Zicht vanaf het water

Exterieur

Entree

Luchtfoto

Vernieuwing Drieklimatenkas Hortus Botanicus Amsterdam van start

9 oktober 2023, 12:22

Met het verlenen van een omgevingsvergunning voor de vernieuwing van de Drieklimatenkas van de Hortus Botanicus Amsterdam is de verduurzaming van dit iconische gebouw aan de hoofdstedelijke Plantage Middenlaan weer een stap dichterbij gekomen. Architectenbureau ZJA, dat in 1993 de huidige klas ontwierp, is ook nu verantwoordelijk voor ontwerp. Het ontwerp en de inrichting van het interieur worden verzorgd door BOOM Landscape en bureau Designwolf. ABT is, net als in de jaren 90, verantwoordelijk voor de constructie.

Icoon
De kas werd destijds ontworpen door het toen nog jonge bureau dat nog Zwarts & Jansma heette. De bouw van de kas van 1500 vierkante meter, met hoogtes variërend van vier tot elf meter en een onderverdeling in drie zones (tropisch, subtropisch en woestijnklimaat), was destijds het directe gevolg van de privatisering van de Hortus. Voor de toen vernieuwende en opvallende constructie van staal en glas maakte het architectenbureau slim gebruik van een combinatie van standaardelementen uit de glastuinbouw en een nieuwe draagconstructie van stalen drukstaven en trekstangen van verschillende diktes. Mede door het ontwerp dat rekening hield met de specifieke locatie en de historische omgeving, maar ook door de situering nabij Artis, werd de kas al snel een geliefde attractie voor zowel bezoekers als inwoners van Amsterdam.

Duurzame vernieuwing
Drie decennia later is de Drieklimatenkas nu toe aan een grootscheepse renovatie. De veranderde criteria voor duurzame bouw in relatie tot een volledig glazen gebouw spelen daarbij een leidende rol. Maar ook nieuwe inzichten over educatie vormen een aanleiding. De Hortus benut de renovatie om de kas duurzaam te vernieuwen. Op termijn zal het de eerste gasloze publiekskas van Nederland moeten worden. Daartoe is er een koppeling met de nabijgelegen Hermitage (nu H’ART Museum) die warmte naar de Hortus brengt en koele lucht afvoert naar het museum. In 2025 zal de Drieklimatenkas helemaal van het gas af zijn en dan de eerste gasloze publiekskas van Nederland zijn.
Duurzaamheid staat ook centraal in een aangepast educatief programma en inrichting. Zo kan het belang van plantenbiodiversiteit en de relatie met het klimaat worden verteld.

Blijvend herkenbaar
Volgens Kay Oosterman, architect-partner bij ZJA, maakt het nieuwe ontwerp de duurzame vernieuwing zichtbaar, maar zal het silhouet van de kas gerespecteerd worden en herkenbaar blijven. De beeldbepalende en karakteristieke hoofddraagconstructie blijft dus behouden. Ook het kenmerkende ritme en de verfijning van de bestaande gevel met witte belijning zijn onderdeel van het nieuwe ontwerp.
De belangrijkste aanpassing betreft het vervangen van enkel glas in de gevel door isolerend dubbelglas en wordt het dak voorzien van lichtgewicht isolerende luchtkussens. Een nieuwe inrichting van de binnenruimte en het beter integreren van nieuwe, energiezuinige klimaatinstallaties zorgen voor betere condities voor de beroemde plantencollectie. Ook komt er een opslag voor het hergebruik van (regen)water.

Biodiversiteit
De Hortus ziet het vertellen van het verhaal van de biodiversiteit als een belangrijke taak. Zeker nu die biodiversiteit mondiaal onder druk staat. In de woorden van Carlien Blok, directeur van de Hortus: "Als we met onze missie willen dat bezoekers anders gaan handelen, namelijk met zorg voor de natuur, dan moeten we uiteraard ook zelf laten zien dat dat mogelijk is".
De kas krijgt daarom, naast de duurzame aanpassingen aan het gebouw een nieuwe inrichting. Behalve een nieuwe Kaapse ruimte, het vernieuwde tropische deel en het woestijndeel, komt er ook extra tentoonstellingsruimte om op wereldschaal het verhaal van biodiversiteit en de relatie met klimaat uit te leggen.

