'Kleine ingrepen in de stad beïnvloeden gedrag'

21 januari 2014, 16:53

Kleine ingrepen in de stedelijke ruimte kunnen het gedrag van mensen beïnvloeden. Psycholoog en fotograaf Marina Meeuwisse is maandag gepromoveerd op een onderzoek naar de wijze waarop het idee van een stad zich in de hoofden van de mensen vormt. Ze laat zien dat mensen ongemerkt betekenissen toekennen aan plekken die zij schijnbaar achteloos passeren, die op hun beurt het gedrag beïnvloeden.

Dat heeft de Vrije Universiteit Brussel bekendgemaakt, alwaar Meeuwisse is gepromoveerd. “De resultaten bieden inzicht in hoe het imago en de identiteit van wijken ingrijpend veranderd kunnen worden. Bescheiden ingrepen in de textuur, kleur, materiaalgebruik van de stad op ‘ooghoogte’ veranderen de betekenis van een plek, aldus Meeuwisse.”

Kwetsbare wijken
Grote steden kennen kwetsbare wijken met een hardnekkige problematiek, waar leefbaarheid en veiligheid onder druk staan. Vaak zijn het ingewikkelde vraagstukken waarbij een soms explosieve combinatie van fysieke, sociale en economische factoren tot grote problemen kan leiden.

"Oplossingen voor deze vraagstukken vragen om inzicht in de factoren die de samenhang tussen de gebouwde stad en stedelijke cultuur verklaren", aldus de universiteit.

“Er is weinig fundamenteel interdisciplinair onderzoek gedaan naar de relatie tussen de stedelijke inrichting in de stad en stedelijke cultuur, de sociale texturen in een stad”, zegt Meeuwisse zelf.

“Bovendien is er spraakverwarring tussen makers en denkers: de ontwerp- en sociale disciplines hanteren begrippen en concepten die voor meerdere uitleg vatbaar zijn en vanuit een wetenschappelijk oogpunt onderling niet uitwisselbaar zijn.”

“De resultaten van het onderzoek bieden politici, bestuurders, ontwerpers en sociaal wetenschappers een handelingskader en concrete richtlijnen voor een geïntegreerde, agogische aanpak van stedelijke vraagstukken.”

Leerprocessen
Volgens het onderzoek liggen ‘non-formele en informele’ leerprocessen ten grondslag aan de vorming van het denkbeeld van een stad in de hoofden van mensen. “Dat zijn vormen van leren waarbij geen expliciete aandacht is voor kennisoverdracht”, meldt de Vrije Universiteit Brussel.

“De termen verwijzen naar alle vormen van leren die in het dagelijks leven plaatsvinden, elke ontmoeting, elke ervaring kan daarvan deel uitmaken. De hersenstructuren die zulke toevallig geleerde kennis opslaan zijn niet ‘on speaking terms’ met de hersenstructuren waarin we formele aangeleerde kennis opslaan.”

“Ook blijkt dat ons geheugen geen onderscheid kan maken tussen feit en fictie en dat de media impliciet bijdragen aan ‘de stad als denkbeeld’. Daarom is een nieuw concept aan het onderzoeksdomein toegevoegd: 'de intrinsieke stad'. Dat is een gedroomde stad die geen fysieke bodem heeft en bestaat uit werkelijk ervaren gebeurtenissen en niet werkelijk ervaren gebeurtenissen: verhalen van anderen, verhalen uit de media.”

Boek
Volgens de Rotterdamse wethouder Marco Florijn wordt de stad dankzij het onderzoek ‘grijpbaarder’. Hij heeft Meeuwisse uitgenodigd haar onderzoek op het stadhuis van zijn gemeente te komen presenteren. Binnenkort verschijnt het boek ‘De intrinsieke stad’, dat onder meer te koop zal zijn bij Het Nieuwe Instituut.

Trefwoorden

marina meeuwisse

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december
5	Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Kamer stemt in met uitgebreide Rotterdamwet

7 maart 2014

OESO: Nederland moet meer halen uit steden

25 april 2014

Steeds meer jonge vrouwen naar grote stad

6 februari 2015

Andere nieuwsberichten

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

5 december, 4:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

5 december, 2:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

5 december, 1:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.

Nieuwbouw Algemeen Ziekenhuis Diest in gebruik genomen

5 december, 11:55

Het door archipelago ontworpen gebouw wordt omringd door groen, een conditie waarvan gebruik is gemaakt door veel uitzicht te creëren. Ook is op het maaiveld een colonnade gerealiseerd, die de overgang van binnen naar buiten verzacht.