Theo Baart. Periferie

23 juni 2003, 9:23

In de fototentoonstelling Periferie staat het landschap aan de stadsrand centraal. De fotograaf Theo Baart laat aan de hand van foto’s uit Hiroshima, Parijs en Kennemerland zien hoe grond langs de rafelranden van de stad in een hoog tempo verstedelijkt. De landbouwgronden bij de steden maken plaats voor tuincentra, doe-het-zelfmarkten, autodealers, bedrijfscomplexen en drive-in restaurants. Het verleden dat in de binnenstad wordt gekoesterd en behouden, verdwijnt langs de stadsrand voorgoed. Deze tentoonstelling, bestaat uit ongeveer veertig foto’s. Dit project maakt deel uit van Land in Zicht, een reeks tentoonstellingen en evenementen over het voormalige, het huidige en het toekomstige landschap van de regio Kennemerland. Periferie
Heel lang waren open ruimtes vanzelfsprekend. Tegenwoordig kijkt bouwlustig Nederland met een schuin oog naar ieder veldje waar een boer kool laat groeien. Vooral als dat veldje in de buurt ligt van een stad. De vooruitgang manifesteert zich met tuincentra, maneges, bedrijfsruimtes, tennishallen, autodealers en drive-in restaurants. Dat alles heeft ruimte nodig, veel ruimte. Deze ontwikkeling valt niet of nauwelijks te beteugelen. Terwijl historische binnensteden zoveel mogelijk beschermd worden, krijgen bedrijven aan de rand van de stad alle vrijheid nieuwe, vaak lelijke gebouwen neer te zetten. Daar vindt een echte veldslag plaats waarbij het oude, historische landschap onomkeerbaar verdwijnt. Voor de tentoonstelling Periferie fotografeerde Theo Baart op drie plekken de stadsranden: Hiroshima, Parijs en Haarlem (Kennemerland).

Hiroshima In Japan bezocht Baart het na de oorlog herbouwde Hiroshima. Door geografische beperkingen - de zee en de bergen - kan de stad niet groeien. De omloopsnelheid van de gebouwen is erg hoog. Alles wat niet meer functioneert wordt vervangen. De traditionele dorpen langs de stad zijn geannexeerd. De plattelandsweg is randweg geworden en de winkeltjes zijn vervangen door internationale ketens.

Parijs De tweede plek, Parijs, is verbonden met het achterland door een stervormig netwerk van snelwegen. Aan de oostkant van de stad, zo’n vijftig kilometer van de Notre Dame, worden die snelwegen met elkaar verbonden door een randweg, de Francilienne. Deze route loopt langs historische dorpjes waar de Franse adel jachthuizen en proefboerderijen had. Op de knooppunten van de uitgaande snelwegen zijn verzamelplaatsen ontstaan van grote supermarkten (les grandes surfaces), hotels, bouwmarkten en garages. De historische dorpen zijn overgeleverd aan deze ontwikkeling: de dorpsstraat is nu de oprit naar supermarchés zoals Leclerc en Champion. Het centrum is de periferie geworden.

Kennemerland Tot slot fotografeerde Theo Baart tussen Overveen en Haarlem het westelijk tuinbouwgebied, een min of meer open gebied van tachtig hectare. Hier is de strijd nog onbeslist. In de 17de eeuw werd dit gebied achter de duinrand ingericht voor de tulpenteelt en de linnenblekerij. Het landschap werd aangepast aan die activiteit. Vaarten werden gegraven, paden aangelegd. Het verleden is hier nog steeds goed herkenbaar. Maar de druk op dit gebied is groot. Kleine ontwikkelingen maken duidelijk hoe kwetsbaar dit waardevolle, historische gebied is.

Theo Baart In het werk van de fotograaf Theo Baart (Amsterdam, 1957) staat de inrichting van Nederland centraal. Zo fotografeerde hij gedurende twintig jaar de veranderingen in Hoofddorp, het dorp waar hij opgroeide. In Bouwlust (1999) zijn deze foto’s gepubliceerd. Baart maakte daarnaast onder meer de fotoboeken Hollandse Interieurs (1994) en Snelweg, Highways in the Netherlands, en werkte mee aan Atlas van de verandering. Nederland herschikt (2000). In Territorium (2003) bericht hij vanuit de Bijlmermeer waar hoogbouw plaats maakt voor de laagbouw.

