Entreepark en paviljoen Amsterdam UMC, locatie AMC
24 juni 2022
Tot voor kort was de locatie AMC van het Amsterdam UMC een gesloten bolwerk dat zich afkeerde van de stad. Het entreepark met paviljoen herdefinieert het ziekenhuis van een introverte, medische machine tot een stimulerende en gastvrije ontmoetingsplek midden in de 21e eeuwse samenleving. Park en paviljoen vormen een stimulerende en inspirerende omgeving waarin de relatie met de buurt, een gastvrij welkom, gezondheid en ontmoeten centraal staan.
Stimulans tot een betere relatie met de buurt:
Het ontwerp opent het gesloten, institutionele gebouw naar zijn omgeving door een park, entreepaviljoen en groen voetgangersdek toe te voegen waar eerst alleen parkeren was. Door het verwijderen van de rondweg en het uitdunnen van het groen worden monoliet, het groen en de omliggende stad één ruimtelijk en landschappelijk continuüm, één integraal stadspark. Het ziekenhuis krijgt zo een representatief gezicht waarbij de ziekenhuisfaciliteiten – binnen en buiten - toegankelijk worden voor de buurt.
Stimulans tot een gastvrij welkom:
Centraal in het park ligt het entreepaviljoen, dat sterk contrasteert met de monoliet door zijn kleinschaligheid, heldere, intuïtieve routing, vloeiende lijnvoering en vriendelijk materiaalgebruik. Beglaasde gevels maken zicht op het groen in de omgeving mogelijk. De architectuur van het paviljoen stelt de bezoeker op zijn gemak en geeft hen een warm en veilig welkom. De gebogen lijnvoering van het opvallende dak maakt een expliciet uitnodigend gebaar.
Stimulans tot een gezonde stad:
Het groen in het entreepark vermindert luchtvervuiling, dempt geluidshinder, kalmeert bij stress en verkoelt in warme periodes. Bezoekers en medewerkers worden hier gestimuleerd om te bewegen en hun zintuigen te laten prikkelen door de geuren en geluiden van buiten. De vrijliggende, obstakelvrije fiets- en voetpaden stimuleren tot wandelen en fietsen. Het park is toegankelijk voor rolstoelers en bedlegerige patiënten. Zo draagt het plan bij aan een gezonde stad, waarin voorkomen beter is dan genezen.
Stimulans tot ontmoeten:
Zowel in het park, op het voetgangersdek als in het paviljoen staat ontmoeten centraal. De verblijfskwaliteit is overal hoog, de mogelijkheden tot samen komen zijn divers. Patiënten, medewerkers, bezoekers en buurtgenoten kunnen elk op hun eigen manier samen zijn.
Het ontwerp voor het entreegebied bestaat uit 4 elementen: de herinrichting van het maaiveld op laag 01, een dek voor voetgangers op laag 00, een compact entreepaviljoen en een opvallend dak.
Herinrichting van het maaiveld:
De orthogonale structuur van de monoliet geldt als basis voor de inrichting van het voorterrein. Structurerende elementen - de waterlopen, de bomen, de parkeervelden - vormen rechte lijnen parallel aan de gevels van de monoliet. Door te parkeren in een parkachtige omgeving – en niet in bijvoorbeeld een parkeergarage – ontstaan er mooie routes door het groen voor voetgangers en mensen met rollator van de auto naar de hoofdentree. Het park speelt een belangrijke rol bij een verbeterde waterhuishouding rondom de monoliet. De waterlopen in het park zijn uitgevoerd als sloten of wadi’s en sluiten aan op het bestaande omringende water. Het hermetische karakter van de waterring om het terrein wordt zo ontkracht, het water wordt onderdeel van het park. In de zogenaamde “wadi’s” - droge greppels - staat na regenval regenwater afkomstig van het parkeergebied, park en paviljoen.
Een dek voor voetgangers:
Voetgangers lopen gemakkelijk van OV knooppunt naar de hoofdentree, waarbij ze eerst een brugdek passeren en dan terecht komen op een dijklichaam dat parallel ligt aan de lijnen in het park. Daarna loopt de bezoeker over een aan weerszijden groen begroeid voetgangersdek naar de entree van het paviljoen. In het geval de bezoeker besluit niet naar binnen te gaan leidt het dek hem naar een brede trap die op het park aansluit. Brede treden en een collegezaal in de open lucht bieden hier op allerlei manieren verblijfskwaliteit.
Een compact entreepaviljoen
Het paviljoen is het hart van het ontwerp. Het bouwvolume is bewust compact gehouden en expliciet los van het hoofdgebouw geplaatst. De vormgeving en materialisatie contrasteren met de monoliet: gebogen lijnen in plaats van rechte, glas in plaats van gesloten geveldelen, zacht hout in plaats van ruw beton. Door de gebogen lijnen wordt het paviljoen ook daadwerkelijk een bijzonder moment in het geheel aan orthogonale lijnen. De inrichting van het paviljoen is zo dat de oriëntatie optimaal en vanzelfsprekend is. De gevel van het entreepaviljoen is beglaasd met gekromde glasvlakken.
Een opvallend dak:
Het dak heeft net als het paviljoen een vrije vorm en wordt daarmee een opvallend object in zijn omgeving. Het dak maakt een expliciet uitnodigend gebaar, een iconisch herkenningspunt voor locatie AMC van Amsterdam UMC. De bovenkant van het dak, dat vanuit de monoliet goed te zien is, is groenbegroeid en voorzien van PV-cellen.