Zicht op het plangebied in het noordwesten van Frankfurt

Vogelvlucht van het plangebied; 75% van het onderzochte gebied blijft onontwikkeld

Om zoveel mogelijk van het landschap te beschermen, worden de wijken op compact bebouwd terrein gebouwd

Zicht op het plangebied in het noordwesten van Frankfurt

Vogelvlucht van het plangebied; 75% van het onderzochte gebied blijft onontwikkeld

Om zoveel mogelijk van het landschap te beschermen, worden de wijken op compact bebouwd terrein gebouwd

Cityförster wint internationale prijsvraag voor stadsuitbreiding Frankfurt am Main

19 november 2020, 15:45

Het internationale partnerschap Cityförster architecture + urbanism is unaniem geselecteerd voor het ontwerp van het zogenoemde ‘Stadtteil der Quartiere’ in Frankfurt am Main. Het concept vat het bureau combineert stedelijke groei met circulariteit, waarbij opvallend 75% van het plangebied onontwikkeld blijft.

Het studiegebied beslaat 425 hectare en betreft het agrarische gebied aan de noordwestrand van Frankfurt, meldt Cityförster, het internationaal en interdisciplinair partnerschap van architecten, ingenieurs en stedenbouwkundigen. Het heeft het winnende plan ontwikkeld in samenwerking met het Keulse bureau urbanegestalt.

Kern van de opgave was de vraag hoe hier tot 10.000 appartementen en 8.000 nieuwe banen kunnen worden gecreëerd zonder de landschappelijke kwaliteiten van dit gebied te verliezen. Daarbij moest het ontwerp rekening houden met nog een aantal verschillende uitdagingen.

Zo kent het gebied meerdere bestaande gemeenschappen, elk met een eigen karakter, die zich willen blijven onderscheiden van de stad Frankfurt. Daarnaast wordt het gebied, zoals veel randgebieden rond grote steden, doorsneden door infrastructuur. Daarvan heeft de zesbaans Autobahn A5, die het plangebied effectief in tweeën deelt, de grootste impact.

Workshops
“Het is een opgave die niet exclusief is voor Frankfurt of zelfs Duitsland, maar ook in Nederland regelmatig speelt”, aldus Cityförster, dat ook een vestiging heeft in Rotterdam. Het bureau en urbanegestalt hebben een intensief workshop-traject georganiseerd, waarbij gedurende ruim een maand een groot aantal inwoners van het gebied werd betrokken.

Een uitkomst hiervan is dat in het plan van Cityförster en urbanegestalt het merendeel van de nieuwe appartementen en werkplekken langs de snelweg richting Frankfurt is gepland. Drie van de vier nieuwe wijken – Lachgraben-Quartier, Produktives Praunheim en Neu-West-Stadt – moeten hier verrijzen.

Behoud van landschap
Een belangrijk aspect is daarbij dat 75% van het plangebied onontwikkeld blijft. Hiermee blijven het landschap en de verbinding met de rivier de Taunus behouden. Het ontwerp, zo legt Cityförster uit, wordt consequent ontwikkeld vanuit de mogelijkheden die het landschap en de open ruimte bieden.

In het noordwesten van het plangebied bevindt zich een 'coproductief landschap', dat ook als voorbeeld kan dienen voor nieuwe vormen van landbouwontwikkeling. Deze ‘agro-hub’ is de centrale plek voor landschapsbeheer, voor milieueducatie, en voor productie en verkoop van streekproducten.

De valleien van drie stroompjes - de Urselbach, de Lachgraben en de Steinbach – geven richting aan de nieuwe wijken. Deze wijken vormen belangrijke verbindingen in oost-westrichting en verzachten op die manier de barrièrewerking van de snelweg. De oevers van de Steinbach worden daarbij ook ingezet als een natuurpark voor recreatie.

Compact bebouwd gebied
Om het landschap zoveel mogelijk te beschermen wijst het ontwerpconcept compacte gebieden aan die tot ontwikkeling kunnen worden gebracht. Dit betekent dat er minder wordt ingezet op eengezinswoningen en meer op verdichtte appartementencomplexen van vijf tot zes verdiepingen, soms zelfs hoger, legt Cityförster uit. Het plan voorziet in vijf scholen en twintig kinderdagverblijven. Binnen de wijken komt in totaal zo’n 47 hectare openbaar groen.

De metro en S-Bahn vormen de ruggengraat van de nieuwe wijken. Het uitbreidingsgebied Steinbach-Ost is direct verbonden met de bestaande S-Bahn; in de wijken ten oosten van de Autobahn wordt het metronetwerk uitgebreid. Een aantal van de wijken wordt autovrij. Werkplekken, winkels, haltes van het openbaar vervoer, scholen en parken moeten alle te voet, binnen 5 minuten bereikbaar zijn.