Land in Zicht Deze tentoonstelling maakt deel uit van het project Land in Zicht (www.landinzicht.com). Dit project, georganiseerd door Kunst en Cultuur Noord-Holland, wil het publiek kennis laten maken met het voormalige, het huidige en het toekomstige landschap van de regio Kennemerland. Land in Zicht omvat natuur- en cultuurfietsroutes. Langs deze routes zijn tal van activiteiten georganiseerd.

Tentoonstelling: Theo Baart. Periferie Periode: 21 juni t/m 17 augustus 2003
Plaats: De Hallen, Grote Markt 16, Haarlem Openingstijden: dinsdag?zaterdag 11.00? 17.00 uur zon? en feestdagen 12.00?17.00 uur Telefoon: 023 511 57 75 Fax: 023 511 57 76 E-mail dehallen@haarlem.nl Website www.dehallen.com Persinformatie: Michiel Kersten, 023 511 57 90 Persfoto’s: Elly Smit, 023 511 57 83

Trefwoorden

landschap

1	Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal vrijdag, 4 juli
2	Gemeentehuis Rheden naar ontwerp van DP6 en Zenber opgeleverd woensdag, 2 juli
3	Mulder Zonderland ontwerpt berghut in Zwitserse Alpen donderdag, 3 juli
4	De Nijs, LEVS en Lüning ontwikkelen biobased bouwmethodiek ‘Tim’ die houtbouw flexibel en betaalbaar moet maken vrijdag, 4 juli
5	Boek belicht ruimtelijke geschiedenis van Den Haag door de eeuwen heen woensdag, 2 juli

Gerelateerde nieuwsberichten

LOLA belicht stadsranden in atlas

22 maart 2011

Andere nieuwsberichten

Studio Selva ontwerpt 379 verplaatsbare woningen op Circusterrein Hilversum

Gisteren, 11:17

Bijzonder aan het ontwerp is dat de woningen zonder bouwkundige aanpassingen op een later moment uit elkaar gehaald en permanent neergezet kunnen worden als acht aparte woonblokken op verschillende plekken.

Inzenden Apeldoornse Architectuurprijs 2025 geopend

7 juli, 2:13

Voor de 22e keer organiseert Architectuurcentrum Bouwhuis de Apeldoornse Architectuur- en Publieksprijs. De editie van 2025 kent vier categorieën en in aanmerking komen projecten die zijn gerealiseerd in Apeldoorn tussen 1 juli 2022 en 1 juli 2025.

De Groene Bron biedt parkachtig woonmilieu op voormalige gemeentewerf Soest

7 juli, 10:48

Op de locatie van de voormalige gemeentewerf in Soest is een woonensemble gerealiseerd naar ontwerp van architectenbureau Change.nl en Dijk&co Landschapsarchitectuur.

Meer foto's en video van Eurostar-terminal op Amsterdam Centraal

4 juli, 1:27

Na de opening van het eerste deel van de wachtruimte begin februari, is eind april ook het tweede deel ervan geopend. Meer foto's en een video tonen de Eurostar-terminal nu in zijn geheel.

VVD wil met fiscale maatregelen koopwoning bereikbaarder maken

Gisteren, 11:46

Starters moeten wat de liberalen betreft tot 75.000 euro belastingvrij kunnen sparen voor de koop van een eigen woning.

Klimaatvriendelijke investeringen in vier jaar tachtig procent omhoog

Gisteren, 09:25

Nederland is de afgelopen jaren in rap tempo meer gaan investeren in klimaatvriendelijke technieken, van elektrische auto's tot zonnepanelen.

Advies: huurbeleid versimpelen, minder belastingvoordeel koophuis

7 juli, 4:19

Woonminister Mona Keijzer (BBB) heeft een zogeheten Interdepartementaal Beleidsonderzoek met adviezen over het huurbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd.

Grote steden trekken fors meer kopers, blijkt uit hypotheekcijfers

7 juli, 9:34

Het aantal aanvragen voor de aankoop van een woning nam in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht afgelopen kwartaal met bijna 24 procent toe ten opzichte van een jaar terug.

Tweede Kamer draait bezuiniging Nationale Parken terug – natuurorganisaties reageren opgelucht

4 juli, 11:30

De opluchting is groot bij de Nationale Parken en IVN Natuureducatie, nu de Tweede Kamer een voorgenomen bezuiniging van 24 miljoen euro op hun werk heeft teruggedraaid.