Kliniek voor psychiatrische zorg naar ontwerp Eentien Architecten opgeleverd

23 juni 2020, 15:15

Op het zogeheten Deltaterrein aan de Oude Maas in Poortugaal is een kliniek voor langdurige psychiatrische zorg gerealiseerd. Dit gebouw naar ontwerp van Eentien Architecten is de eerste stap in de ingrijpende transformatie van de locatie naar een GGZ-zorgcampus.

Op het Deltaterrein is al meer dan honderd jaar psychiatrische opvang voor de regio Rotterdam gevestigd. De inzichten in de geestelijke gezondheidszorg zijn in de loop der tijd sterk veranderd en vandaag de dag is het uitgangspunt dat cliënten niet een leven lang afhankelijk moeten zijn van zorg, de focus ligt dus op herstel en autonomie. Daarbij hechten de zorgverleners veel waarde aan een ‘healing environment’.

In opdracht van Antes heeft Eentien Architecten de kliniek van 11.000m² ontworpen voor cliënten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben. Deze kliniek is het eerste gebouw in een ingrijpende vernieuwing van het terrein naar een ‘campus voor geestelijke gezondheidszorg’, die zal bestaan uit meerdere grote klinieken in een landschappelijke omgeving.

Zelfstandigheid
De kliniek biedt plaats aan 144 individuele wooneenheden, vormgegeven als ‘micro-appartementen’ met kookgelegenheid en sanitaire cel, legt het Rotterdamse architectenbureau uit. De bewoners kunnen naar wens zelfstandig koken en eten, dan wel gebruik maken van de groepsvoorzieningen.

Collectieve woonkamers en houten buitenruimten vormen het grotendeels transparante middendeel van de kliniek. Ook de kwetsbaarder cliënten kunnen met een veilig gevoel genieten van de buitenlucht en het uitzicht door middel van loggia’s en terrassen. Ook blijft hiermee het gebouw rookvrij.

Overzicht en oriëntatie
In het hart van het gebouw is een terrasvormige tuin aangelegd. Dankzij de centraal gelegen open ruimte kan daglicht diep doordringen in dit deel van het gebouw. Rondom de binnentuin loopt een watervaltrap, die horizontale en verticale zichtrelaties biedt en zo een gevoel van overzicht en mogelijkheden tot oriëntatie schept.

Rondom de binnentuin en de trap ligt een ontsluitingsring met algemene voorzieningen. De ring heeft afwisselend relaties met de binnentuin, de buitenwereld, de trappen en de woonvleugels. De vleugels strekken zich in vier richtingen uit vanaf het hart van het gebouw.

Healing environment
De aandacht in het ontwerp voor frisse lucht en daglicht in het gehele gebouw draagt bij aan de ‘helende omgeving’, legt Eentien Architecten uit. Ook andere zaken dragen daaraan bij, zoals het vooropstellen van de ruimtelijke oriëntatie en intuïtieve manier om de weg te vinden, en het vermijden van eenvormigheid en eentonigheid.

Voorts zijn overal geluidsisolatie en goede akoestische voorzieningen toegepast. Groen is steeds in de nabijheid en bij de materialisering hebben de architecten gekozen voor natuurlijke, tactiele en mooi verouderende materialen als steen, bamboe en hout. De wandbekelding is gekozen in frisse tinten.

Totstandkoming
De uiteindelijke vorm van het gebouw is de uitkomst van twee krachten, aldus Eentien Architecten: een optimale interne zorgorganisatie en de organische inpassing te midden van waterpartijen en monumentale bomen op het terrein achter de zomerdijk van de Oude Maas. De gebouwdelen zijn ten opzichte van elkaar licht geknikt om te ontsnappen aan een rigide H-vorm en daarbij alle studio’s een optimaal uitzicht te bieden op het rivierengebied.

Tijdens het ontwerptraject besefte het architectenbureau goed dat het gebouw voor twee groepen mensen moest worden ontworpen. De ene groep bestaat uit degenen die door omstandigheden gedwongen zijn er een tijd te verblijven; voor de andere groep is het gebouw haar dagelijkse werkomgeving.

