Zeinstra van der Pol ontwerpt Frisia Museum
23 juli 2005, 12:41
Het Frisia Museum heeft een meervoudige opdracht uitgeschreven aan vier Nederlandse architecten om een nieuw gebouw te ontwerpen. Atelier Zeinstra van der Pol uit Amsterdam heeft naar aanleiding hiervan de opdracht voor het definitieve ontwerp gekregen. De nieuwbouw is noodzakelijk geworden, omdat de oorspronkelijke wens van de eigenaren - om de gehele collectie aan het publiek te tonen - niet langer kan worden gehandhaafd. Met de nieuwe huisvesting wordt het mogelijk om de hele collectie te exposeren en tevens tijdelijke tentoonstellingen te organiseren. Sinds de opening in 1997 is het bezoekersaantal gestegen van 17.000 naar ruim 40.000 per jaar. De organisatie is uitgebreid van 9 naar 16 vaste medewerkers en van 27 naar 55 vrijwilligers. Het is hoog tijd dat het museumgebouw meegroeit. Het nieuwe museum wordt gebouwd in de gemeente Opmeer (N-H) op een terrein van 3,8 hectare en zal eind 2007 geopend worden.
De opdracht
De wens van de opdrachtgever is dat er een 'totaal ontwerp' gecreëerd wordt, waarin de kunst optimaal tot haar recht komt. De architectuur van het gebouw, het interieur en de tuinen moeten één geheel vormen, een 'Gesamtkunstwerk'. De indeling dient duidelijk en overzichtelijk te zijn. Ruimtelijkheid dient voelbaar te zijn zonder dat intimiteit of sfeer verloren gaat. De voorkeur gaat uit naar het gebruik van duurzame en natuurlijke materialen, zoals natuur- en baksteen. Naast het exposeren van de vaste collectie en tijdelijke tentoonstellingen dient het gebouw ook ruimte te bieden aan andere activiteiten zoals lezingen, educatieve programma's, workshops etc. Atelier Zeinstra van der Pol heeft de wensen van de opdrachtgever op heldere wijze vertaald in een origineel ontwerp.
Het ontwerp
Het ontwerp toont een driedeling van het gebouw die overeenkomt met de verschillende functies. Het voorste deel, dat ca. 12 meter hoog is, is het 'Publieke huis' dat vrij toegankelijk is. Hier zijn winkel, museumcafé en terras, auditorium, bibliotheek, educatieruimte en kantoren gevestigd. Het tweede deel, het 'Collectiehuis' voor de vaste collectie, bestaat uit 26 zalen (van 9 x 9 meter) en een beeldentuin. Dit deel is ca. 4,5 meter hoog. Het derde deel, het 'Gastenhuis', is 7 meter hoog en biedt ruimte aan de naoorlogse collectie en tijdelijke tentoonstellingen (14 zalen van 9 x 9 meter). De grootte van de zalen is variabel. De wanden zijn niet dragend en kunnen worden verplaatst. In totaal heeft het gebouw een vloeroppervlakte van ruim 9000 vierkante meter. De drie delen worden met een lange gang - de as van het gebouw - met elkaar verbonden.
Daglicht
In het gebouw is op twee manieren gebruik gemaakt van daglicht. In de tentoonstellingszalen wordt het daglicht diffuus doorgelaten door het gebogen dak, waarmee de collectie optimaal en natuurlijk belicht wordt. In de publieke ruimtes heeft het gebogen dak een bijzondere vorm. Midden in de boog is een 'daglichtstrook' te zien. Hierdoor heeft de bezoeker op alle plekken in het gebouw zicht naar buiten.
Zeinstra van der Pol
Ook de keuze voor een Nederlandse architect is bewust: ons land kent vele goede architecten en de opdrachtgever wil dan ook een Nederlandse architect de kans geven het museum te ontwerpen. Voor het ontwerp heeft architect Herman Zeinstra van Atelier Zeinstra van der Pol getekend. Het atelier dat opgericht is in 1989, heeft zich gespecialiseerd in complexe projecten met speciale technische eisen. In het ontwerp dat tijdens de meervoudige opdracht gepresenteerd werd, heeft Zeinstra van der Pol de punten uit het programma van eisen weten te verwerken in een aansprekend ontwerp. Kenmerkend voor deze architect, is de inventieve wijze waarop herhalende bouwelementen zijn toegepast. Hiermee wordt helderheid gecreëerd en tegelijkertijd rekening gehouden met budgettaire aspecten. Ook maakt Zeinstra van der Pol in haar ontwerpen veelvuldig gebruik van baksteen. Andere projecten van het atelier zijn o.a. de woontoren Amstelveen (1998), het KPN telecom IJburg (2001), het depotgebouw scheepvaart Museum Amsterdam (2000), Aquartis Amsterdam (2001) en Sporenburg Amsterdam 1999.
Frisia Museum
Het Frisia Museum te Spanbroek richt zich op schilderkunst van de magisch realisten, hun (buitenlandse) tijdgenoten en naoorlogse figuratieve realisten. De topstukken uit de vaste collectie zijn permanent te bezichtigen. In de collectie bevindt zich o.a. werk van Carel Willink, Pyke Koch, Jan Mankes, Charley Toorop, René Magritte, Paul Delvaux en Tamara de Lempicka. Van 24 juli tot en met 13 november is de tentoonstelling 'Matthijs Röling. Mimesis' in het Frisia Museum te zien.