Hoogbouw - Intro

4 januari 2008, 12:41

Het bouwen van hoge kantoor- en woongebouwen werd ruim een eeuw geleden mogelijk gemaakt door de toepassing van dragende ijzeren skeletconstructies in combinatie met personenliften. Vanaf het eind van de 19e eeuw werd binnen een aantal Noord-Amerikaanse steden geconcurreerd om de hoogste skyscraper (wolkenkrabber) van de stad. Het in 1931 voltooide Empire State Building in New York won de slag en bleef lange tijd het hoogste gebouw ter wereld.

Het in 1897 in Rotterdam gerealiseerde hoge Witte Huis was lang tijd het hoogste kantoorgebouw van Europa. Merkwaardig genoeg heeft dit 45 meter hoge gebouw massieve dragende buitenmuren. Dat geldt niet voor de in 1932 aan het Victorieplein in Amsterdam gebouwde Wolkenkrabber naar ontwerp van J.F. Staal, waar wel werd gekozen voor nieuwe bouwtechnieken en bouwmaterialen. Voor de Tweede Wereldoorlog was hoogbouw bijna uitsluitend voorbehouden aan steden in het noorden van de Verenigde Staten en West-Europa. Na 1945 werden ook in de Sovjet-Unie en andere communistische landen wolkenkrabbers gebouwd. Tot begin jaren zeventig voerden de Amerikanen echter de boventoon. De Twin Towers van het World Trade Center in New York waren (zij het voor korte tijd) niet alleen de hoogste gebouwen ter wereld, ze vormden tevens het symbool van de economische machtspositie.

Vanaf de jaren tachtig wordt ook in het sterk in opkomst zijnde Azië gekozen voor hoogbouw. Zo kreeg Hongkong een skyline die nauwelijks onderdoet voor Manhattan. Na Signapore en diverse Japanse steden volgde in de jaren negentig ook Maleisië.

Aan het begin van de 21e eeuw werd in de Aziatische landen de wereld-hoogtelat verlegd. In Taipei in Taiwan werd voor de eerste maal de 500 meter overschreden. Tegenwoordig laat China zien hoe hoogbouw een uitdrukking vormt van economische groei. Inmiddels is ook in het Midden-Oosten hoogbouw sterk in opkomst. De meest opvallende stad in dit opzicht is Dubai, waar het hoogste gebouw ter wereld zal worden gebouwd. In Europa wordt in de vele historische binnensteden in het algemeen voorzichtiger met hoogbouw omgegaan. Het is dan ook geen toeval dat in Rotterdam – stad zonder historische kern – nadrukkelijk wordt gekozen voor intensief grondgebruik in de toekomst, terwijl in Amsterdam de hoogbouw wordt geconcentreerd aan de decentrale Zuidas. Met deze spectaculaire ontwikkeling krijgt ook de hoofdstad een skyline van Europese betekenis. Steden als Den Haag, Utrecht, Eindhoven en Leeuwarden volgen.

Hoogbouw zal voor veel bestuurders en planologen onvermijdelijk zijn. De trek naar de stad op mondiaal niveau is groter dan ooit. Naar verwachting zal tweederde van de snel groeiende wereldbevolking rond 2050 in een stad of binnen een stedelijke agglomeratie wonen.

Vorm en hoogte van een wolkenkrabber worden bepaald door de draagconstructie, de geveltechniek en de technische installaties, maar ook door veiligheidsvoorschriften, die aanzienlijk strenger werden na de aanslagen in New York op 11 september 2001. Gezien deze ontwikkelingen en de vooruitgang van de bouwtechniek zijn er nog een aantal spectaculaire hoogbouwprojecten te verwachten.

Overzicht projecten:

- Kantoor Hearst Building, New York (Norman Foster, 2004-2006)

- Moscow City Tower, Moskou, Rusland (Norman Foster and partners)

- Turning Torso, Malmö, Zweden (Santiago Calatrava, 2007)

- Burj Dubai, Dubai, Verenigde Arabische Emiraten (Skidmore Owings and Merril)

- Petronas Towers, Kuala Lumpur, Maleisië (Cesar Pelli)

- Magic Mountains, Chongqing, China (COBE architecten / Chongging universiteit, 2007)

- multifunctioneel gebouw, Chongqing, China (Ken Yeang)

- Jin Mao Toren, Shanghai, China (Skidmore Owings and Merrill)

- Freedom Towers, New York, Verenigde Staten (diverse architecten)

- Millenium Tower, Tokyo, Japan (Norman Foster and Partners)

- Taipei 101, Taipei, Taiwan (CY Lee & Partners architect, 2004)

1	NOAHH presenteert opgeleverde Villa Vaartjes in Almere Oosterwold dinsdag, 23 april
2	Woontorens The Grace worden lager dan gepland vrijdag, 26 april
3	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
4	Den Haag deelt ontwikkelvisie voor gebied rond centraal station dinsdag, 23 april
5	Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel woensdag, 24 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Parkeerterrein in plaats van supertoren

16 juni 2009

Bureau architect World Trade Center failliet

29 januari 2010

Voormalige hoogste toren wil 'groen' worden

4 januari 2010

Wolkenkrabber Foster afgelast door crisis

5 augustus 2009

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Woontoren voor jongeren op Oostenburg vormt roestbruin accent langs het spoor

26 april, 3:50

In de Amsterdamse wijk Oostenburg is een ensemble van vier gebouwen opgeleverd. Blikvanger van het geheel is een door NEXT architects ontworpen woontoren voor jongeren.

EU Mies Award 2024 voor studiepaviljoen Technische Universiteit Braunschweig

26 april, 1:57

Het gebouw naar een ontwerp van de architecten Gustav Düsing en Max Hacke werd gekozen uit zeven finalisten. Een van de andere genomineerde projecten, de Gabriel García Márquez-bibliotheek in Barcelona, kreeg de Emerging Architecture Prize.

Sofie De Caigny nieuwe voorzitter Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed Rotterdam

26 april, 12:15

Vanaf 23 juni zal De Caigny deze functie voor een periode van drie jaar gaan vervullen. Ze volgt Esther Agricola op, die eveneens drie jaar lang voorzitter van de commissie is geweest.

Podcasts en publicatie over realiseren ruimtelijke kwaliteit bij stedelijke ontwikkeling

26 april, 10:47

Deze week hebben architect Willem Hein Schenk en publicist JaapJan Berg de podcastserie De Haarlems Sessies en de bijbehorende publicatie Sturen op Stadsarrangementen gelanceerd.