WNF: het gaat slechter dan ooit met natuur in Nederland

6 februari 2020, 9:30

De Nederlandse natuur op land staat er "slechter voor dan ooit", constateert het Wereld Natuur Fonds (WNF) in een alarmerend onderzoeksrapport. Vooral op boerenland en in heidegebieden gaat het slecht: populaties van diersoorten die daar leven, zijn gemiddeld met 50 procent afgenomen sinds 1990, becijfert de natuurorganisatie in het donderdag verschenen Living Planet Report. De onderzoekers wijzen intensivering van de landbouw en de hoge stikstofuitstoot aan als grote boosdoeners. Ze pleiten voor een "fundamentele omslag in de landbouw".

Samenwerking met boeren is volgens het WNF cruciaal. "We moeten kijken hoe we gezamenlijk tot een oplossing kunnen komen", zegt directeur Kirsten Schuijt. Ze hekelt het gepolariseerde debat, waarin de belangen van boeren en de natuur vaak tegenover elkaar worden gezet. "We moeten met alle partijen samen aan tafel zitten", zegt ze. Het WNF hoopt dat de politiek snel met beleid voor de lange termijn zal komen.

Agrarisch gebied
Het meest is de biodiversiteit afgenomen in agrarisch gebied en op de hei. "Agrarische graslanden en akkers zijn nog steeds groen, maar weinig mensen weten hoe rijk het boerenland rond 1900 was aan vlinders, andere insecten en akkerkruiden", schrijven de onderzoekers.

"Heide kan, met gericht beheer, paars blijven, maar bijna niemand beseft dat tussen die paarse heide vroeger veel meer kruiden, insecten en vogels leefden." Met soorten die geen specifiek leefgebied nodig hebben, gaat het beter: die populaties stabiliseren.

Te veel stikstof heeft een domino-effect. Zo gaan in heidegebieden grassoorten woekeren. Ze verdringen planten die het goed doen op voedselarme grond en dat raakt weer vlinders en andere insecten die daar hun voedsel uit halen - en dus ook vogels die insecten eten.

Het verband tussen stikstof en soortenrijkdom is volgens de onderzoekers duidelijk. In heidegebied op hoge zandgronden waar zeer hoge stikstofneerslag werd gemeten, kelderden populaties met gemiddeld 70 procent in dertig jaar tijd. Maar het rapport laat ook zien dat de natuur zich kan herstellen: in bosgebieden waar de stikstofneerslag afnam, leefden soorten als de boomklever en de bosuil op.

Monotoner wordende platteland
Stikstof is niet het enige probleem. De onderzoekers wijzen ook op de nadelige effecten van bestrijdingsmiddelen, verdroging en het monotoner wordende platteland.

Het WNF heeft anderhalf jaar aan het rapport gewerkt, samen met onderzoeksorganisaties als het Naturalis Biodiversity Center, Sovon Vogelonderzoek, RAVON, de Vlinderstichting, de Zoogdiervereniging en EIS Kenniscentrum Insecten.

Trefwoorden

stikstof wereld natuur fonds natuur landschap

1	Drie panden samengevoegd tot nieuw hoofdkantoor Lieven de Key maandag, 27 juni
2	‘Onze gezamenlijke denk- en verbeeldingskracht zijn harder nodig dan ooit’ woensdag, 29 juni
3	Powerhouse Company, Atelier Oslo en Lundhagen geselecteerd voor vernieuwing Centrale Bibliotheek in Rotterdam maandag, 27 juni
4	Zes lessen rond ‘Gestapeld wonen voor gezinnen’ maandag, 27 juni
5	Nieuwe gemeentehuis van Voorst vol biobased en duurzame toepassingen dinsdag, 28 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Stikstofdruk voor bedrijven blijft komende tien jaar hoog

Noord-Holland beschrijft mogelijkheden stikstofvrije woningbouw

'Helft provincies snijdt in stiltegebieden'

