foto fabrieksmuur, gebouw en tuinhuis

foto oostgevel

foto gevelfragment

foto oostgevel

foto entree

foto maagdendries

foto tuin

foto gevelfragment

foto noordgevel

foto gevelfragment

situatietekening

zicht vanuit de stad

impressie / doorsnede

zuidgevel

entree gevel

begane grond

1e verdieping

CPO Les Mouleurs

7 juli 2020

In 2014 werden we benaderd door de stichting ‘Betrokken Wonen’, die het eerste CPO project (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) in Maastricht wilde realiseren. Het stichtingsbestuur had een optie op een fraai stuk grond op het voormalige industrieterrein van Sphinx porselein. Gelegen achter een oude fabrieksmuur, die het terrein als een ceintuur omsluit en direct grenzend aan het historische centrum van de stad. Het Sphinx terrein is onderdeel van het Belvedère plan, een uitbreiding aan de noordzijde van de stad naar een stedenbouwkundig ontwerp van Palmbout Urban Landscapes. Na 2008 was deze ambitieuze ontwikkeling stil komen te liggen nadat de grote investeerders waren vertrokken. Op het terrein werd een park met pop-up activiteiten als tijdelijke invulling ingericht. Het kon nog lang gaan duren.

Het CPO initiatief was een van de eerste blokken die weer in ontwikkeling genomen werden. De randvoorwaarden voor het woongebouw moesten we samen met de Gemeente Maastricht opnieuw formuleren. Het stedenbouwkundige masterplan werd niet verlaten, maar kreeg vanaf dat moment een update binnen de eigen uitgangspunten. De eerste fase van dit woonkwartier zal spoedig gereed komen.

Eerst ontwierpen we een hoofdopzet voor het woongebouw, vooralsnog enkel in samenspraak met het Stichtingsbestuur. Op deze basis zouden andere geïnteresseerden geworven worden. Dit schetsplan combineerde een flexibele invulling van woninggrootten en woningindelingen in een verkavelbare open structuur. Een perspectieftekening, die een eerste architectonisch beeld opriep, liet een 3-tal wezenlijk verschillende vormen van wonen in de stad zien: Contact met de historische straat en de monumenten op de begane grond; uitzicht over het silhouet van de binnenstad op de bovenste verdiepingen en wonen in een ‘tuinhuis’ achter de oude fabrieksmuur.

Als snel melden zich vele gegadigden, waarvan een vaste groep van 20 eigenaren zich verenigde. Op een wonderlijke wijze wisten ze moeiteloos hun favoriete kavel te vinden, vaak met heel persoonlijke beweegredenen. Zelfs de laatst overgebleven puzzelstukjes vonden een passende eigenaar. ‘Betrokken Wonen’ veranderde haar naam in ‘Les Mouleurs’ genoemd naar de mallenmakers uit de Sphinx porselein fabriek. De naam van het collectief staat boven de entree ingegraveerd.

Het hoofdgebouw pakt de oude fabrieksmuur op en grenst met een L-vormige beweging een besloten binnentuin af. In deze binnentuin staat het tuinhuis als een bijzonder volume dat over de stadsmuur terugkijkt naar de stad. De Oostgevel van het hoofdvolume begeleidt de toegang tot het Sphinx kwartier. Het architectonische beeld combineert een gestructureerde geleding van de totale gevel en de mogelijkheid om binnen deze structuur te kunnen variëren. Een verschil in waarneming van het totale gebouw van buitenaf als onderdeel van de stad en het uitdrukken van de individuele verschillen die van binnenuit komen. Bij de Noordgevel, die in een straat ligt, speelt deze dualiteit niet omdat we deze gevel nooit in zijn geheel kunnen waarnemen. Die kan vrijer zijn. Een strenge orde van raamposities is vervaagd onder invloed van wensen vanuit de woningplattegrond, maar schemert toch nog door. Zo ook bij de gevels aan het binnenterrein.

