Bund Deutscher Mädel danst tijdens de Reichsparteitag, 1938

Hitler spreekt tijdens de ceremonie van de eerstesteenlegging bij de Volkswagenfabriek in Fallersleben. Op de voorgrond een Volkswagen Kever, 1938

Poster voor Olympische Spelen in Berlijn, 1936

Reclameposter met zeppelin, circa 1933

Symbolenkaart voor gevangen in preventieve hechtenis, 1937

Bund Deutscher Mädel danst tijdens de Reichsparteitag, 1938

Hitler spreekt tijdens de ceremonie van de eerstesteenlegging bij de Volkswagenfabriek in Fallersleben. Op de voorgrond een Volkswagen Kever, 1938

Poster voor Olympische Spelen in Berlijn, 1936

Reclameposter met zeppelin, circa 1933

Symbolenkaart voor gevangen in preventieve hechtenis, 1937

Rol van vormgeving in het Derde Rijk bij Design Museum Den Bosch

27 juni 2019, 16:09

Vormgeving is op vele gebieden door het nazisme gebruikt om mensen te verleiden, te imponeren en te overtuigen. Design Museum Den Bosch wil met de omvangrijke tentoonstelling ‘Design van het Derde Rijk’, na de zomer, laten zien hoe doordachte vormgeving een belangrijke rol heeft gespeeld in de enorme opkomst – en ineenstorting – van het Derde Rijk.

Design Museum Den Bosch presenteert met ‘Design van het Derde Rijk’ een tentoonstelling , waardoor sommigen ongetwijfeld de wenkbrauwen zullen fronsen. Moet een museum tonen hoe uitgekiend en ver doorgevoerd de vormgeving van een kwaadaardige ideologie is?

Echter, als je volmondig ‘dit nooit weer’ wilt kunnen zeggen, moet je proberen te doorgronden hoe de processen van beïnvloeding destijds werkten, stelt het Bossche museum. Daartoe presenteert het een tentoonstelling met een ruime selectie objecten, van architectuurelementen tot affiches en van meubels tot instructies voor SS’ers.

Ontwerp in de breedte en tot in detail
Ontwerpen tonen hoe de nazi’s teruggrepen op de classicistische vormgeving als machtsvertoon en symbool voor een nieuwe Duitse cultuur. Hitler wilde imposante gebouwen die de tand des tijds zouden weerstaan; dat bracht Albert Speer op zijn 'Ruinenwert'-theorie, waarbij bouwwerken zo worden ontworpen en gebouwd, dat ze als ruïne nog indrukwekkend zijn.

De vele tijdschriften die in de tentoonstelling zijn opgenomen laten zien dat de nazi’s een ver doorgevoerd doelgroepenbeleid hadden. “Van moeders tot soldaten, van jonge meisjes tot internationale bezoekers: iedereen werd op een eigen manier aangesproken”, legt het museum uit.

De instructieboeken van de SS laten goed zien hoe precies elk onderdeel van de beeldvorming rond de nazi’s werd ontworpen. Bij de massabijeenkomsten werd niets aan het toeval overgelaten. De films van Leni Riefenstahl gaven daar weer een zorgvuldig geregisseerd beeld van.

Tegenstellingen
Het Derde Rijk – en het design daarvan – kende grote tegenstrijdigheden. Het nazisme steunde op een deels bedachte en gecultiveerde geschiedenis, maar was tegelijkertijd fanatiek gericht op de toekomst; het was vervuld van romantiek, maar vertoonde een hang naar moderne technologie.

Het nazisme toonde naar buiten en verleidelijk beeld van vertier, voorspoed en vooruitgang, terwijl het vanaf het vroegste begin al concentratiekampen inrichtte. De tentoonstelling is ingedeeld aan de hand die tegenstellingen; “ze laten zien hoe het nazisme binnen twaalf jaar eerst tot een enorme ontwikkeling en vervolgens tot een daverende ineenstorting kwam”, aldus het Design Museum Den Bosch (voorheen Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch).

