Eerste twee rijen WeBuildHomes opgeleverd in Den Haag

26 juni 2015, 13:50

Een bibliotheek van volledig uitgewerkte rijwoningen, ontworpen door architecten; dat is wat WeBuildHomes aanbiedt. In Den Haag zijn de eerste twee rijen met woningen opgeleverd. Terwijl de catalogus zich uitbreidt, wordt druk gewerkt aan de volgende locaties. De ambitie is om uiteindelijk zo 250 woningen per jaar te verkopen.

Tekst Kirsten Hannema

Het idee voor WeBuildHomes, ‘de enige online collectie met betaalbare designhuizen’, ontstond tijdens een zelfbouwmarkt in Almere, vertelt architect Tjeerd Haccou van architectenbureau Space & Matter. “Wat opviel, was dat vrijwel niemand bij de stands van architecten kwam; iedereen stond bij de catalofgusboeren door folders te bladeren. Eerst dachten we: huh? Maar eigenlijk is het niet zo vreemd. Als een consument bij een architect aanklopt, weet hij nog niets van het bouwproces, het prijskaartje of het eindbeeld. Zo’n zelfbouwproject vormt een groot risico. Een kant en klare boerderette of jaren dertigwoning biedt zekerheid.”

Het nadeel is dat de individuele vrijheid binnen de catalogusbouw beperkt is. Je kunt er een extra dakkapel of erker aanplakken, maar veel meer variatie zit er niet in. En: er komt geen architect aan te pas. Mede gemotiveerd door het gebrek aan werk als gevolg van de economische crisis, besloten de jonge architecten om de concurrentie aan te gaan met de catalogusbouwers. Ze bedachten een ‘bibliotheek’ van huizen, ontworpen door verschillende bureaus. De prijsvraag ‘consumentgericht bouwen’, die de BNA en Neprom uitschreven, grepen ze aan om het idee uit te werken, samen met ontwikkelaar redconcepts en bouwer ICB. Ze wonnen. Inmiddels zijn in Den Haag de eerste twee rijen WeBuildHomes opgeleverd.

Kant-en-klaar
“Andere woonconcepten beantwoorden de individuele vraag met een standaardcasco, waar de klant enkele wijzigingen op kan aanbrengen”, legt Bram Molenaar van redconcepts uit. “WeBuildHomes legt het ontwerpen bij de professional, laat verschillende architecten complete ontwerpen maken waaruit de klant kiest. Zo ontstaat meer diversiteit in materiaal, energielabel – minimaal AA+, maar energieleverend of nota-nul kan ook – plattegronden, bouwstijl en architectuur. Daarnaast is het proces overzichtelijk, wat leidt tot een snellere verkoop.”

Als je een huis besluit te kopen, is de volgende dag de koopovereenkomst al klaar en kan de hypotheek geregeld worden. Naar het bouwproces heb je geen omkijken. De relatief lage prijzen liggen vast (vanaf 171.000 euro, vrij op naam, exclusief erfpacht) net als de bouwtijd (20 weken). “We willen de wereld van de architectuur toegankelijker maken voor het gewone publiek”, zegt Haccou over het uiteindelijke doel.

Bouwsysteem
Space & Matter is binnen WeBuildHomes verantwoordelijk voor de woningbibliotheek en stuurt de betrokken architecten aan. Vooraf zijn de breedte en diepte van de woningen bepaald (5,7 x 9,2 meter) terwijl de ontwerpers gebonden zijn aan de ‘legostenen’ van ICB. Dat was wel even wennen, vertelt architect Auguste van Oppen van O+A, wiens House with a View – een basic vierkamerwoning met een ‘kathedrale’ bovenverdieping van 3,60 meter hoog – in Den Haag gerealiseerd is. “We begonnen vanuit het idee: we kunnen alles maken. Dat ging gruwelijk mis: een week tekenwerk leverde een peperduur huis op, dat niet in het bouwsysteem bleek te passen.”

Inmiddels is er een WeBuildHomes-academy, waar architecten en bouwers leren over het bouwbesluit, het maken van een epc-berekening en instrumenten aangereikt krijgen om de kosten in de hand te houden. “Daar plukken we de vruchten van”, zegt Van Oppen. Hij pakt het nu ‘pragmatischer’ aan, ontwerpt meer vanuit de techniek en de prijs. Zo heeft het bureau het afgelopen half jaar zes nieuwe woningontwerpen ingediend.

Royalty's
Een ontwerp wordt op eigen risico gemaakt, per verkocht huis ontvangt de architect een vergoeding van 4000 euro. Volgens Van Oppen is dat te weinig om de kosten te dekken; daarvoor moet een huis vaker gebouwd worden. Space & Matter krijgt voor elke transactie een bepaald percentage en draait daarmee quitte.

In aanvulling op jonge architecten als O+A, De Kort Van Schaik en KRFT (voorheen denieuwegeneratie), is onlangs een aantal bekende bureaus aangetrokken – Herman Hertzberger, Mecanoo, Studioninedots. De bibliotheek omvat nu 66 woningen, de komende maanden komen daar nog eens dertig bij.