Minister pleit voor schonere bouw na PFAS-crisis

Planbureau: kijk niet alleen naar minder stikstof

Bouwpartijen tekenen verklaring om stikstofuitstoot te reduceren

'Miljard euro per jaar extra in natuurherstel'

Belang kleine bossen moet niet worden onderschat

Stikstof: het echte werk komt nog

Aanplant tien miljoen bomen van start

Tentoonstelling ‘Enter the Modern Landscape’ in BOZAR

Eo Wijers-prijsvraag: Naar een aantrekkelijk en vitaal platteland

Minister maakt omslag naar kringlooplandbouw

'Ook nieuwe stikstofaanpak maakt veel natuur nauwelijks beter'

'Dertig jaar natuurbeleid heeft natuur niets opgeleverd'

Rapport: stikstofplan kan rigoureuze maatregelen voorkomen

Bouwsector 'heel tevreden' over stikstofadvies Remkes

Kabinet: bouwen onder stikstofgrens mag zonder vergunning

PBL: ontwikkeling Natuurnetwerk gaat te langzaam

Vleermuizentorens ter vervanging van verdwijnende schuilplekken

'Schrappen beschermde natuur is kansloze missie'

Natuurmonumenten: natuur staat er bedroevend slecht voor

Miljard extra om stikstofuitstoot bouw te beperken

'Ministerie hield rapport over falen ruimtelijke ordening tegen'

'Meer actie nodig om stikstofkwestie bouw op te lossen'

'Natuurbank' om schade stikstof te compenseren

Grote grondhandelaar staakt activiteiten na miljoenenbeslag

Kamer wil minister van VROM weer terug

'Nieuw Rijksbureau moet adviseren over gebouwde omgeving'

'Stikstofmodellen voldoen nu maar verbetering is nodig'

Nieuw registratiesysteem voor stikstof van start gegaan

Kabinet trekt 5 miljard extra uit voor stikstofmaatregelen

'Megaproject' brengt Nederlandse flora en fauna volledig in kaart

Andere nieuwsberichten

Zorgvuldige renovatie en uitbreiding voor Pniëlschool in Rotterdam Zuid naar ontwerp van EGM Architecten

1 juli, 2:13

De Pniëlschool in Rotterdam Zuid was sterk verouderd en verrommeld. Met de renovatie en uitbreiding naar ontwerp van EGM Architecten is het gemeentelijk monument klaargestoomd voor de toekomst.

Nieuwe woongebouwen in stempelwijk met variatie en kleurig voorkomen

30 juni, 5:30

In de stempelwijk Kostverloren in Groningen zijn twee woongebouwen voor de sociale huursector gerealiseerd ter vervanging van gesloopte woonblokken. Het ontwerp is gemaakt door VdpArchitecten.

Mirck Architecture ontwerpt nieuw houten hotel rond bestaand houten restaurant

30 juni, 4:56

Langs een van de invalswegen van Almere Buiten heeft Mirck Architecture enkele jaren geleden een houten restaurant ontworpen. Nu heeft Mirck Architecture rond het restaurant een nieuw houten hotel ontworpen.

Benthem Crouwel Architects ontwerpt woning op hoogste punt van Amersfoort

30 juni, 4:02

Op het hoogste punt van Amersfoort, in de glooiende groene wijk Lichtenberg, wordt een huis naar ontwerp van Benthem Crouwel Architects gerealiseerd.

Een op veertien bewoners sociale huurwoning verdient te veel

1 juli, 3:00

Zo'n 7 procent van de bewoners van een sociale huurwoning had vorig jaar eigenlijk een te hoog inkomen. De groep zogeheten scheefhuurders wordt de afgelopen tien jaar kleiner.

Rookmelders in alle woningen verplicht

1 juli, 1:11

Op iedere verdieping van een bestaand huis moet vanaf vrijdag een rookmelder hangen. Deze verplichting was er sinds 2003 al voor nieuwbouwwoningen, maar geldt nu ook voor bestaande bouw.