Woongebouw RIV//
17 mei 2018
Beeldhouwen met baksteen
Woongebouw RIV// van NEXT Architects koppelt de allure van de Zuidas aan het aangename wonen in de Amsterdamse Rivierenbuurt. Aan de gevels kreeg RIV// de Hagemeistersortering Gent. In overleg met Hagemeister zette projectarchitect Joost Lemmens de achterzijde van de steen in. Hagemeister paste het bakproces aan om de steen de zachtrode kleur te geven die NEXT Architects wenste.
In RIV// is een mix ondergebracht van 44 koopwoningen van zestig tot honderdzestig vierkante meter en 23 vrije sector huurwoningen van circa zeventig vierkante meter. Die variatie is in RIV// tot uitdrukking gebracht in een sterk geleed gebouw dat oogt als één sculpturaal geheel.
RIV// ligt aan de rand van de Rivierenbuurt, in de jaren twintig en dertig gebouwd als onderdeel van Berlages uitbreidingsplan Plan Zuid. Ten westen van RIV// ligt de Zuidas. Joost Lemmens: “Die twee karakteristieken waren het vertrekpunt van het ontwerp. We wilden hier een sculpturaal gebouw uit één stuk, een monoliet waarin het collectief sterk zou worden uitgedrukt maar ook de individuele woningen zichtbaar zouden zijn – een gebouw met statuur dat tegelijk toegankelijk is en een menselijke maat bezit.”
Dat resulteerde in een woongebouw dat sterk geleed is. Lemmens: “De geleding is gestuurd door het uitzicht, de privacy en de daglichttoetreding. We hebben in de gevels vlakken vooruit en achteruit geduwd, geaccentueerd met lijsten van wit beton.” Bij de penthouses is die geleding nog eens extra aangezet, met urban windows die naar alle windrichtingen uitzicht bieden op de stad.
Baksteen speelt in RIV// een belangrijke rol. Lemmens: “Het materiaal geeft het gebouw de gewenste massa, en het leent zich om uitdrukking te geven aan de woonfunctie.” NEXT Architects zocht daarbij 'een iets stoerdere steen', aldus Lemmens. De projectarchitect wilde geen te effen steen en geen al te herkenbare handvormsteen met veel reliëf: “Wel gemeleerd, maar iets gladder. Kijkend naar de opties, kwamen we vrij snel uit bij de Gent van Hagemeister. In overleg met Hagemeister kozen we ervoor om in RIV// de achterkant van de steen te gebruiken. Die fuss-zijde heeft, door het stapelen van de stenen in de productie, zichtbare kolenbrandstrepen.”
De achterzijde van de Gent heeft standaard een gele kleur. Lemmens: “Wij wilden aan de gevels van RIV// echter niet dat hele gele, maar een zachtrode kleur.” Hagemeister paste daarop het bakproces aan, met als eindresultaat een Gent met een rode fuss-zijde, voorzien van een lichte gele ondertoon. Lemmens: “In de gevels van RIV// zie je van nabij de karakteristieken van de steen heel duidelijk – de kolenbrandstrepen, het geel; de steen is rijk aan details. Van afstand domineert het zachte rood en levert de steen een homogeen beeld op, dat het sculpturale karakter van RIV// ondersteunt.”
Op een aantal prefab lateien met steenstrips na, is in RIV// al het metselwerk traditioneel uitgevoerd. Het woongebouw kreeg stootvoegloos metselwerk met een donkere terugliggende lintvoeg. De voegen aan het RIV//-gebouw zijn relatief smal. Lemmens: “In combinatie met staallateien en geveldragers was dat voor de aannemer wel een uitdaging.”
Het metselwerk onderstreept de horizontale belijning van het gebouw. Lemmens: “Het is geen heel sterke belijning; de toegepaste Hagemeistersteen is een smalformaat, maar is niet veel langer. In het metselwerk is een wildverband toegepast, om de individuele entiteiten in de gevel herkenbaarder te maken.”
Projectgegevens
Opdrachtgever: Cradle of Development Vastgoedontwikkeling, Amsterdam
Architectuur: Next Architects, Amsterdam
Projectteam: Marijn Schenk, Joost Lemmens,Bart Reuser, Michel Schreinemachers, Douwe Strating en Geert Durk de Jong
Hagemeistersortering: Gent FU BDF SF (240 x 90 x 51 mm)
Gemetseld geveloppervlak: ca. 5.000 m²