John Habraken, Heineken World Bottles, 1963 (collectie Het Nieuwe Instituut)

Ontwerpen in tijden van schaarste

16 mei 2014, 9:24

Een periode van crisis kan een bron van vernieuwing zijn, schaarste een impuls voor innovatie. Het Nieuwe Instituut in Rotterdam laat het zien in de tentoonstelling Designing Scarcity, die 28 juni opent.

Onder het curatorschap van Jan Boelen/Z33 (Hasselt, België) biedt Designing Scarcity een breed panorama van ontwerpstrategieën die ontwerpers e´n gebruikers aanwenden in tijden van schaarste. De tentoonstelling maakt daarvoor gebruik van ontwerpen, gebouwen, interieurobjecten, gebruiksvoorwerpen en denkmodellen.

Toen en nu
Met de tentoonstelling wil Het Nieuwe Instituut een platform bieden aan kunstenaars, vormgevers, architecten en gebruikers voor wie schaarste geen beperking vormt, maar eerder kansen biedt voor een alternatieve werkwijze.

De ontwerpstrategieën die door deze groep worden ingezet, zijn volgens het instituut te ordenen onder dertien verschillende noemers, waaronder substitutie, reparatie, zelfvoorziening en informatie.

Deze ontwerpstrategieën zijn van alle tijden, stelt Het Nieuwe Instituut. In de afgelopen eeuw zijn ze goed te herkennen in de ontwerpen die tijdens en vlak na de twee wereldoorlogen werden gemaakt, maar ook in werk uit de jaren zeventig en van dit moment.

Om dat te laten zien, heeft de organisatie binnen elk onderdeel van de tentoonstelling zowel historische voorbeelden (deels uit eigen archief) als hedendaagse projecten geselecteerd. Verder tonen masterstudenten van Design Academy Eindhoven eigentijdse oplossingen, geïnspireerd door historische voorbeelden uit het archief van Het Nieuwe Instituut.

De Nederlandse context vormt de rode draad. De diversiteit aan disciplines (architectuur, stedenbouw, vormgeving, mode, etc.) en ontwerpers (professionals én amateurs) wordt zonder hiërarchie gepresenteerd. Elke oplossing, elk object of concept toont op eigen wijze de kracht van schaarste als bron voor innovatie.

Strategieën
De tentoonstelling laat bijvoorbeeld zien hoe er in periodes van schaarste altijd alternatieven zijn gevonden voor materialen en grondstoffen. Het recente project Insect Farm van Atelier Van Lieshout schetst een toekomstscenario met insecten als voedzame, ecologisch verantwoorde en kostenefficiënte voedselbron.

Een herwaardering van reparatie wordt geïllustreerd met het multifunctionele gereedschap Sugru, een duurzaam en kneedbaar siliconenrubber dat bruikbaar is voor reparaties van verschillende soorten objecten. Een voorbeeld uit de categorie zelfvoorziening is The Whole Earth Catalog van Stewart Brand uit 1968. Deze catalogus werd uitgebracht als een overlevingsgids voor de bewoners van de planeet aarde.

De strategie van informeren als aanzet tot DIY (Do It Yourself) wordt onder meer geïllustreerd met plannen en handleidingen van Gerrit Rietveld en Enzo Mari om zelf meubels te maken, en het opendesignsysteem Open Structures van Thomas Lommée.

Verder is werk te zien van onder anderen Formafantasma, Luc Deleu, John Habraken, Herman Hertzberger, J.J.P. Oud, W.H. Gispen en Bruno Mertens.

Designing Scarcity is te zien in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam van 28 juni tot en met 31 augustus 2014.

Trefwoorden

het nieuwe instituut tentoonstelling

1	Rotterdam presenteert definitief ontwerp voor verbouwing Boijmans van Beuningen donderdag, 30 oktober
2	Oude werkplaats Rotterdamse haven getransformeerd tot 'basecamp' logistiek bedrijf donderdag, 30 oktober
3	Appartementengebouw op plek oude basisscholen in Mijdrecht woensdag, 29 oktober
4	Bouw eerste permanente gebouw Francis Kéré in Europa gestart woensdag, 29 oktober
5	Spectaculaire overkapping voor vernieuwd Arnhems busstation Kronenburg maandag, 3 november

Gerelateerde nieuwsberichten

Tijdelijke industrie in Museumpark

10 september 2014

Van Lieshout creëert vrijstaat op landgoed

20 mei 2014

Modeshow in architectuur van schuim

8 maart 2016

Tentoonstelling structuralisme in Nieuwe Instituut

13 augustus 2014

Zomerse expositie bij Het Nieuwe Instituut

19 juni 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

RED Company ontwikkelt nieuwe hightech faciliteit Eli Lilly in Katwijk

Gisteren, 16:00

De Rotterdamse vastgoedontwikkelaar en -investeerder gaat een nieuwe productie-, kantoor- en onderzoeksfaciliteit voor Eli Lilly op Leiden Bio Science Park ontwikkelen.

Uitbreiding met afgeronde luifel voor Eindhovense jarenvijftigvilla

Gisteren, 15:07

In Eindhoven heeft Bureau Fraai een villa uit de jaren vijftig gemoderniseerd en voorzien van een eigentijdse uitbouw.

NOAHH ontwerpt nieuw zwembad in Noordersportpark Haarlem

Gisteren, 10:36

Het zwembad, dat wordt gecombineerd met ongeveer tweehonderd woningen, verrijst op de plek van het huidige zwembad De Planeet. De woningen worden naar goed Haarlems voorbeeld als hoven gegroepeerd rond het zwembad.

Spectaculaire overkapping voor vernieuwd Arnhems busstation Kronenburg

3 november, 4:20

Het busstation bij winkelcentrum Kronenburg in Arnhem is vernieuwd. Het station is daarbij voorzien van een golvende dubbele overkapping naar ontwerp van Ruud-Jan Kokke.

Arons en Gelauff benoemt drie associates

Gisteren, 12:05

Eva Heldeweg, Gijs Beckman en Thom Zijlstra zijn benoemd tot associate partner bij Arons en Gelauff architecten.

DigiBouw 2025 – enkele tips

Gisteren, 11:14

Op 19 en 20 november 2025 vindt in het Beatrixgebouw van de Jaarbeurs in Utrecht de tweede editie van DigiBouw plaats. Enkele tips voor sessies die voor architecten van toegevoegde waarde zijn.