Zicht op het plangebied in het noordwesten van Frankfurt

Vogelvlucht van het plangebied; 75% van het onderzochte gebied blijft onontwikkeld

Om zoveel mogelijk van het landschap te beschermen, worden de wijken op compact bebouwd terrein gebouwd

Zicht op het plangebied in het noordwesten van Frankfurt

Vogelvlucht van het plangebied; 75% van het onderzochte gebied blijft onontwikkeld

Om zoveel mogelijk van het landschap te beschermen, worden de wijken op compact bebouwd terrein gebouwd

Cityförster wint internationale prijsvraag voor stadsuitbreiding Frankfurt am Main

19 november 2020, 15:45

Het internationale partnerschap Cityförster architecture + urbanism is unaniem geselecteerd voor het ontwerp van het zogenoemde ‘Stadtteil der Quartiere’ in Frankfurt am Main. Het concept vat het bureau combineert stedelijke groei met circulariteit, waarbij opvallend 75% van het plangebied onontwikkeld blijft.

Het studiegebied beslaat 425 hectare en betreft het agrarische gebied aan de noordwestrand van Frankfurt, meldt Cityförster, het internationaal en interdisciplinair partnerschap van architecten, ingenieurs en stedenbouwkundigen. Het heeft het winnende plan ontwikkeld in samenwerking met het Keulse bureau urbanegestalt.

Kern van de opgave was de vraag hoe hier tot 10.000 appartementen en 8.000 nieuwe banen kunnen worden gecreëerd zonder de landschappelijke kwaliteiten van dit gebied te verliezen. Daarbij moest het ontwerp rekening houden met nog een aantal verschillende uitdagingen.

Zo kent het gebied meerdere bestaande gemeenschappen, elk met een eigen karakter, die zich willen blijven onderscheiden van de stad Frankfurt. Daarnaast wordt het gebied, zoals veel randgebieden rond grote steden, doorsneden door infrastructuur. Daarvan heeft de zesbaans Autobahn A5, die het plangebied effectief in tweeën deelt, de grootste impact.

Workshops
“Het is een opgave die niet exclusief is voor Frankfurt of zelfs Duitsland, maar ook in Nederland regelmatig speelt”, aldus Cityförster, dat ook een vestiging heeft in Rotterdam. Het bureau en urbanegestalt hebben een intensief workshop-traject georganiseerd, waarbij gedurende ruim een maand een groot aantal inwoners van het gebied werd betrokken.

Een uitkomst hiervan is dat in het plan van Cityförster en urbanegestalt het merendeel van de nieuwe appartementen en werkplekken langs de snelweg richting Frankfurt is gepland. Drie van de vier nieuwe wijken – Lachgraben-Quartier, Produktives Praunheim en Neu-West-Stadt – moeten hier verrijzen.

Behoud van landschap
Een belangrijk aspect is daarbij dat 75% van het plangebied onontwikkeld blijft. Hiermee blijven het landschap en de verbinding met de rivier de Taunus behouden. Het ontwerp, zo legt Cityförster uit, wordt consequent ontwikkeld vanuit de mogelijkheden die het landschap en de open ruimte bieden.

In het noordwesten van het plangebied bevindt zich een 'coproductief landschap', dat ook als voorbeeld kan dienen voor nieuwe vormen van landbouwontwikkeling. Deze ‘agro-hub’ is de centrale plek voor landschapsbeheer, voor milieueducatie, en voor productie en verkoop van streekproducten.

De valleien van drie stroompjes - de Urselbach, de Lachgraben en de Steinbach – geven richting aan de nieuwe wijken. Deze wijken vormen belangrijke verbindingen in oost-westrichting en verzachten op die manier de barrièrewerking van de snelweg. De oevers van de Steinbach worden daarbij ook ingezet als een natuurpark voor recreatie.

Compact bebouwd gebied
Om het landschap zoveel mogelijk te beschermen wijst het ontwerpconcept compacte gebieden aan die tot ontwikkeling kunnen worden gebracht. Dit betekent dat er minder wordt ingezet op eengezinswoningen en meer op verdichtte appartementencomplexen van vijf tot zes verdiepingen, soms zelfs hoger, legt Cityförster uit. Het plan voorziet in vijf scholen en twintig kinderdagverblijven. Binnen de wijken komt in totaal zo’n 47 hectare openbaar groen.

