Active House
22 augustus 2017
De uitdaging was geen klein bier: in een beperkte tijdspanne van slechts enkele maanden een volledig energieneutrale woning bouwen waarbij aandacht voor het milieu, duurzaam materiaalgebruik en luchtkwaliteit als primaire uitgangspunten golden. Een kolfje naar de hand van KAW architecten, die het al in 2013 aandurfde om het eerste Active House van Nederland te begeleiden en die deze lijn nu ook wenst door te trekken naar de huidige woningbouw. Speciaal voor de Nederlandse bouwprofessional doet de architect én bewoner van deze ‘houten diamant’, Reimar von Meding, zijn visie uit de doeken.
Woning van de toekomst
Tegenwoordig heeft elke architect, elke promotor en elke aannemer de mond vol van ‘duurzaam bouwen’. KAW architecten echter houdt het niet bij algemene ‘duurzame’ lijnen, maar heeft de duurzame aanpak verankerd in een reeds opgeleverd woonproject op de voormalige site van het ziekenhuis in Schiedam. Een signatuurproject dat op vele punten als de ‘woning van de toekomst’ kan worden beschouwd en zo zou je deze woning ook in één zin kunnen omschrijven.
Architect Reimar valt meteen met de deur in huis: “Ons bureau is al enige tijd trotse voorvechter van energieneutrale of zelfs energie leverende woningen, maar wel op een dusdanige manier dat het ontwerp niet ten koste gaat van de natuur alsook de gezondheid en het leefplezier van de bewoners. Vaststaat, is dat het energetisch opplussen van ons woningbestand een trend is die niet meer te keren is. Het is duurzaam, wordt gesubsidieerd en is fijn voor de particulier. Maar we merken dat er op vandaag nog vaak te laks wordt omgesprongen met het milieu, en het welzijn van de woning en haar bewoners. Daarom kiezen we er bewust voor om projecten vanuit een andere invalshoek te benaderen, gestoeld op de principes van Active House.”
Energie-efficiënt én ecologisch
Om een gasloos en all-electric woonvolume te ontwerpen, stond energie-efficiëntie als uitgangspunt voorop: “Hierbij doelden we enerzijds op een maximale reductie van de energievraag”, legt von Meding uit. “In concreto implementeerden we heel wat slimme technieken zoals optimale daglichttoetreding, hoogwaardige isolatie, een nieuw type luchtdichte kozijnen met zeer lage U-waardes en een warmtepomp in combinatie met watergevoerde zonnepanelen; een aanpak die ervoor zorgde dat de energievraag sterk kon worden teruggeschroefd naar minder dan 225 MJ/m2.”
Daarnaast werd er uiterst ecologisch gebouwd met materialen die het milieu minimaal belasten. Zo springt bij het betreden van de woning de houten binnenconstructie meteen in het oog. Architect Reimar verklaart: “Al eeuwenlang wordt er in de Nederlandse bouwtraditie gebruikgemaakt van steen en beton om gebouwen te vervaardigen. Om deze grondstoffen echter te produceren, wordt er veel CO2 verbruikt. Dat hout een waardiger alternatief is omdat het eerder CO2 insluit, verklaart waarom deze bouwstof meer dan ooit in de lift zit. Door hout overigens in het ontwerp mee op te nemen, is er een lichtere fundering en dus minder beton nodig, met een lagere milieubelasting tot gevolg.”
DucoTronic System als missing link
Een Active House doorspoelen we niet alleen met duurzame en energiezuinige technieken. Ook een gezonde luchtkwaliteit door middel van een efficiënt ventilatiesysteem is goed voor lijf en leden. “Waar in het verleden een ventilatie-installatie vooral optimaal moest kunnen ventileren, met name in de warmere (zomer)maanden, wordt vandaag de dag steeds vaker gezocht naar het summum van ventilatie, duurzaamheid, energiezuinigheid én minimale geluidsproductie, in combinatie met maximale gebruiksvriendelijkheid”, aldus de architect. “Zo kwamen we uit bij Duco die, net als ons bureau aan de poort staat van het Active House principe, met zijn natuurlijke ventilatietoepassingen al die elementen in één oplossing wist te bundelen. Meer nog: Duco wist ons sterk te overtuigen dat natuurlijke ventilatie een belangrijke factor is bij het maken van een labelsprong.”
Het DucoTronic System bleek de missing link om in deze specifieke toepassing het binnenklimaat op esthetische wijze vanuit het oogpunt van de consument uitstekend onder controle te kunnen houden. Hiervoor werd de woning in twee bouwlagen ingedeeld waarbij zowel de toe- als afvoer per laag verschillend is. Von Meding legt uit: “Door een hoge aanwezigheidsgraad van de gezinsleden op de benedenverdieping kunnen de CO2-waarden vaak aanzienlijk oplopen. Daarom kozen we ervoor om de ventilatie elektronisch aan te sturen via de TronicTop 50 met zonale afzuiging door middel van de DucoBox Focus voor een optimaal gebruiksgemak. Op de eerste verdieping daarentegen werd een eenvoudiger systeem toegepast met standaard zelfregelende roosters en centrale afzuiging via de DucoBox Silent; een toepassing die de luchtkwaliteit in deze situatie perfect beheersbaar weet te houden. Dat alle installatiecomponenten mooi in het ontwerp weg te werken zijn zoals de DucoVent Design met houten topping maakt het plaatje compleet.”
Toewijding en gebundelde vakkennis
Na al een winter- en voorjaarseizoen in de woning te hebben vertoefd, kan bewoner Reimar von Meding al een eerste, voorzichtige terugblik werpen op het even opvallende als speciale woonvolume en die ziet er alvast veelbelovend uit: “Toewijding en een gebundelde vakkennis hebben geleid tot een uniek en waanzinnig prachtig huis dat 100% energieneutraal is en op elk gebied aan onze wensen tegemoetkomt. Nu is het aan ons om bouwend Nederland te overtuigen dat het nóg duurzamer, mooier en slimmer kan.”