Opening in 2025
Met alle duurzame aanpassingen, het behoud van de kenmerkende elementen en een optimale leefomgeving voor de plantencollectie zal de vernieuwde Drieklimatenkas van de Hortus binnenkort klaar zijn voor de toekomst. Met het de vergunning van de omgevingsvergunning gaat de fase van de daadwerkelijke verbouwing is. De huidige kas zal daarom eind februari 2024 sluiten voor de verbouwing en weer opengaan in 2025: het jaar waarin Amsterdam haar 750-jarig bestaan viert.
De Hortus blijft in de verbouwingsperiode wel open voor het publiek.

Trefwoorden

zwarts & jansma zwarts & jansma architecten hortus botanicus zja

1	Vernieuwd winkelpand markeert hoek tegenover Hoog Catharijne dinsdag, 26 augustus
2	Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 maandag, 1 september
3	Een opgeruimd en ‘paperless’ kantoor, werkt dat wel voor architecten? dinsdag, 26 augustus
4	Verbouwd kantoorpand Breda weerspiegelt identiteit specialist in koelhuizen woensdag, 27 augustus
5	Architectenweb Sportzomer: Richard Proudley zet zijn hoofd ‘op stil’ tijdens krachttraining woensdag, 27 augustus

Gerelateerde nieuwsberichten

Kay Oosterman benoemd tot partner bij ZJA

7 februari 2023

Gerenoveerde Klimatenkas Hortus Botanicus Amsterdam opengesteld voor publiek

3 juni

ZJA ontwerpt kantoorlofts voor nautisch bedrijventerrein Zwijndrecht

28 maart 2022

ZJA ontwerpt sporthal bij Park Groot Schijn in Antwerpen

27 februari 2024

ZJA ontwerpt nieuwe brug over Vlaams-Nederlandse grens bij Maaseik

19 maart 2024

ZJA en Archiles winnen prijsvragen voor sportcomplexen in België

7 januari 2022

Vernieuwing voor Westknoop station Amsterdam Centraal

15 mei 2023

Bouw langste fiets- en voetgangersbrug van Vlaanderen van start

12 december 2022

ZJA, BoschSlabbers en Boskalis creëren nieuwe stationsomgeving Brugge

23 januari 2024

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren De Vrijheid door Atelier Kempe Thill in Bajeskwartier opgeleverd

Vandaag, 14:14

Het gebouw, dat deel uitmaakt van het centrale hoogbouwcluster in de nieuwe wijk, biedt plek aan 140 appartementen, commerciële ruimte en een fietsenstalling. De naastgelegen gevangenismuur is geïntegreerd in het ontwerp.

Kunstenaars en architecten bouwen 'nomadisch monument' voor slachtoffers Gaza

Vandaag, 10:58

Volgende week wordt in het Haagse Theater aan het Spui het Nomadisch Monument voor Gaza geopend. De reizende kunstinstallatie bestaat uit drie meter hoge vilten pilaren, opgesteld in de vorm van Gaza.

Vijf nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025

Vandaag, 09:00

De nominaties voor de prijs voor Architect van het Jaar 2025 zijn: Joost Ector, KSA, KRFT, Sanne van Manen en Vakwerk Architecten. Bekijk nu de video’s waarin de genomineerden zich voorstellen en breng jouw stem uit!

Houten groepsaccommodatie voor scouting in de bossen van Baarn

29 augustus, 2:35

In de bossen van Baarn zijn de ‘Vleermuisgrot’ en ‘de Beverburcht’ geopend. Tezamen vormen ze een nieuwe groepsaccommodatie van Scouting Nederland, ontworpen door MOST Architecture en TomDavid Architecten.