Tussen de binnenstad en de Waal heeft Tiel een nieuw cultuurgebouw gekregen: Zinder. De naam zegt genoeg, het nieuwe cultuurcluster zindert, bruist en prikkelt en nodigt de bewoners van Tiel en omgeving uit om mee te doen. Muziek- of dansles, een schildercursus volgen, boeken lenen, repeteren met je bandje en een popconcert bezoeken, het gebeurt allemaal in Zinder. De Zwarte Hond was in opdracht van Koninklijke VolkerWessels, verantwoordelijk voor het architectonische-, stedenbouwkundige- en landschapsontwerp.
Gemeente Tiel is bezig de aantrekkingskracht van haar stad te versterken. De kwaliteiten van de Waal zullen beter worden benut en de relatie tussen binnenstad en rivier versterkt. Het voorzieningenniveau wordt verhoogd en ook de toegankelijkheid van de binnenstad wordt verbeterd. Zinder is een belangrijk onderdeel van deze plannen.
Cultuurpodium als drager
Het project is zeer zorgvuldig ingebed tussen rivier, historische binnenstad en de formele rechtbankstraat. Drager van het plan is het verhoogde “cultuurpodium”: een nieuw plein met daarop twee volumes, één van natuursteen en én van goudkleurig gefacetteerd aluminium. Het nieuwe plein benut de hoogteverschillen van het plot en transformeert het tot een fijne verblijfsplek die als verlengstuk van het cultuurgebouw dienst gaat doen; grenzen tussen binnen en buiten vervagen. De hoogteverschillen zijn getransformeerd tot gebruiksplekken en een intiem uitkijkpunt over de rivier is gecreëerd. Onder het volledige cultuurpodium ligt een vierdaagse, ondergrondse parkeergarage waarvan de entree niet onder, maar naast het gebouw ligt, en ook op die manier is vormgegeven. Als een nieuwe welkome entree van de binnenstad, waar bezoekers van Zinder, maar ook de bezoekers van het naastgelegen Schouwburg & Filmtheater De Agnietenhof en het centrum kunnen parkeren.
Gouden lampion naast robuust natuursteen
Zinder Educatie, het centrum voor de kunsten, is gehuisvest in de ‘gouden lampion’, die als het ware zweeft boven het cultuurpodium. Daarnaast staat een robuust, natuurstenen volume waarin de bibliotheek is gevestigd. Waar Zinder Educatie een opvallend baken is in Tiel, zoekt de bibliotheek meer verbinding met de historische binnenstad. De centrale entreehal vormt de schakel tussen de twee volumes. Hier ontmoeten en inspireren de bezoekers elkaar. Verzonken onder de lampion ligt de multifunctionele zaal voor 320 mensen.
Etalages werpen blik op wat er in het gebouw gebeurt
De bijzondere gevel van Zinder Educatie bestaat uit gefacetteerde aluminium elementen die goudkleurig geanodiseerd zijn. Samen vormen de gevouwen panelen een origamipatroon dat zich telkens weer anders toont aan de bewoners van Tiel, afhangende van perspectief, weersomstandigheden en moment op de dag. De grote etalages werpen een blik op wat er gebeurt in het gebouw. Vanaf de straat vang je een glimp op van de repetitie van de dansers, zie je de beeldhouwcursisten aan het werk en word je aandacht getrokken door een concert in de multifunctionele zaal. De natuurstenen gevel van de bibliotheek is gefrijnd, waardoor het stevige volume levendiger en lichter wordt en zich onderscheidt van het podium dat in gebrand natuursteen is uitgevoerd. De gevels hebben verdiepingshoge glasstroken, die maximaal contact tussen binnen en buiten waarborgen. Ook hier laten grote etalages zien wat er binnenin het gebouw afspeelt. Door de kozijnen ook in goud aluminium uit te voeren wordt het familie van de ‘gouden lampion’.
Gebruikers ontmoeten elkaar in centrale hal
Het buitenplein loopt subtiel over naar binnen, naar de centrale hal die zich uitstrekt over de gehele hoogte van het gebouw. Hier komen alle gebruikers van het cultuurcluster samen. De bibliotheek staat in open verbinding met de hal en direct naast de hoofdentree is een café. De kunstuitleen stelt er haar nieuwste aanwinsten tentoon en het toeristisch informatiepunt en het Tielse archief hebben er hun balies. De sculpturale trap is de blikvanger die de toegang vormt naar de ateliers, lokalen en kantoren op de verdiepingen. Ook de multifunctionele zaal heeft een entree vanuit de centrale hal, zodat deze bijvoorbeeld ook als tentoonstellingsruimte kan worden gebruikt. Bij avondgebruik als poppodium heeft de zaal een aparte ontsluiting vanaf het plein.
“Zinder is een prachtig gebouw geworden en betekent een fantastische impuls voor Tiel en de wijde regio, het culturele leven in het bijzonder. Een open en uitnodigend huis voor het realiseren van wat de kern van onze missie is: beleven, ontdekken en ontmoeten.” Aldus Ruud van Zuilen, directeur van Cultuurbedrijf Tiel.
DBMO
Zinder is een DBMO project. Het consortium voor het project bundelde de krachten van de Koninklijke VolkerWessels-ondernemingen Gebr. Van Kessel, Van Hattum en Blankevoort, Stam + De Koning en HOMIJ Technische Installaties. Verder is Facilicom Services Group de komende jaren verantwoordelijk voor het onderhoud van het complex. Als adviseurs waren naast De Zwarte Hond, Pieters Bouwtechniek en Peutz betrokken. Het landschapsontwerp heeft De Zwarte Hond uitgewerkt in samenwerking met Felixx Landscape Architects & Planners.