Beiden hebben een rol gehad in de totstandkoming van het ontwerp, vertelt architect en directeur Jeroen van Bekkum. Daarbij is onder andere dankbaar gebruik gemaakt van virtual reality om in een vroeg ontwerpstadium te testen of bepaalde ideeën ook zouden werken.

Integratie opleiding
Bijzonder aan het complex is de aanwezigheid van een onderwijsinstelling, het Albeda Zorgcollege, vertelt het architectenbureau. De opleidingsruimten voor verpleegkundigen liggen in de onderbouw, met een eigen entree naast die van de kliniek.

Zo ontstaat er een levendige plint en dito entreegebied op maaiveldniveau, aldus Eentien Architecten. Voor de opleiding en zorg vormde deze integratie een bijzondere kans om praktijkgericht onderwijs concreet vorm te geven.

Trefwoorden

01-10 architecten zorg antes poortugaal eentien architecten healing environment ggz zorggebouw psychiatrische zorgomgeving

1	Nieuwe fietsenstalling aan voorzijde station Amsterdam CS officieel geopend woensdag, 25 januari
2	Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc donderdag, 26 januari
3	De brutalistische Bunker en zijn 'Maaskantse' toren maandag, 23 januari
4	Space Encounters geeft bestaande gezinswoning gelaagdheid dinsdag, 24 januari
5	Gentrificatie-compensatie dinsdag, 24 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Amersfoort krijgt twee appartementenblokken nabij binnenstad

Appartementengebouw op voorheen boerderijlocatie in Westergouwe

Herbestemming Zuiderziekenhuis Rotterdam gaat van start

01-10 ontwerpt transformatie naar luxe voco-hotel

Erasmus Education Lab & Studio transparant en geborgen

Kerkgebouw met podium voor muziek

Helende omgeving voor persoonsgerichte zorg

'Geef psychiatrische patiënt juist prikkels'

Eerste tbs-kliniek in België geopend

Compact en transparant medisch centrum voor Ronse

Nieuwbouw Amphia Ziekenhuis in gebruik genomen

Uitbreiding campus Saint-Luc door dJGA en MODULO

Omvangrijke vernieuwing op technologiecampus Eindhoven door Eentien afgerond

Andere nieuwsberichten

Jolijn Valk gaat niet voor tweede termijn als BNA-voorzitter

27 januari, 3:11

In juli legt ze de voorzittershamer van de branchevereniging voor architecten neer, zo heeft ze donderdag tijdens een ledenraadbijeenkomst bekendgemaakt. Valk was sinds 2021 voorzitter van de BNA.

OMA verbouwt museum voor Egyptische oudheden in Turijn

27 januari, 1:37

OMA heeft de prijsvraag voor de verbouwing van Museo Egizio in Turijn gewonnen. Belangrijkste ingreep in het winnende voorstel is dat de binnenhof en nog zes ruimtes in het gebouw weer een openbaar karakter krijgen.

Site Practice en ZUS winnen prijsvraag Fritz District in München

27 januari, 10:43

Een groot, leegstaand kantoorgebouw in het zuidoosten van de stad wordt ‘opgeknipt’ en herontwikkeld tot een kleine buurt met een mix van wonen, werken, dagbesteding, kleinschalige detailhandel en horeca.

Goirlese ontwerpbureaus nemen intrek in kantoorpand Black Barn

27 januari, 9:15

De Black Barn, zoals het kantoorpand in Goirle is genoemd, is ontworpen als een ingetogen schuurvolume met zwart gebeitste houten gevels en een zinken dak. Het interieur is georganiseerd rond een grote kastwand.

Staatssecretaris na rapport PBL: strengere regels voor kringloopeconomie

27 januari, 2:30

Volgens het planbureau heeft het kabinet tot nu toe nauwelijks vooruitgang geboekt om toe te werken naar een circulaire economie.

Historische groei aantal zonnepanelen op woningdaken in 2022

27 januari, 11:22

Belangrijke aanjager van de populariteit van zonnepanelen onder woningbezitters is de salderingsregeling, meldt branchevereniging Netbeheer Nederland.