Publieksprogramma
Bij de tentoonstelling verzorgt het museum een uitgebreid publieksprogramma met activiteiten voor alle doelgroepen. Ieder programmaonderdeel – voor individuele bezoekers, families, scholieren en studenten en andere specifieke bezoekersgroepen – start vanuit informeren, beschouwen en analyseren.

Dat leidt, stelt de organisatie, middels dialoog tot meer kennis en begrip van deze historische periode, maar de bezoeker krijgt daarmee ook meer inzicht in design en de werking van vormgeving in de huidige tijd.

De tentoonstelling in het Design Museum Den Bosch loopt van 7 september 2019 tot en met 19 januari 2020.

Trefwoorden

design museum den bosch design nazisme tentoonstelling vormgeving

1	Schellensfabriek Eindhoven herontwikkeld met woongebouw erbovenop vrijdag, 16 april
2	Oud tijdelijk stadskantoor Arnhem is nu woongebouw dinsdag, 20 april
3	Architekten Cie. ontwerpt eerste woontoren in Sluisbuurt woensdag, 21 april
4	Bouw eerste woningen Nieuw Kralingen start eind dit jaar vrijdag, 16 april
5	Erfgoedlogica dinsdag, 20 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Daan Roosegaarde ontwerpt installaties waarin je weg kunt lopen van je eigen schaduw

Tentoonstelling over twee bejubelde en verguisde bouwprojecten

Groninger Museum presenteert Mondo Mendini

Kunsthal presenteert tentoonstelling over Piranesi

Bauhaus-Museum staat als een monoliet op een breukvlak in Weimar

Andere nieuwsberichten

Sculpturale woonblokken van Orange Architects in Rietzoom Rotterdam

Vandaag, 17:06

In de buurt Rietzoom, in de Rotterdamse wijk Park 16Hoven zijn 17 appartementen en 18 eengezinswoningen naar ontwerp van Orange Architects gerealiseerd.

De Zwarte Hond en Faro ontwerpen een utopia voor Leidsche Rijn

Vandaag, 12:04

De ‘Familistère’ voor Leidsche Rijn Centrum is ontworpen met monumentaliteit, circulariteit, n sociale duurzaamheid als uitgangspunten en refereert aan het 19e-eeuwse complex van de Franse industrieel Godin.

Team onder leiding van VORM wint selectie woningbouwplan Roots

Vandaag, 11:42

Project Roots bestaat uit 220 woningen, die worden verspreid over verschillende blokken rond collectieve binnentuinen. Paul de Ruiter Architects, WE architecten, EVA architecten en ZUS zijn verantwoordelijk voor het ontwerp.

Flexibele werkomgeving voor scale-ups in oude Philips-kantine

Vandaag, 09:26

Kragt heeft de voormalige kantine in het TQ-gebouw op het Eindhovense Strijp-T herontwikkeld en een kleurrijke omgeving met verschillende werkplekken en ondersteunende faciliteiten ontworpen.

Oproep voor opmaak ontwikkelingsvisie Health campus Zuid

Vandaag, 15:11

De Vlaams Bouwmeester heeft een oproep gepubliceerd voor de opstelling van een ontwikkelingsvisie voor de Health Campus, gelegen op de ecocampus in Diepenbeek, in Belgisch Limburg.

'Noordelijke havens kunnen belangrijk energieknooppunt worden'

Vandaag, 13:18

Daarvoor moet wel fors worden geïnvesteerd in technologieën die de productie, transport, opslag en verwerking van waterstof uit wind op zee mogelijk maken.

RvS: code nul op de meter-renovaties beschermt dieren onvoldoende

Vandaag, 10:04

Bij renovaties moet de instandhouding van beschermde diersoorten op de lange termijn zijn gewaarborgd en dat is met de werkwijze in deze code niet zeker, aldus de Raad van State.