Evelien van Veen

Brandstichting Plaswijcktheater; "Waarom nu net gebouwen die voor publiek gebruik zijn?"

28 januari 2021, 18:10

In de Rotterdamse wijk Hillegersberg is het Plaswijckparktheater verwoest door brandstichting. Architectenweb sprak met Evelien van Veen, die met Drost + Van Veen Architecten ruim twintig jaar geleden verantwoordelijk was voor het ontwerp.

“Ik kom er net vandaan”, zegt Evelien van Veen. “Ik heb de ravage gezien, ik heb de verslagenheid van de mensen gezien. Er is nu forensisch onderzoek gaande.” De brand werd gisteravond rond 19:15u gemeld. Van het gebouw is weinig over.

Wat Van Veen en veel anderen verbijstert, is dat de brand met voorbedachten rade lijkt te zijn gesticht en bovendien door minderjarigen. Nieuwssite Rijnmond meldde dat de politie een veertien- en een vijftienjarige verdachte heeft aangehouden.

Contextueel ontwerp
Het afgebrande paviljoen was onderdeel van een groter project – twee gebouwen en een voetgangersbrug – voor het kinderattractiepark Plaswijckpark, ontworpen door Drost + Van Veen Architecten en opgeleverd in 1999. Het was een van de eerste projecten van het bureau en maakte duidelijk dat Drost + Van Veen Architecten nadrukkelijk koos voor contextueel bouwen.

Beide gebouwen werden ontworpen als, eenvoudig gezegd, een rechthoekige glazen doos met daarop een rieten kap. Uitgangspunten waren daarbij de belevingswereld van kinderen, de relatie tussen binnen en buiten, en de relatie met de omgeving: de villa’s met rietkappen in de buurt.

Contextueel ontwerpen was volgens Van Veen in die tijd op zijn zachtst gezegd niet gebruikelijk. “Ik had in Londen gestudeerd bij onder andere Peter Cook, die speels en organisch in het vormgeven was; toen ik in Nederland terugkwam zag ik allemaal rechte dozen met platte daken.”

Het ontwerp van het jonge bureau voor de paviljoens in het Plaswijckpark wekte enerzijds grote verbazing, anderzijds betekende het voor Drost + Van Veen Architecten een vliegende start, zegt ze. “Het project kwam meteen in het Jaarboek Architectuur en het werd internationaal in tijdschriften gepubliceerd.”

Publiek bezit
Ongeacht de architectuurdiscussie die gevoerd zou kunnen worden over of een rieten kap wel of niet kan, het Plaswijckparktheater was een geliefd ‘bezit’ van de buurt en populair bij jonge en oude bezoekers van het park. Een bewijs mag zijn dat een vaste bezoeker onmiddellijk een inzamelingsactie is begonnen, die bij dit schrijven al meer dan 100.000 euro heeft opgeleverd.

“Het is een gebouw met architectonische en culturele waarde, en het is een gebouw dat gekoesterd is, waar mensen herinneringen aan hebben”, bevestigt Van Veen. “Blijkbaar vinden sommigen het niet belangrijk dat het een publiek gebouw in een attractiepark is, dat anderen van het gebouw hielden. Dat raakt mij heel erg.”

“Het gaat me nu niet in de eerste plaats om het feit dat het een ontwerp van Drost + Van Veen is, en een belangrijk project in ons oeuvre”, benadrukt Van Veen, “Maar het lijkt symbolisch dat de brand waarschijnlijk is aangestoken door een kind. Met voorbedachten rade, doelbewust. Er lijkt een generatie op te groeien die zich niets aantrekt van gemeenschappelijke waarden en van openbaar bezit.”

Vragen
Eerder deze week zag Van Veen al de vernielingen aan een ander project waar ze, als voorzitter van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit van de gemeente Eindhoven, nauw bij is betrokken: station Eindhoven. Ze ervaart het als geweld tegen publieke projecten. “Als architecten proberen we de kwaliteit te bewaken, maar als dan blijkt dat voor sommigen die kwaliteit helemaal niet belangrijk is… dat vind ik heftig.”

We kunnen de daders aanduiden als vandalen, tuig, criminelen… de vraag blijft waarom ze die gebouwen willen verwoesten. Waarom nu net gebouwen die voor publiek gebruik zijn?

“We moeten ook voor deze generatie, deze groepen bouwen”, zegt Van Veen. Wat moet of kan een architect doen, zodat (ook) deze groepen de gebouwen en de omgeving als belangrijk en waardevol ervaren?

Trefwoorden

plaswijckpark brandstichting rotterdam evelien van veen van veen architecten drost en van veen architecten

1	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
2	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
3	Echte architecten dinsdag, 19 september
4	Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid dinsdag, 19 september
5	Vastgoedbedrijf Certitudo valt om na problemen bij projecten donderdag, 21 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Realisatie omvangrijk CPO-project in Zutphen van start

19 januari 2021

Onderwijsgebouw ontworpen als boomblad

25 maart 2014

Ontwerp voor gemeentewerf en De Doorslag

5 december 2013

Woongebouw in Amsterdam-Oost onbewoonbaar door grote brand

5 juni

Drost + van Veen ontwerpt bibliotheek Den Helder

9 januari 2013

Bouw woon- en zorgcomplex Nieuw Overbos gestart

6 november 2012

Drost en Van Veen vormen elk eigen bureau

17 november 2014

JDWA, RDVA en Van Veen worden samen Woonwerk Architecten

6 april

Studenten zetten Eindhoven weer in positief licht na rellen

2 februari 2021

Bouwstart voor seniorenwoongebouw Voorzorg in Gouda

26 mei 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw houten woongebouw in gebiedsontwikkeling Oostenburg gestart

Gisteren, 16:41

Bouwende projectontwikkelaar VORM meldt de bouwstart van Houtrak. Het project is ontworpen door Marcel Lok Architecten, Workshop Architecten en Flux Landscape Architecture.

Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux

Gisteren, 13:02

Het ontwerpteam, bestaande uit Reservoir A, Carbonifère, Christophe Terlinden en de bouwmeester van Charleroi, hebben de beladen plek voorzien van een tuin met kleurrijke vegetatie achter een muur van witte geglazuurde baksteen.

Winnaars Dutch Design Awards 2023 bekend

Gisteren, 11:28

Tot de winnende projecten behoren De Zachte Stad (Rotterdam Circulair en Christien Meindertsma) en Het Waterwerk van ons Geld (Studio Carlijn Kingma). Textielontwerper Marcos Kueh werd onderscheiden met de Young Designer Award.

Nominaties Zorggebouw van het Jaar 2023 bekend

Gisteren, 09:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2023 wordt op 8 november de prijs voor Zorggebouw van het Jaar uitgereikt. De onafhankelijke jury heeft in deze categorie twee projecten genomineerd.