop van de stadssteeg tot een glazen passage in het hart van het filmtheater. Alewijnse: "Die ‘Nieuwe Torensteeg’ knipt de massa van het gebouw in tweeën. Zo voegt de nieuwbouw zich naar de schaal van de binnenstad èn blijft vanaf het plein voor het filmtheater het zicht op de Eusebiuskerk behouden." Ook binnen biedt het glas vrij zicht op de kerk; vanaf de publiekstrap naar de zalen is de Eusebiustoren altijd present.
Het Focus Filmtheater heeft gemetselde gevels. Ook dat metselwerk speelt een rol bij het inpassen van de nieuwbouw in de stedenbouwkundige structuur, aldus Alewijnse: "Die structuur is in Arnhem altijd baksteen." Het metselwerk van het Focus Filmtheater is uitgevoerd met de Hagemeistersorteringen Liverpool GT + FU en Holsten GT. Alewijnse: "We zochten een steen met een mooie, bij de stad passende kleur en met dezelfde levendigheid als de historische stenen in de stad. Onze voorkeur ging uit naar een steen tussen strak en niet-strak in. Geen handvorm steen, maar wel een steen waarmee we in de grote metselvlakken de diepte en de levendigheid konden realiseren die ons voor ogen stond."
Het lage bouwvolume van het filmtheater, voorzien van uitkragende horizontale lijnen in baksteen, kreeg gevels met de Hagemeistersortering Liverpool GT + FU. De Liverpool is een bruine steen, kolengesinterd en met een voetbezanding. De steen is in de gevels met de voor- en de fusszijde verwerkt.
Het hogere volume met de ronde ramen en ronde rollagen kreeg gevels in de Hagemeistersortering Holsten GT. De Holsten is een warmrode kolengesinterde steen. Robert Alewijnse: "Het zijn twee zelfstandige sorteringen, maar ze liggen dicht bij elkaar. Het gebouw heeft een samenhangend metselpalet." Beide sorteringen hebben een Waalformaat.
DP6 refereert in de gevels van het filmtheater aan de baksteenarchitectuur in de Arnhemse binnenstad en aan de wederopbouwarchitectuur rondom. Alewijnse: "Arnhem heeft veel klassieke winkelpanden met hoge winkelpuien. Die hoge puien vindt je ook terug in het filmtheater. Die historische panden hebben bovendien gemetselde gevels, vaak voorzien van ronde ramen met ronde rollagen en met diagionale lijnen in metselwerk. Die motieven zijn door veel wederopbouwarchitecten opgepakt in hun na-oorlogse ontwerpen. Wij hebben deze typische ornamentiek opnieuw verwerkt in het filmtheater. Zo ontstonden metselwerkgevels met een rijke detaillering die ambachtelijkheid en een warme, klassieke kwaliteit uitstralen."
De gevels zijn gemetseld in wildverband en kruisverband met terugliggende voegen. Robert Alewijnse: "De gevels van beide gebouwen zijn helemaal uitgetekend. Het goed krijgen van de diagonalen in het metselwerk was nog een hele puzzel, vanwege de ronde ramen, de ruimtes achter de gevel en de constructie."
Aan de achterzijde van het filmtheater is de Hagemeistersortering Meissen toegepast. Deze sortering slaat een brug naar de stadsvilla's van architectenbureau De Zwarte Hond die in de nabije toekomst, nog dichter op de Eusebiuskerk, worden gebouwd.
Projectgegevens
Opdrachtgever: gemeente Arnhem
Ontwerp: DP6 architectuurstudio, Delft
Projectteam: Robert Alewijnse, Chris de Weijer, Richelle de Jong, Dardo Mantel, Rosanne van Yperen, Ruben Aalbersberg
Hoofdaannemer: BINX Smartility, Groenlo
Hagemeistersorteringen: Liverpool GT + FU, Holsten GT, Meissen, individuele vormstenen
Formaat: Waalformaat (210 x 100 x 51 mm)
Gemetseld geveloppervlak: ca. 1.400 m²