ESP Lab, Delft

7 maart 2023

In 2014 won HP architecten de selectie voor het transformeren van het oude hoogspanningslab van TU Delft tot een Electrical Sustainable Power Laboratory, ofwel ESP-lab. Het ontwerp was een bijzondere architectonische uitdaging: “De impulsgenerator die met anderhalf miljoen volt een blikseminslag simuleert, staat nog geen vijf meter van een zeer gevoelige supercomputer vandaan”.

In het ESP-Lab werkt de TU Delft aan één van de belangrijkste maatschappelijke vraagstukken van onze tijd: de transitie naar duurzame energie en wat dat betekent voor ons energienetwerk. Om het oude hoogspanningslab hiervoor geschikt te maken, moesten drie losstaande onderzoeksteams worden geïntegreerd. De ontstane combinatie van hoogspanning, laagspanning, zonne-opwekking en netwerksimulatie in een lab is uniek in de wereld. Het gebouw is in 2022 beloond met de NRP Gulden Feniks (de nationale prijs voor renovatie en transformatie).

Verschillende lagen van ‘shielding’
Het bundelen van deze vakgroepen (voorheen verspreid over het gebouw van Elektrotechniek, Wiskunde, Informatica) zorgde voor flinke ontwerp-uitdagingen. Ieder laboratorium heeft namelijk zijn eigen specifieke eisen op het gebied van verstoringen van buitenaf en veroorzaakt zelf ook storing voor de andere onderzoeken. Bijvoorbeeld: de impulsgenerator die met anderhalf miljoen volt een blikseminslag simuleert, staat nog geen vijf meter van een zeer gevoelige supercomputer vandaan die moet blijven functioneren als ernaast getest wordt. Dus zijn verschillende lagen van afscherming nodig om invloeden van buitenaf en elkaar - zoals elektromagnetische straling, geluid, trillingen en licht - tegen te gaan.

In het ontwerp moesten daarom allerlei vormen van ‘shielding’ verwerkt worden. “We stelden ons de lagen van de shielding voor als de ringen van een ui. Elke ring heeft een specifieke uitstraling en functie. Door iedere gebruikerszone alleen de benodigde lagen te geven ontstond een ruimtelijk systeem met contrasten in vormgeving. Duidelijk herkenbaar zijn bijvoorbeeld de publieke gangruimtes die zich tussen verschillende lagen bevinden”, vertelt Pelle Poiesz van het Rotterdamse HP Architecten.

Kooi van Faraday
Door stalen wanden, vloeren en plafonds is een minimale elektromagnetische interferentie tussen de verschillende testruimten (shielding) gerealiseerd. De nieuwe ruimtes bevinden zich in een soort grote stalen doos, die werkt als een kooi van Faraday. In de wanden zijn nieuwe ramen gemaakt, met tussen het glas een rooster dat een vergelijkbare bescherming biedt tegen de elektromagnetische velden.

Een hekwerk dat buitenlangs om de twee vleugels loopt, beschermt het gebouw tegen eventuele blikseminslag. Het zorgt ook voor een min of meer gelijkmatige verdeling van het elektrisch magnetisch veld dat wordt opgewekt bij de hoogspanningsproeven.

Techniek boven alles
Waar een installatie normaal geen zichtwerk is, of een stalen shielding vooral zorgt voor goede testomstandigheden, vroeg HP als architect juist aandacht voor de esthetische kant van deze onderdelen. Hierdoor zijn de installaties kunstwerken geworden.

Het bijzondere is dat de bouwers en installateurs hier ook steeds enthousiaster van werden: de esthetische kant van hun werk werd eindelijk omarmd. De shielding met de verzinkt stalen huid is nog nooit zo architectonisch uitgevoerd. Achteraf niet verrassend: de hoofdaannemer van het project is een installatiebedrijf. De onderaannemer voor de ‘shielding’ is geselecteerd door de wetenschappelijk medewerkers van de TU Delft zelf.

Procesgericht
Het idee voor het samenbrengen van deze onderzoeksgroepen ontstond jaren geleden bij een aantal betrokken hoogleraren. Hun toekomstvisie op de energietransitie is dat de oplossingen alleen gevonden gaan worden als we met z’n allen samenwerken. Het bij elkaar brengen van de verschillende onderzoeksgroepen is daarvoor een voorwaarde.

“Onze procesgerichte werkhouding sloot achteraf gezien goed aan bij de hoogleraren die medebepalend waren voor onze selectie”, vertelt Poiesz. “Wij stellen ons op als architecten met vertrouwen in het proces waarmee wij gezamenlijk met opdrachtgevers het project vormgeven”.

Het lab is intussen in gebruik genomen als laboratorium- en praktijkruimte gebruikt door 25 vaste medewerkers, 75 promovendi en postdocs en 25 afstudeerders van de afdeling Electrical Sustainable Energy (ESE). Alle testvoorzieningen werken zelfs beter dan gehoopt en er worden steeds meer gezamenlijke projecten opgestart.

Locatie

HP Architecten

Neem contact op

Staat van realisatie Voltooid

Start ontwerpproces 2014

Start bouw 2019

Oplevering 2020

Ingebruikname 2021

Plaats Delft

Bruto m² 4000

Meewerkende partijen

ArchitectHP ArchitectenProjectarchitectPelle Poiesz, Jeroen Wassing, Ferry in ’t VeldOntwerpteamCecilia Dobos, Mantas KitkauskasOpdrachtgeverTU DelftAannemerKuijpersConstructeurARCADISAdviseurs installaties E & WDeernsFotograafMarieke de LorijnProjectmanagementAronsohn raadgevende ingenieursAannemer bouwkundigCONSTRUCTIF

Leveranciers

OverigJansen AG, Holland Shielding Systems BV, BRAKEL wandsystemen, A. Blijleven BV VloerenBolidt Kunststoftoepassing B.V. systeemplafondGyproc Nederland

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun brochure gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je brochures downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Frank Allart Schuifdeurtrekringen

Brochure

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun model gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen. Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je modellen downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Neem contact op met HP Architecten

Je bent momenteel niet ingelogd. Hierdoor is het alleen mogelijk om meer informatie per e-mail op te vragen. Wil je liever gebeld worden of documentatie per post ontvangen? Klik dan hier om in te loggen.
Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Opmerkingen