'Kleine ingrepen in de stad beïnvloeden gedrag'

21 januari 2014, 16:53

Kleine ingrepen in de stedelijke ruimte kunnen het gedrag van mensen beïnvloeden. Psycholoog en fotograaf Marina Meeuwisse is maandag gepromoveerd op een onderzoek naar de wijze waarop het idee van een stad zich in de hoofden van de mensen vormt. Ze laat zien dat mensen ongemerkt betekenissen toekennen aan plekken die zij schijnbaar achteloos passeren, die op hun beurt het gedrag beïnvloeden.

Dat heeft de Vrije Universiteit Brussel bekendgemaakt, alwaar Meeuwisse is gepromoveerd. “De resultaten bieden inzicht in hoe het imago en de identiteit van wijken ingrijpend veranderd kunnen worden. Bescheiden ingrepen in de textuur, kleur, materiaalgebruik van de stad op ‘ooghoogte’ veranderen de betekenis van een plek, aldus Meeuwisse.”

Kwetsbare wijken
Grote steden kennen kwetsbare wijken met een hardnekkige problematiek, waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan. Vaak zijn het ingewikkelde vraagstukken waarbij een soms explosieve combinatie van fysieke, sociale en economische factoren tot grote problemen kan leiden.

"Oplossingen voor deze vraagstukken vragen om inzicht in de factoren die de samenhang tussen de gebouwde stad en stedelijke cultuur verklaren", aldus de universiteit.

“Er is weinig fundamenteel interdisciplinair onderzoek gedaan naar de relatie tussen de stedelijke inrichting in de stad en stedelijke cultuur, de sociale texturen in een stad”, zegt Meeuwisse zelf.

“Bovendien is er spraakverwarring tussen makers en denkers: de ontwerp- en sociale disciplines hanteren begrippen en concepten die voor meerdere uitleg vatbaar zijn en vanuit een wetenschappelijk oogpunt onderling niet uitwisselbaar zijn.”

“De resultaten van het onderzoek bieden politici, bestuurders, ontwerpers en sociaal wetenschappers een handelingskader en concrete richtlijnen voor een geïntegreerde, agogische aanpak van stedelijke vraagstukken.”

Leerprocessen
Volgens het onderzoek liggen ‘non-formele en informele’ leerprocessen ten grondslag aan de vorming van het denkbeeld van een stad in de hoofden van mensen. “Dat zijn vormen van leren waarbij geen expliciete aandacht is voor kennisoverdracht”, meldt de Vrije Universiteit Brussel.

“De termen verwijzen naar alle vormen van leren die in het dagelijks leven plaatsvinden, elke ontmoeting, elke ervaring kan daarvan deel uitmaken. De hersenstructuren die zulke toevallig geleerde kennis opslaan zijn niet ‘on speaking terms’ met de hersenstructuren waarin we formele aangeleerde kennis opslaan.”

“Ook blijkt dat ons geheugen geen onderscheid kan maken tussen feit en fictie en dat de media impliciet bijdragen aan ‘de stad als denkbeeld’. Daarom is een nieuw concept aan het onderzoeksdomein toegevoegd: 'de intrinsieke stad'. Dat is een gedroomde stad die geen fysieke bodem heeft en bestaat uit werkelijk ervaren gebeurtenissen en niet werkelijk ervaren gebeurtenissen: verhalen van anderen, verhalen uit de media.”

Boek
Volgens de Rotterdamse wethouder Marco Florijn wordt de stad dankzij het onderzoek ‘grijpbaarder’. Hij heeft Meeuwisse uitgenodigd haar onderzoek op het stadhuis van zijn gemeente te komen presenteren. Binnenkort verschijnt het boek ‘De intrinsieke stad’, dat onder meer te koop zal zijn bij Het Nieuwe Instituut.

Trefwoorden

marina meeuwisse

1	Duitsland slokt Nederlandse bouwkracht op maandag, 13 oktober
2	David Chipperfield landt in Antwerps Nieuw Zuid woensdag, 15 oktober
3	Kantoorgebouw door Arthur Staal aan de Schinkel gerenoveerd en uitgebreid woensdag, 15 oktober
4	Gezicht van de tijd woensdag, 15 oktober
5	Woongebouwen door VdpArchitecten vormen nieuwe 'voorkant' Groningse Oosterparkwijk vrijdag, 17 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Kamer stemt in met uitgebreide Rotterdamwet

7 maart 2014

OESO: Nederland moet meer halen uit steden

25 april 2014

Steeds meer jonge vrouwen naar grote stad

6 februari 2015

Andere nieuwsberichten

CPO meer&deel grote winnaar Dirk Roosenburgprijs 2025

17 oktober, 3:37

Het project naar ontwerp van Tom van Tuijn Stedenbouw, Werkstatt en Volle Grond kreeg zowel de vakjury- als publieksprijs.

Gedetailleerde 3D-geprinte maquette toont ruimtelijke ontwikkeling Amsterdam

17 oktober, 2:56

In het WTC op de Amsterdamse Zuidas is een gedetailleerde maquette van de stad Amsterdam geplaatst. In de 3D-geprinte en interactieve maquette zijn bekende plekken en gebouwen te zien, maar ook gebieden die tussen nu en 2030 worden ontwikkeld.

Woongebouwen door VdpArchitecten vormen nieuwe 'voorkant' Groningse Oosterparkwijk

17 oktober, 1:48

Aan de Oosterhamrikkade in Groningen is dit jaar woongebouw Talent opgeleverd. Het complex, dat net als het naastgelegen gebouw Karaat is ontworpen door VdpArchitecten, bestaat uit 108 middeldure huurwoningen.

Het Cultuurfonds kent subsidie toe aan biobased paviljoen voor Amsterdamse Bos ontworpen door Space Encounters

17 oktober, 11:07

Het Cultuurfonds stelt € 100.000 beschikbaar voor het Amsterdamse Bosnest. Het paviljoen is ontworpen door Space Encounters en wordt volledig gebouwd met biobased materialen uit het Amsterdamse Bos.

Sweco neemt groot Belgisch architectenbureau over

17 oktober, 4:23

Het 150 medewerkers tellende assar architects ontwierp onder meer het nieuwe hoofdkantoor van de NAVO in Brussel.

IMF: geen forse huizenprijsdaling bij einde hypotheekrenteaftrek

17 oktober, 12:14

Een mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek in Nederland heeft waarschijnlijk een prijsremmende werking, stelt de Nederlandse bestuurder van het IMF Marnix van Rij

EIB: 75.000 nieuwe voltijdse arbeidskrachten nodig in de bouw

17 oktober, 10:11

Volgens het instituut wordt het tekort aan vakmensen in de bouw steeds groter, vooral omdat de energietransitie een enorme extra vraag naar arbeid creëert.