Natuur bij de stad Op basis van het stedenbouwkundig plan van Kuiper Compagnons, is door DS een landschappelijk raamwerk gerealiseerd voor Poelgeest, een nieuwe woonwijk bij Oegstgeest. De plannen voor Poelgeest zijn gemaakt ten tijde van de eerste duurzaamheidsgolf die door plannenmakend Nederland ging. Poelgeest is een van de eerste pogingen in Nederland om natuur en waterzuivering te integreren in een stedelijke omgeving. In Poelgeest worden belangrijk ecologische functies gecombineerd met een bijzondere omgeving voor wonen, werken en recreëren. Het Zuidhollands Landschap en het Hoogheemraadschap van Rijnland zijn vanaf het begin betrokken bij het planproces.
Het plan voor Poelgeest verweeft stedelijke en landelijke structuren en creëert onderlinge afhankelijkheid en wederzijds voordeel. Met name bij de inrichting van de landelijke polders is er optimaal ingezet op duurzaamheid, vooral gericht op water en ecologie. Het overkoepelende thema is riet; riet zuivert het water, riet herbergt natuur en riet zorgt voor identiteit. Het landschap van Poelgeest sluit aan op de Kagerplassen. Hierdoor is een recreatieve, ecologische en landschappelijk link gelegd met een waardevol en bekend deel van het Groene Hart. De polders worden onderdeel van een groter geheel en vormen een tegenhanger van het grootschalig woonlandschap dat Poelgeest omringd. Het snippertje landschap wordt weerbaar.
In Poelgeest is vooral de grote betrokkenheid van de bewoners, jong en oud, bij de natuur belangrijk. Dit heeft een positief effect op het denken over de duurzaamheid van de wijk en alles wat daarbij komt kijken. Het is bijna weer net als vroeger, kinderen spelen in Poelgeest niet op te kleine pleintjes maar springen over slootjes en vangen kikkervisjes. Ze gaan de natuur in en halen een nat pak. Het ommetje begint en eindigt in de natuur en onderweg zie je grutto’s, tureluurs en watersnippen, glazenmakers, schaatsenrijders en lantaarntjes. Je ervaart de verandering van de seizoenen. In de zomer peddel je door de slootjes en ’s winters schaats je over het ijs.
Broek en Simontjespolder De nieuwbouwlocatie Poelgeest is verspreid over drie polders. Verreweg het grootste deel van de bebouwing ligt in de Broek en Simontjespolder, die daarmee het stedelijk deel van Poelgeest vormt. Het areaal groen hierin is relatief laag. In het stedelijk gebied liggen drie grote groengebieden. De Spoorzone vormt de overgang van het landelijk naar het stedelijk gebied. In de Hoogspanningszone ligt een zeer extensief beheerde strook natuurlijk grasland met brede sloten en rietkragen. Het park, centraal in de wijk, is het meest intensief gebruikte groen van Poelgeest. Het park bestaat uit twee delen: een hooggelegen Bastion en een groot veld omzoomd door rietkragen.
Veerpolder en Klaas Hennepoelpolder De polders hebben als hoofdfunctie waterberging, waterzuivering en natuurontwikkeling, daarnaast bieden de polders ruimte voor extensieve recreatie, educatie en wonen. Langs de boezemkades worden knot-essen aangeplant. Zij vormen een groene vitrage die de omringende stad terugdrukt in het beeld rond de polders. De Polders zijn opgebouwd uit rietlanden met brede sloten. De bestaande, eeuwenoude structuur blijft gehandhaafd. De sloten worden alleen verbreed en zonodig, opnieuw, verbonden. Langs de randen van de Veerpolder ontstaat op hoger gelegen plekken moerasbos in de vorm van elzenbroek. Het moerasbos vormt geen gesloten front maar laat zicht vrij op het omringende landschap. Het waterniveau in de polders wordt verhoogd tot ongeveer het maaiveld, ideaal voor de ontwikkeling van rietland. Het ontstaan van nieuwe rietlanden is in ecologisch opzicht zeer waardevol.
Het bestaande maaiveld blijft onaangetast, het microreliëf, resultaat van de afzettingen van kreekjes van eeuwen geleden, blijft hierdoor zichtbaar in de vegetatie. De paden op de dijkjes bieden prachtig uitzicht op het moeras. Struinpaadjes in de Veerpolder maken het mogelijk hier ook tussen het riet te lopen.
De inrichting van het woonwijkje de Rietkaag in de zuidpunt van de Veerpolder is afgestemd op het omringende landschap. De sloten krijgen een landschappelijke inrichting met langs de oevers brede rietkragen. De boerderij in de Klaas Hennepoelpolder is omgevormd tot centrum voor milieu-educatie. Mensen met een lichte handicap zorgen hier voor het reilen en zeilen. De in verval geraakte molen is gerestaureerd en heeft een educatieve functie, hier wordt de waterkundige geschiedenis van de polders uit de doeken gedaan.
In de Poelgeest-polders vindt zuivering van het water uit het stedelijk gebied op natuurlijke wijze plaats. De vele rietlanden en rietoevers vormen een ideaal natuurlijk filter. Een deel van de Klaas Hennepoelpolder is ingericht als helofytenfilter. Water wordt via een krekenstelsel door het riet geleid en zo gezuiverd. Als symbool van de cyclische gang van het water, metafoor van de cyclische natuur, is door de kunstenaar Hanshan Roebers een Waterrad gebouwd op de plek waar het gezuiverde water uit de polders terugstroomt in het stedelijk gebied.
Door de instelling van flexibele waterpeilen in de Veerpolder kunnen grote pieken in wateraanvoer hier eenvoudig worden geborgen. Slechts in gevallen van grote neerslaghoeveelheden zal water moeten worden uitgemalen op de boezem. Door de grote buffercapaciteit is het onder normale omstandigheden ook niet nodig gebiedsvreemd water uit de boezem in te laten, hiermee is een constante waterkwaliteit gegarandeerd. De permanent hoge grondwaterstand in beide polders zorgt voor minimale verdroging van de veengrond waardoor co2-emissie wordt voorkomen. Dreigende verzilting van het grondwater wordt teruggedrongen door de grotere zoetwaterkolom.
Het eigendom van de Veerpolder en de Klaas Hennepoelpolder is nu in handen van het Zuid-Hollands Landschap. Het ZHLl is een belangrijke gesprekspartner als het gaat om de ontwikkeling en behoud van deze unieke leefomgeving. De bewoners zetten zich actief in bij het beheer. Op de jaarlijkse essen-knotdag zorgen de Poelgeesters voor het knotten van de essen langs de kades.