Steeds meer locaties
Het concept lijkt aan te slaan. “Als we een locatie op de markt brengen, zijn de kavels in drie weken uitverkocht”, vertelt Haccou. Maar grond verwerven is lastig. “In gemeentes die inzetten op zelfbouw lukt het wel, maar bij tenders is het moeilijk om op te boksen tegen de grote jongens. Daarom voeren we nu ook gesprekken met ontwikkelaars over grondposities.” De ambitie is om uiteindelijk 250 huizen per jaar te verkopen.

Hoe kijkt het bouwteam terug op het pilotproject? Haccou: “Frappant is dat mensen allereerst voor de goedkoopste woning kiezen. Ook zie je kopieergedrag; men kiest hetzelfde huis als de buurman.” Molenaar: “Met aangepaste spelregels, willen we die dubbelingen eruit halen, zodat er echt op elke kavel andere architectuur staat.” Haccou: “Dat is het leuke: je ervaart real time hoe de markt werkt, hoe vaak er op een huis geklikt wordt. En je hebt de kans om het concept mee te laten evolueren.”

Haccou wil de grenzen van het bouwsysteem verder oprekken. “Hoewel elke plattegrond anders is, lopen we inmiddels tegen de beperkingen van de vaste beukmaat aan. Een trap past maar op een paar plekken. Daarom gaan we ook andere breedtes introduceren, met daarop aansluitend een nieuwe academy. Herman Hertzberger is nu bezig met een spiraaltrap in het midden, er zijn huizen met vides – het gaat al steeds meer los. Maar het mag – wordt – nog verrassender.”

Dit artikel is eerder verschenen in Architectenweb magazine ‘Woningbouw’. In die versie van het artikel is het ontwerp ‘Klassiek huis’ van Grosfeld van de Velde ten onrechte ‘House with a View’ van O+A genoemd. Bovenin deze online herpublicatie hebben de ontwerpen de juiste namen en architecten gekregen. Kijk voor een overzicht van alle ontwerpen op www.webuildhomes.nl

Trefwoorden

zelfbouw catalogushuis den haag webuildhomes woningbouw

1	Nominaties Kantoorgebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 10 september
2	10 nieuwe steden dinsdag, 9 september
3	Bouwend Nederland: ‘Er komt een groot tekort aan bouwers’ dinsdag, 9 september
4	Rijksbouwmeester: tijd van nieuwe steden bouwen ligt achter ons maandag, 8 september
5	Transformatie Arnhems postgebouw tot rijkskantoor De Nieuwe Post van start woensdag, 10 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Eindhoven vraagt ontwerpen voor inspiratieboek

22 januari 2014

Almere biedt ook zelfbouw lage inkomens

22 januari 2009

Woningbouw Centrumeiland IJburg start in 2017

26 maart 2015

Bouwstart WeBuildHomes in Amsterdam

25 juni 2015

Amsterdam geeft zelfbouwkavels uit

22 september 2011

Amsterdamse ideeënprijsvraag zelfbouw

17 april 2012

Kwart van woningen Amsterdam wordt zelfbouw

14 juni 2012

Bouwregels zelfbouw Almere versoepeld

16 januari 2012

SEV: “Zelfbouw geeft meer kwaliteit”

4 oktober 2010

Tien bureaus bieden ontwerpen voor Nieuw Delft

8 maart 2016

'Nul-op-de-meter-woonwijk' Ermelo geopend

21 september 2015

Patiovilla in groene omgeving

7 november 2017

Rijtjeshuis nog altijd gezinsfavoriet

11 april 2016

Studiospacious wint competitie woningen in Noord-Scharwoude

21 november 2019

Toon alles

Andere nieuwsberichten

JKMM Architects wint prijsvraag voor nieuw architectuur- en designmuseum Helsinki

12 september, 3:10

Het bureau werd bij de anonieme prijsvraag geselecteerd uit liefst 624 inzendingen. Het gebouw moet vanaf 2030 een nieuw herkenningspunt worden voor de Eteläsatama-haven in het zuiden van de stad.

Behandelcentrum van atelier PRO is poortgebouw voor wijk

12 september, 2:15

Nieuw gebouw voor Eijkman Kliniek in Nijkerk is ontworpen door atelier PRO.

Wij Maken Nederland organiseert verkiezingsdebat over nieuwe Nota Ruimte

12 september, 1:31

Op maandag 6 oktober organiseert het onafhankelijk netwerk van stad- en landmakers Wij Maken Nederland een verkiezingsdebat over de Nota Ruimte.

Natrufied Architecture wint prijsvraag voor biobased geluidsscherm

12 september, 11:51

Het ontwerp Zacht Zicht werd gekozen uit negentien inzendingen voor de Start-up Challenge 2025. Het scherm bestaat uit een houten draagstructuur, waarin vezelgewassen zijn verwerkt.

Aartsen wil doelen circulaire economie ‘actualiseren’

12 september, 10:38

"We gaan kijken wat er nodig is om het aan de ene kant realistisch te maken, zonder dat je weer zwabberbeleid gaat krijgen", zegt de demissionair staatssecretaris.