Bovendien zien Cityförster en urbanegestalt een circulaire opzet van aantal van de wijken voor zich. Deze wijken leveren een belangrijke bijdrage aan waterbeheer, energie en voedselvoorziening op een circulaire wijze; ze bevorderen milieuvriendelijke mobiliteit en versterken de biodiversiteit . Daarbij bieden deze circulaire wijken “uiteraard ruimte voor sociale uitwisseling” en “een thuis aan de gemeenschap.”

Pragmatisch en economisch
Afgezien van de Autobahn wordt het plangebied ook doorkruist door bijvoorbeeld hoogspanningskabel. Het ontwerpteam wil hier op een pragmatische en economische manier mee omgaan. Naast groene dijken en muren dienen ook bedrijfsgebouwen als geluids- en uitstootwal voor de bewoners. Door de landschappelijke opzet blijven de woonwijken op voldoende afstand van de hoogspanningskabels, die dan ook niet hoeven te worden verlegd.

Volgens de jury bezit het winnende concept “grote kwaliteiten”. Het stedenbouwkundig concept van Cityförster en urbanegestalt biedt realistische oplossingen voor de bestaande beperkingen “zonder alles binnenstebuiten te keren” en is daarbij ook economisch haalbaar, concludeert de jury. Ook de inwoners van Frankfurt hebben volgens het ontwerpteam de plannen enthousiast ontvangen.

Vervolg
Het stedenbouwkundig concept dient nu als basis voor vervolgstappen. Op basis van de aanbevelingen van de jury wordt er gewerkt aan een eindrapport dat in 2021 klaar is, en dat weer de basis vormt voor de daadwerkelijke ontwikkeling van het gebied.

Trefwoorden

cityförster duitsland stedenbouwkundig- en landschapsontwerp frankfurt am main gebiedsontwikkeling urbanegestalt stedenbouw

1	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
2	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
3	Vastgoedbedrijf Certitudo valt om na problemen bij projecten donderdag, 21 september
4	Projectontwikkelaars vrezen ontslaggolf door crisis woningbouw woensdag, 20 september
5	NGA architecten wint selectie eerste zelfbouwkavel Amsterdam-Zuidoost donderdag, 21 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Winnend plan van Cityförster en studiomauer legt sterke nadruk op gemeenschap

7 december 2020

KCAP en Cityförster vernieuwen cultureel gebouw en district in Bratislava

17 augustus 2020

KCAP en Cityförster winnen prijsvraag cultuurdistrict Bratislava

30 september 2019

Architectuurprijs voor 'Nederlands' project in Albanië

17 april 2018

Team van Cityförster en Felixx geselecteerd voor ontwikkeling district Freiburg

9 februari 2018

NL Architects wint met terrassengebouw competitie in Frankfurt

20 maart 2019

Mecanoo wint prijsvraag voor woontoren in Frankfurt am Main

8 maart 2019

UNStudio presenteert ontwerp torens Frankfurt

3 maart 2017

KCAP wint competitie in Frankfurt Riedberg

5 januari 2015

UNStudio maakt tech-ondersteund masterplan voor tienminutenwijk in Seoul

1 november 2021

UNStudio wint prijsvraag voor kantoortoren in Frankfurt

5 september 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Bouw houten woongebouw in gebiedsontwikkeling Oostenburg gestart

Gisteren, 16:41

Bouwende projectontwikkelaar VORM meldt de bouwstart van Houtrak. Het project is ontworpen door Marcel Lok Architecten, Workshop Architecten en Flux Landscape Architecture.

Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux

Gisteren, 13:02

Het ontwerpteam, bestaande uit Reservoir A, Carbonifère, Christophe Terlinden en de bouwmeester van Charleroi, hebben de beladen plek voorzien van een tuin met kleurrijke vegetatie achter een muur van witte geglazuurde baksteen.

Winnaars Dutch Design Awards 2023 bekend

Gisteren, 11:28

Tot de winnende projecten behoren De Zachte Stad (Rotterdam Circulair en Christien Meindertsma) en Het Waterwerk van ons Geld (Studio Carlijn Kingma). Textielontwerper Marcos Kueh werd onderscheiden met de Young Designer Award.

Nominaties Zorggebouw van het Jaar 2023 bekend

Gisteren, 09:00

Als onderdeel van de Architectenweb Awards 2023 wordt op 8 november de prijs voor Zorggebouw van het Jaar uitgereikt. De onafhankelijke jury heeft in deze categorie twee projecten genomineerd.