'Kleine ingrepen in de stad beïnvloeden gedrag'

21 januari 2014, 16:53

Kleine ingrepen in de stedelijke ruimte kunnen het gedrag van mensen beïnvloeden. Psycholoog en fotograaf Marina Meeuwisse is maandag gepromoveerd op een onderzoek naar de wijze waarop het idee van een stad zich in de hoofden van de mensen vormt. Ze laat zien dat mensen ongemerkt betekenissen toekennen aan plekken die zij schijnbaar achteloos passeren, die op hun beurt het gedrag beïnvloeden.

Dat heeft de Vrije Universiteit Brussel bekendgemaakt, alwaar Meeuwisse is gepromoveerd. “De resultaten bieden inzicht in hoe het imago en de identiteit van wijken ingrijpend veranderd kunnen worden. Bescheiden ingrepen in de textuur, kleur, materiaalgebruik van de stad op ‘ooghoogte’ veranderen de betekenis van een plek, aldus Meeuwisse.”

Kwetsbare wijken
Grote steden kennen kwetsbare wijken met een hardnekkige problematiek, waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan. Vaak zijn het ingewikkelde vraagstukken waarbij een soms explosieve combinatie van fysieke, sociale en economische factoren tot grote problemen kan leiden.

"Oplossingen voor deze vraagstukken vragen om inzicht in de factoren die de samenhang tussen de gebouwde stad en stedelijke cultuur verklaren", aldus de universiteit.

“Er is weinig fundamenteel interdisciplinair onderzoek gedaan naar de relatie tussen de stedelijke inrichting in de stad en stedelijke cultuur, de sociale texturen in een stad”, zegt Meeuwisse zelf.

“Bovendien is er spraakverwarring tussen makers en denkers: de ontwerp- en sociale disciplines hanteren begrippen en concepten die voor meerdere uitleg vatbaar zijn en vanuit een wetenschappelijk oogpunt onderling niet uitwisselbaar zijn.”

“De resultaten van het onderzoek bieden politici, bestuurders, ontwerpers en sociaal wetenschappers een handelingskader en concrete richtlijnen voor een geïntegreerde, agogische aanpak van stedelijke vraagstukken.”

Leerprocessen
Volgens het onderzoek liggen ‘non-formele en informele’ leerprocessen ten grondslag aan de vorming van het denkbeeld van een stad in de hoofden van mensen. “Dat zijn vormen van leren waarbij geen expliciete aandacht is voor kennisoverdracht”, meldt de Vrije Universiteit Brussel.

“De termen verwijzen naar alle vormen van leren die in het dagelijks leven plaatsvinden, elke ontmoeting, elke ervaring kan daarvan deel uitmaken. De hersenstructuren die zulke toevallig geleerde kennis opslaan zijn niet ‘on speaking terms’ met de hersenstructuren waarin we formele aangeleerde kennis opslaan.”

“Ook blijkt dat ons geheugen geen onderscheid kan maken tussen feit en fictie en dat de media impliciet bijdragen aan ‘de stad als denkbeeld’. Daarom is een nieuw concept aan het onderzoeksdomein toegevoegd: 'de intrinsieke stad'. Dat is een gedroomde stad die geen fysieke bodem heeft en bestaat uit werkelijk ervaren gebeurtenissen en niet werkelijk ervaren gebeurtenissen: verhalen van anderen, verhalen uit de media.”

Boek
Volgens de Rotterdamse wethouder Marco Florijn wordt de stad dankzij het onderzoek ‘grijpbaarder’. Hij heeft Meeuwisse uitgenodigd haar onderzoek op het stadhuis van zijn gemeente te komen presenteren. Binnenkort verschijnt het boek ‘De intrinsieke stad’, dat onder meer te koop zal zijn bij Het Nieuwe Instituut.

Trefwoorden

marina meeuwisse

1	College Rotterdam stelt gebiedsambitiedocument Hart van Overschie vast vrijdag, 2 mei
2	MVRDV en Mecanoo bij finalisten in architectuurcompetitie voor ‘landmark’ woensdag, 7 mei
3	Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek dinsdag, 6 mei
4	Evenwichtige woonomgeving op voormalig fabrieksterrein Van Besouw Goirle dinsdag, 6 mei
5	Cityförster en Atelier Gram ontwerpen woontoren met collectieve voorzieningen voor Tirana woensdag, 7 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Kamer stemt in met uitgebreide Rotterdamwet

7 maart 2014

OESO: Nederland moet meer halen uit steden

25 april 2014

Steeds meer jonge vrouwen naar grote stad

6 februari 2015

Andere nieuwsberichten

Video: het MIX-paviljoen in zijn groene omgeving

Gisteren, 15:24

Het omliggende landschap maakte integraal deel uit van het ontwerp, dat MIX architectuur voor zijn kantoor maakte. Na een paar jaar begint dat landschap te groeien en bloeien; Stijn Poelstra legde het paviljoen met landschap vast in een video.

De Hemelse Tuin van Studio Valkenier is een veelzijdige stadslandbouwboerderij

Gisteren, 13:41

In Amsterdam-Oost heeft Studio Valkenier een voormalige kinderboerderij getransformeerd tot een educatieve, duurzame en inclusieve stadslandbouwboerderij voor iedereen : De Hemelse Tuin.

Gevel Sombra-paviljoen door MVRDV beweegt mee met de zon

Gisteren, 10:51

Op de tentoonstelling Time Space Existence in Venetië opent zaterdag het Sombra-paviljoen. De gevel van het door MVRDV ontworpen paviljoen beweegt mee met de zon; de panelen openen of sluiten zich afhankelijk van de stand van het hemellichaam.

Het Nederlands paviljoen in Venetië als inclusieve sportbar

Gisteren, 10:16

Hoe kan architectuur sociale normen uitdagen en ruimten creëren voor nieuwe vormen van samenleven? Dat is de vraag die het Nieuwe Instituut stelt met ‘Sidelined: A Space to Rethink Togetherness’, de inzending voor de Architectuurbiënnale in Venetië.

Woningcorporaties dreigen met juridische stappen om kabinet aan afspraken te houden

Gisteren, 16:20

Het bevriezen van de huren van sociale huurwoningen heeft grote gevolgen juist voor woningzoekenden en huurders, stelt vereniging voor woningcorporaties Aedes.

Kamernet: studentenkamer is ruim zes procent duurder dan vorig jaar

Gisteren, 12:27

Amsterdam is de duurste studentenstad om in te wonen.

Herstel ‘onveilige’ vloer waterschapskantoor kost ruim tien miljoen

Gisteren, 11:24

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft besloten alle vloeren van het hoofdkantoor in Doetinchem te renoveren, omdat ze onveilig zouden zijn.

Nationale Parken: kabinet laat ons vallen met schrappen financiering

7 mei, 4:18

De Nationale Parken vinden dat het kabinet “alle grenzen van redelijkheid en fatsoen overschrijdt” door de financiële bijdrage vrijwel volledig in te trekken.

Aedes: zo’n 140 corporaties schrappen investeringen

6 mei, 4:59

Meer dan de helft van de woningcorporaties moet een deel van de investeringen schrappen als gevolg van de huurbevriezing die het kabinet heeft aangekondigd. Dat verwacht corporatiekoepel Aedes.