Theo Baart. Periferie

23 juni 2003, 9:23

In de fototentoonstelling Periferie staat het landschap aan de stadsrand centraal. De fotograaf Theo Baart laat aan de hand van foto’s uit Hiroshima, Parijs en Kennemerland zien hoe grond langs de rafelranden van de stad in een hoog tempo verstedelijkt. De landbouwgronden bij de steden maken plaats voor tuincentra, doe-het-zelfmarkten, autodealers, bedrijfscomplexen en drive-in restaurants. Het verleden dat in de binnenstad wordt gekoesterd en behouden, verdwijnt langs de stadsrand voorgoed. Deze tentoonstelling, bestaat uit ongeveer veertig foto’s. Dit project maakt deel uit van Land in Zicht, een reeks tentoonstellingen en evenementen over het voormalige, het huidige en het toekomstige landschap van de regio Kennemerland. Periferie
Heel lang waren open ruimtes vanzelfsprekend. Tegenwoordig kijkt bouwlustig Nederland met een schuin oog naar ieder veldje waar een boer kool laat groeien. Vooral als dat veldje in de buurt ligt van een stad. De vooruitgang manifesteert zich met tuincentra, maneges, bedrijfsruimtes, tennishallen, autodealers en drive-in restaurants. Dat alles heeft ruimte nodig, veel ruimte. Deze ontwikkeling valt niet of nauwelijks te beteugelen. Terwijl historische binnensteden zoveel mogelijk beschermd worden, krijgen bedrijven aan de rand van de stad alle vrijheid nieuwe, vaak lelijke gebouwen neer te zetten. Daar vindt een echte veldslag plaats waarbij het oude, historische landschap onomkeerbaar verdwijnt. Voor de tentoonstelling Periferie fotografeerde Theo Baart op drie plekken de stadsranden: Hiroshima, Parijs en Haarlem (Kennemerland).

Hiroshima In Japan bezocht Baart het na de oorlog herbouwde Hiroshima. Door geografische beperkingen - de zee en de bergen - kan de stad niet groeien. De omloopsnelheid van de gebouwen is erg hoog. Alles wat niet meer functioneert wordt vervangen. De traditionele dorpen langs de stad zijn geannexeerd. De plattelandsweg is randweg geworden en de winkeltjes zijn vervangen door internationale ketens.

Parijs De tweede plek, Parijs, is verbonden met het achterland door een stervormig netwerk van snelwegen. Aan de oostkant van de stad, zo’n vijftig kilometer van de Notre Dame, worden die snelwegen met elkaar verbonden door een randweg, de Francilienne. Deze route loopt langs historische dorpjes waar de Franse adel jachthuizen en proefboerderijen had. Op de knooppunten van de uitgaande snelwegen zijn verzamelplaatsen ontstaan van grote supermarkten (les grandes surfaces), hotels, bouwmarkten en garages. De historische dorpen zijn overgeleverd aan deze ontwikkeling: de dorpsstraat is nu de oprit naar supermarchés zoals Leclerc en Champion. Het centrum is de periferie geworden.

Kennemerland Tot slot fotografeerde Theo Baart tussen Overveen en Haarlem het westelijk tuinbouwgebied, een min of meer open gebied van tachtig hectare. Hier is de strijd nog onbeslist. In de 17de eeuw werd dit gebied achter de duinrand ingericht voor de tulpenteelt en de linnenblekerij. Het landschap werd aangepast aan die activiteit. Vaarten werden gegraven, paden aangelegd. Het verleden is hier nog steeds goed herkenbaar. Maar de druk op dit gebied is groot. Kleine ontwikkelingen maken duidelijk hoe kwetsbaar dit waardevolle, historische gebied is.

Theo Baart In het werk van de fotograaf Theo Baart (Amsterdam, 1957) staat de inrichting van Nederland centraal. Zo fotografeerde hij gedurende twintig jaar de veranderingen in Hoofddorp, het dorp waar hij opgroeide. In Bouwlust (1999) zijn deze foto’s gepubliceerd. Baart maakte daarnaast onder meer de fotoboeken Hollandse Interieurs (1994) en Snelweg, Highways in the Netherlands, en werkte mee aan Atlas van de verandering. Nederland herschikt (2000). In Territorium (2003) bericht hij vanuit de Bijlmermeer waar hoogbouw plaats maakt voor de laagbouw.