Een zekere dualiteit hebben we ook in de materialisering opgepakt. We kozen bij het hoofdgebouw voor een baksteen die sterk aansluit op de oude fabrieksmuren in de omgeving. De toepassing van een Franse kalksteen voor de accenten en de hoofdentree ondersteunen het ‘alsof het er altijd al was’. Het tuinhuis heeft een contrasterend karakter met een witte betonstructuur en toont de structurele regelmaat van het gebouw gepaard aan een ‘toevallige’ indeling van de raamvlakken. Vanuit de stad toont deze helder witte structuur zich achter de oude fabrieksmuur straks samen met de bomen van de binnentuin.

De hoofdopzet kent geen dragende wanden die beuken afscheiden, maar draagt van gevel naar gevel. Per verdiepingslaag is het hele gebouw hierdoor in grote mate vrij te verkavelen. Enkel de leidingschachten zijn gefixeerd. Een appartement is een ‘loft’ geworden, een vrij indeelbare lege ruimte.

Door een slimme vloeropbouw zijn zelfs de buitenruimten naar wens in grootte en in positie vrij te plaatsen. Enige loggia’s lopen dwars van gevel naar gevel over de volle diepte.

Door de ontsluitingsstructuur met twee kernen met lift en trappenhuizen, heeft ook elke woning vrij zicht naar minimaal twee zijden zonder dat de onderlinge privacy in het gedrang komt. De gevel is, ondanks zijn dragende functie, hiervoor maximaal opengewerkt. Mede door de geringe gebouwdiepte en de nabijheid van beide gevelwanden krijgen de appartementen met een tweezijdige belichting een lichte en luchtige sfeer..

Het ontwerpen van de vrije woningplattegronden samen met de individuele opdrachtgevers vond plaats in drie gesprekken bij ons op kantoor. Hierbij werden de eerste schetsen ter plaatse direct in een maquette schaal 1/50 vertaald. Zo kreeg iedere loft de eigen identiteit van haar bewoners met hun eigen beweegredenen. In plaats van de bouwnummers uit de seriematige woningbouw noemen we de woningen bij de naam van de bewoners.

Vanaf de start van het project werd er een hoge ambitie uitgesproken op het gebied van energetische duurzaamheid. Hierin is allereerst gekeken naar een hoogwaardige gebouwschil die een hoge transparantie combineert met een regulering van de zoninstraling. Op installatievlak is diepgaand gekeken naar de integratie van bijvoorbeeld WKO of lucht-warmtepompen en is er uiteindelijk gekozen voor een geïntegreerd pv-dak en een aansluiting op het stadsnet dat gevoed wordt door restwarmte van de naastgelegen papierfabriek Sappi.

Stel jezelf kort voor! Dan weet het betreffende bedrijf wie hun model gedownload heeft.

Wil je niet bij elke download jouw gegevens in hoeven voeren?
Klik dan hier om in te loggen.

Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Downloaden

Wanneer je modellen downloadt op Architectenweb.nl worden relevante gegevens van jou – zoals jouw naam en e-mailadres – met het betreffende bedrijf gedeeld. Meer hierover lees je in ons privacybeleid.

Locatie

Trefwoorden

belvedere cpo maastricht les mouleurs sphinx

Martens Willems & Humblé Architecten

Neem contact op

Staat van realisatie Voltooid

Start ontwerpproces 2014

Start bouw 2019

Oplevering 2020

Ingebruikname 2020

Plaats Maastricht

Bruto m² 5987

Netto m² 2852

m³ 19914

Meewerkende partijen

ArchitectMartens Willems & Humblé ArchitectenProjectarchitectRik MartensOntwerpteamRik MartensOpdrachtgeverCPO Les MouleursAannemerLaudy Bouw & OntwikkelingConstructeurCastermans engineersAdviseurs installaties E & WCauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BVFotograafArjen SchmitzStedenbouwkundigePalmbout Urban LandscapesProjectmanagementHott Vastgoed

Leveranciers

OverigArjen Schmitz

Neem contact op met Martens Willems & Humblé Architecten

Je bent momenteel niet ingelogd. Hierdoor is het alleen mogelijk om meer informatie per e-mail op te vragen. Wil je liever gebeld worden of documentatie per post ontvangen? Klik dan hier om in te loggen.
Heb je nog geen account? Maak dan hier een gratis account aan.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres

Opmerkingen