De metro en S-Bahn vormen de ruggengraat van de nieuwe wijken. Het uitbreidingsgebied Steinbach-Ost is direct verbonden met de bestaande S-Bahn; in de wijken ten oosten van de Autobahn wordt het metronetwerk uitgebreid. Een aantal van de wijken wordt autovrij. Werkplekken, winkels, haltes van het openbaar vervoer, scholen en parken moeten alle te voet, binnen 5 minuten bereikbaar zijn.

Bovendien zien Cityförster en urbanegestalt een circulaire opzet van aantal van de wijken voor zich. Deze wijken leveren een belangrijke bijdrage aan waterbeheer, energie en voedselvoorziening op een circulaire wijze; ze bevorderen milieuvriendelijke mobiliteit en versterken de biodiversiteit . Daarbij bieden deze circulaire wijken “uiteraard ruimte voor sociale uitwisseling” en “een thuis aan de gemeenschap.”

Pragmatisch en economisch
Afgezien van de Autobahn wordt het plangebied ook doorkruist door bijvoorbeeld hoogspanningskabel. Het ontwerpteam wil hier op een pragmatische en economische manier mee omgaan. Naast groene dijken en muren dienen ook bedrijfsgebouwen als geluids- en uitstootwal voor de bewoners. Door de landschappelijke opzet blijven de woonwijken op voldoende afstand van de hoogspanningskabels, die dan ook niet hoeven te worden verlegd.

Volgens de jury bezit het winnende concept “grote kwaliteiten”. Het stedenbouwkundig concept van Cityförster en urbanegestalt biedt realistische oplossingen voor de bestaande beperkingen “zonder alles binnenstebuiten te keren” en is daarbij ook economisch haalbaar, concludeert de jury. Ook de inwoners van Frankfurt hebben volgens het ontwerpteam de plannen enthousiast ontvangen.

Vervolg
Het stedenbouwkundig concept dient nu als basis voor vervolgstappen. Op basis van de aanbevelingen van de jury wordt er gewerkt aan een eindrapport dat in 2021 klaar is, en dat weer de basis vormt voor de daadwerkelijke ontwikkeling van het gebied.

Trefwoorden

cityförster duitsland stedenbouwkundig- en landschapsontwerp frankfurt am main gebiedsontwikkeling urbanegestalt stedenbouw

1	Central Park-toren Utrecht klaar voor ingebruikname donderdag, 21 oktober
2	AM wint tender voor woonblokken Vreeswijkpad Amsterdam maandag, 18 oktober
3	Nieuw kantoor voor De Zwarte Hond Rotterdam woensdag, 20 oktober
4	Nieuwe Gezichten: DOOR architecten donderdag, 21 oktober
5	Gesloten diamantslijperij is herbestemd tot markant woon- en werkgebouw dinsdag, 19 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Winnend plan van Cityförster en studiomauer legt sterke nadruk op gemeenschap

KCAP en Cityförster vernieuwen cultureel gebouw en district in Bratislava

KCAP en Cityförster winnen prijsvraag cultuurdistrict Bratislava

Architectuurprijs voor 'Nederlands' project in Albanië

Team van Cityförster en Felixx geselecteerd voor ontwikkeling district Freiburg

NL Architects wint met terrassengebouw competitie in Frankfurt

Mecanoo wint prijsvraag voor woontoren in Frankfurt am Main

UNStudio presenteert ontwerp torens Frankfurt

KCAP wint competitie in Frankfurt Riedberg

Andere nieuwsberichten

Dutch Design Week 2021: zoektocht naar nieuwe waarden

Gisteren, 16:00

De centrale vraag van de twintigste editie van de Dutch Design Week, van 16 tot en met 24 oktober in Eindhoven, is of we ook met minder toekunnen.

Flinke opfrisbeurt voor wooncomplex en buitenruimte in Kampen

Gisteren, 14:01

In de binnenstad van Kampen heeft sec.architecten wooncomplex Zeepziedershof gerenoveerd. De gevels van de 47 zijn in bouwtechnisch en esthetisch opzicht opgeknapt en ook de openbare ruimte tussen de gebouwen is vernieuwd.

Honderd woningen op Kadasterlocatie in centrum Breda

Gisteren, 11:55

Barcode Architects heeft in samenwerking met Flux landscape architecture een ensemble van gebouwen rond een groen binnengebied.

Central Park-toren Utrecht klaar voor ingebruikname

21 oktober, 4:58

Volgende maand wordt de negentig meter hoge kantoortoren Central Park in Utrecht in gebruik genomen. De nieuwe toren in het stationsgebied van de Domstad is vernoemd naar de subtropische binnentuin op 45 meter hoogte.