Land in Zicht Deze tentoonstelling maakt deel uit van het project Land in Zicht (www.landinzicht.com). Dit project, georganiseerd door Kunst en Cultuur Noord-Holland, wil het publiek kennis laten maken met het voormalige, het huidige en het toekomstige landschap van de regio Kennemerland. Land in Zicht omvat natuur- en cultuurfietsroutes. Langs deze routes zijn tal van activiteiten georganiseerd.

Tentoonstelling: Theo Baart. Periferie Periode: 21 juni t/m 17 augustus 2003
Plaats: De Hallen, Grote Markt 16, Haarlem Openingstijden: dinsdag?zaterdag 11.00? 17.00 uur zon? en feestdagen 12.00?17.00 uur Telefoon: 023 511 57 75 Fax: 023 511 57 76 E-mail dehallen@haarlem.nl Website www.dehallen.com Persinformatie: Michiel Kersten, 023 511 57 90 Persfoto’s: Elly Smit, 023 511 57 83

Trefwoorden

landschap

1	Rotterdam verleent bouwvergunning voor Schieblokken vrijdag, 28 november
2	Nieuw voorstel voor renovatie en uitbreiding De Kuip woensdag, 26 november
3	MORE Architecture en Studio Nauta ontwerpen woontoren midden op Katendrecht donderdag, 27 november
4	Gemeenteraad stelt gebiedsvisie voor Bussum-Zuid vast donderdag, 27 november
5	Schiphol investeert tien miljard in nieuwe terminal en andere infrastructuur woensdag, 26 november

Gerelateerde nieuwsberichten

LOLA belicht stadsranden in atlas

22 maart 2011

Andere nieuwsberichten

Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam

Gisteren, 15:16

Op 7 februari opent het Nederlands Fotomuseum zijn deuren in het voormalige pakhuis Santos in Rotterdam. Een van de openingstentoonstellingen is Rotterdam in focus. Fotografie van de stad 1843.

Vocus Architecten verbouwt historische tramremise tot supermarkt

Gisteren, 14:23

In Elburg heeft Vocus Architecten een voormalige tramremise getransformeerd tot supermarkt. De twee historische bouwdelen uit het einde van de achttiende eeuw zijn gerenoveerd en er is een nieuw entreegebouw aan het complex toegevoegd.

Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025

Gisteren, 12:00

Vooral in de categorieën rond woningbouw, scholenbouw en publieke gebouwen wisten Nederlandse bureaus veel prijzen te winnen.

Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming

Gisteren, 11:34

Het woonhuis behield zijn functie, in de monumentale Groningse driekapsschuur zijn tien woningen gerealiseerd en op het erf achter de schuur is een houten schuurwoning gebouwd, mede om het plan financieel levensvatbaar te maken.

Gelderland wil duurzame ‘havenhub’ aanleggen bij IJzendoorn

Gisteren, 13:13

Bij een Clean Energy Hub kunnen binnenvaartschepen schonere brandstoffen zoals bio-LNG bunkeren en groene stroom laden.

Schoof ziet actiepunten in klimaatadvies burgerberaad

Gisteren, 10:22

De demissionair premier herkent de wens van het kabinet voor een ‘haalbaar en betaalbaar’ klimaatbeleid in de aanbevelingen van 175 burgers.

Besluit over verdwijnen dorp Moerdijk halfjaar uitgesteld

1 december, 3:27

Het Rijk en de provincie Noord-Brabant willen pas in juni een besluit nemen over uitbreiding van het haven- en industriegebied in Moerdijk.

Amsterdam overweegt hogere toeristenbelasting in herbestemming panden te stoppen

1 december, 10:30

Het stadsbestuur overweegt de toeristenbelasting te verhogen als de landelijke btw-verhoging niet leidt tot een daling van het aantal toeristenovernachtingen.

Amsterdam zoekt vastgoedpartij die 'werkcorporatie' wil opzetten

28 november, 5:16

De Werkcorporatie Amsterdam moet helpen om kleinschalige en betaalbare bedrijfsruimtes voor bijvoorbeeld meubelmakers en loodgieters in de stad te realiseren.