Geworteld wonen
7 augustus 2018
In de drukke Randstad wonen op een landgoed waar je met je buren groenten en fruit verbouwt Dat is Geworteld Wonen: samen, groen, gezond, ondernemend en duurzaam. Een voorbeeldproject op het gebied van stadslandbouw, duurzaamheid en ecologie. Inbo nam het initiatief om het plan te verwezenlijken, 47 huishoudens kwamen op het spoor en realiseerden gezamenlijk hun leefomgeving.
Op anderhalve hectare grond staan het hoofdhuis met 20 appartementen en parkeerkelder, 19 hofwoningen van 6.60 m breed en 8 boerderijwoningen. Gemeenschappelijk zijn de moestuinen, siertuinen, speelplekken, fruitboomgaard, compostpunt, tuinkas, de schuur met klusruimte en parkeerkoffers. De hofwoningen hebben een grote voortuin gericht op de centrale tuin en een kleine achtertuin aan de waterzijde. Er zijn geen schuttingen of eigen bergingen. Interactie en elkaar ontmoeten staat centraal. De tuin is het element dat de harten van de bewoners sneller doet kloppen. ‘’Ons spreekt Geworteld Wonen erg aan omdat we graag iets collectiever willen wonen. Wij houden niet van hoge schuttingen en buren die je niet kent of spreekt.’’ (Job en Anna, kavel 2)
Terwijl iedere woning qua volume en indeling uniek is, naar de wensen van de bewoner, zorgt de architectuur met één (donkergrijs) gevelmateriaal en een raster van gevelmaten voor samenhang. Binnen de spelregels van het gevelraster zijn individuele keuzes van kleur en indeling gemaakt. De gevelplanken van KLP zijn van gerecyclede flessendoppen en landbouwplastic gemaakt. De woningen zijn gasloos en wekken hun eigen energie op met PV-cellen en warmte-koudeopslag. Bewoners die veel PV-cellen aangebracht hebben, hebben zelfs een Nul-op-de-Meter-woning. Geworteld wonen is een saamhorige, autovrije buurt, waar de boodschappentassen vanaf de parkeerplaatsen op bolderkarren geladen worden. Er heerst een soort ouderwetse dorpssfeer met spelende en fietsende kinderen, midden op straat. De kinderen laten hun fietsen overal achter zonder ze op slot te doen. ‘’Kinderen die rond het huis van alles ontdekken en zich daarover kunnen verwonderen en beseffen wat er groeit en bloeit. Buren die elkaar kennen. En dat allemaal op 10 minuten fietsen van centrum Delft en Rijswijk.’’ (Mark, Sindy, Koert, Linde en Evi, kavel 7)
Een belangrijke factor in het welslagen van het proces was het samenbrengen van een eerste (kern)groep van enthousiaste, geïnteresseerde potentiële kopers die mee gingen draaien in een cyclus van overleggen. Gedurende het proces toonden de geïnteresseerden toenemend commitment, werden zij kopers en namen zij ook een deel van de organisatie – zoals website, maar ook verkoop van het project – op zich. De bewoners hebben een CPO vereniging met bestuur, en diverse commissies opgericht om het dagelijks bestuur te organiseren, bewoners van de latere fasen te ondersteunen en ontwerp en inrichtingsopgaven met elkaar af te stemmen. Het commitment is enorm en nog voor het project gereed is, is de community gevestigd: social impact design optima forma.
De naastgelegen buurten kenmerken zich door strakke rijen van woningen, schuttingen schermen de tuinen af en er zijn veel parkeerplaatsen. Het voelt krap. In Geworteld Wonen gold dezelfde bebouwingsnorm, 33 woningen per hectaren. Maar deze bewoners namen genoegen met minder parkeerplaatsen, ze delen auto’s. De eigen tuinen zijn klein, de rest van het groen is collectief. Het resultaat is een sociale en prettige omgeving met veel meer groen en ruimte. Inbo wil met dit project laten zien dat met een andere attitude stedenbouw, stad en voedselproductie met elkaar te verenigen zijn.