WNF: het gaat slechter dan ooit met natuur in Nederland

6 februari 2020, 9:30

De Nederlandse natuur op land staat er "slechter voor dan ooit", constateert het Wereld Natuur Fonds (WNF) in een alarmerend onderzoeksrapport. Vooral op boerenland en in heidegebieden gaat het slecht: populaties van diersoorten die daar leven, zijn gemiddeld met 50 procent afgenomen sinds 1990, becijfert de natuurorganisatie in het donderdag verschenen Living Planet Report. De onderzoekers wijzen intensivering van de landbouw en de hoge stikstofuitstoot aan als grote boosdoeners. Ze pleiten voor een "fundamentele omslag in de landbouw".

Samenwerking met boeren is volgens het WNF cruciaal. "We moeten kijken hoe we gezamenlijk tot een oplossing kunnen komen", zegt directeur Kirsten Schuijt. Ze hekelt het gepolariseerde debat, waarin de belangen van boeren en de natuur vaak tegenover elkaar worden gezet. "We moeten met alle partijen samen aan tafel zitten", zegt ze. Het WNF hoopt dat de politiek snel met beleid voor de lange termijn zal komen.

Agrarisch gebied
Het meest is de biodiversiteit afgenomen in agrarisch gebied en op de hei. "Agrarische graslanden en akkers zijn nog steeds groen, maar weinig mensen weten hoe rijk het boerenland rond 1900 was aan vlinders, andere insecten en akkerkruiden", schrijven de onderzoekers.

"Heide kan, met gericht beheer, paars blijven, maar bijna niemand beseft dat tussen die paarse heide vroeger veel meer kruiden, insecten en vogels leefden." Met soorten die geen specifiek leefgebied nodig hebben, gaat het beter: die populaties stabiliseren.

Te veel stikstof heeft een domino-effect. Zo gaan in heidegebieden grassoorten woekeren. Ze verdringen planten die het goed doen op voedselarme grond en dat raakt weer vlinders en andere insecten die daar hun voedsel uit halen - en dus ook vogels die insecten eten.

Het verband tussen stikstof en soortenrijkdom is volgens de onderzoekers duidelijk. In heidegebied op hoge zandgronden waar zeer hoge stikstofneerslag werd gemeten, kelderden populaties met gemiddeld 70 procent in dertig jaar tijd. Maar het rapport laat ook zien dat de natuur zich kan herstellen: in bosgebieden waar de stikstofneerslag afnam, leefden soorten als de boomklever en de bosuil op.

Monotoner wordende platteland
Stikstof is niet het enige probleem. De onderzoekers wijzen ook op de nadelige effecten van bestrijdingsmiddelen, verdroging en het monotoner wordende platteland.

Het WNF heeft anderhalf jaar aan het rapport gewerkt, samen met onderzoeksorganisaties als het Naturalis Biodiversity Center, Sovon Vogelonderzoek, RAVON, de Vlinderstichting, de Zoogdiervereniging en EIS Kenniscentrum Insecten.

Trefwoorden

stikstof wereld natuur fonds natuur landschap

1	‘Wooncoöperaties, zoals Het Rotterdams Woongenootschap, kunnen niet dezelfde grondprijs betalen als beleggers’ maandag, 21 juni
2	Een particuliere villa en metrostations winnen Dutch Daylight Award dinsdag, 22 juni
3	Grondige transformatie voor stationsgebied Purmerend woensdag, 23 juni
4	Transfer zone dinsdag, 22 juni
5	Winnaars Archiprix 'introduceren nieuwe benadering in vakgebied' dinsdag, 22 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Stikstofdruk voor bedrijven blijft komende tien jaar hoog

Noord-Holland beschrijft mogelijkheden stikstofvrije woningbouw

'Helft provincies snijdt in stiltegebieden'

Minister pleit voor schonere bouw na PFAS-crisis

Planbureau: kijk niet alleen naar minder stikstof

Bouwpartijen tekenen verklaring om stikstofuitstoot te reduceren

'Miljard euro per jaar extra in natuurherstel'

Belang kleine bossen moet niet worden onderschat

Stikstof: het echte werk komt nog

Aanplant tien miljoen bomen van start

Tentoonstelling ‘Enter the Modern Landscape’ in BOZAR

Eo Wijers-prijsvraag: Naar een aantrekkelijk en vitaal platteland

Minister maakt omslag naar kringlooplandbouw

'Ook nieuwe stikstofaanpak maakt veel natuur nauwelijks beter'

'Dertig jaar natuurbeleid heeft natuur niets opgeleverd'

Rapport: stikstofplan kan rigoureuze maatregelen voorkomen

Bouwsector 'heel tevreden' over stikstofadvies Remkes

Kabinet: bouwen onder stikstofgrens mag zonder vergunning

PBL: ontwikkeling Natuurnetwerk gaat te langzaam

Vleermuizentorens ter vervanging van verdwijnende schuilplekken

'Schrappen beschermde natuur is kansloze missie'

Natuurmonumenten: natuur staat er bedroevend slecht voor

Miljard extra om stikstofuitstoot bouw te beperken

'Ministerie hield rapport over falen ruimtelijke ordening tegen'

'Meer actie nodig om stikstofkwestie bouw op te lossen'

'Natuurbank' om schade stikstof te compenseren

Grote grondhandelaar staakt activiteiten na miljoenenbeslag

Kamer wil minister van VROM weer terug

'Nieuw Rijksbureau moet adviseren over gebouwde omgeving'

'Stikstofmodellen voldoen nu maar verbetering is nodig'

Nieuw registratiesysteem voor stikstof van start gegaan

Kabinet trekt 5 miljard extra uit voor stikstofmaatregelen

'Megaproject' brengt Nederlandse flora en fauna volledig in kaart

Andere nieuwsberichten

Leidsche Rijn krijgt wooncomplex voor vitale 55-plussers

Gisteren, 16:10

Naar verwachting wordt eind volgend jaar gestart met de bouw van woongebouw Legends in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn. Het ontwerp is gemaakt door de Architekten Cie. en ANA Architecten, Karres en Brands verzorgt het landschapsontwerp.

Studio Groen+Schild transformeert een reinwaterkelder tot woning

Gisteren, 15:28

Wat moet je als particulier met een in onbruik geraakte reinwaterkelder in je achtertuin? Studio Groen+Schild werd benaderd om een ontwerp te maken voor de transformatie tot woning.

Bibliotheek Bouwlust ontworpen als 'oase in de wijk'

Gisteren, 14:24

Na jaren beschikken de inwoners van de Haagse wijk Bouwlust weer over een eigen bibliotheek. Het basisidee voor het ontwerp van interieurarchitect René Mensink was om een ‘oase in de wijk’ te creëren.

Boek: Voor de gek! Follies in Nederland

Gisteren, 13:05

Edith Gerritsma en Andrea Hijmans zijn door Nederland getrokken om meer dan 150 voorbeelden vast te leggen op foto, te spreken met kenners en makers, en verhalen over follies te noteren.

Ook commercieel vastgoed wordt duurder

Gisteren, 10:27

Niet alleen de huizenprijzen lopen momenteel hard op, ook commercieel vastgoed zoals winkelpanden, industriële gebouwen en huurwoningen wordt steeds duurder.