Bund Deutscher Mädel danst tijdens de Reichsparteitag, 1938

Hitler spreekt tijdens de ceremonie van de eerstesteenlegging bij de Volkswagenfabriek in Fallersleben. Op de voorgrond een Volkswagen Kever, 1938

Poster voor Olympische Spelen in Berlijn, 1936

Reclameposter met zeppelin, circa 1933

Symbolenkaart voor gevangen in preventieve hechtenis, 1937

Bund Deutscher Mädel danst tijdens de Reichsparteitag, 1938

Hitler spreekt tijdens de ceremonie van de eerstesteenlegging bij de Volkswagenfabriek in Fallersleben. Op de voorgrond een Volkswagen Kever, 1938

Poster voor Olympische Spelen in Berlijn, 1936

Reclameposter met zeppelin, circa 1933

Symbolenkaart voor gevangen in preventieve hechtenis, 1937

Rol van vormgeving in het Derde Rijk bij Design Museum Den Bosch

27 juni 2019, 16:09

Vormgeving is op vele gebieden door het nazisme gebruikt om mensen te verleiden, te imponeren en te overtuigen. Design Museum Den Bosch wil met de omvangrijke tentoonstelling ‘Design van het Derde Rijk’, na de zomer, laten zien hoe doordachte vormgeving een belangrijke rol heeft gespeeld in de enorme opkomst – en ineenstorting – van het Derde Rijk.

Design Museum Den Bosch presenteert met ‘Design van het Derde Rijk’ een tentoonstelling , waardoor sommigen ongetwijfeld de wenkbrauwen zullen fronsen. Moet een museum tonen hoe uitgekiend en ver doorgevoerd de vormgeving van een kwaadaardige ideologie is?

Echter, als je volmondig ‘dit nooit weer’ wilt kunnen zeggen, moet je proberen te doorgronden hoe de processen van beïnvloeding destijds werkten, stelt het Bossche museum. Daartoe presenteert het een tentoonstelling met een ruime selectie objecten, van architectuurelementen tot affiches en van meubels tot instructies voor SS’ers.

Ontwerp in de breedte en tot in detail
Ontwerpen tonen hoe de nazi’s teruggrepen op de classicistische vormgeving als machtsvertoon en symbool voor een nieuwe Duitse cultuur. Hitler wilde imposante gebouwen die de tand des tijds zouden weerstaan; dat bracht Albert Speer op zijn 'Ruinenwert'-theorie, waarbij bouwwerken zo worden ontworpen en gebouwd, dat ze als ruïne nog indrukwekkend zijn.

De vele tijdschriften die in de tentoonstelling zijn opgenomen laten zien dat de nazi’s een ver doorgevoerd doelgroepenbeleid hadden. “Van moeders tot soldaten, van jonge meisjes tot internationale bezoekers: iedereen werd op een eigen manier aangesproken”, legt het museum uit.

De instructieboeken van de SS laten goed zien hoe precies elk onderdeel van de beeldvorming rond de nazi’s werd ontworpen. Bij de massabijeenkomsten werd niets aan het toeval overgelaten. De films van Leni Riefenstahl gaven daar weer een zorgvuldig geregisseerd beeld van.

Tegenstellingen
Het Derde Rijk – en het design daarvan – kende grote tegenstrijdigheden. Het nazisme steunde op een deels bedachte en gecultiveerde geschiedenis, maar was tegelijkertijd fanatiek gericht op de toekomst; het was vervuld van romantiek, maar vertoonde een hang naar moderne technologie.

Het nazisme toonde naar buiten en verleidelijk beeld van vertier, voorspoed en vooruitgang, terwijl het vanaf het vroegste begin al concentratiekampen inrichtte. De tentoonstelling is ingedeeld aan de hand die tegenstellingen; “ze laten zien hoe het nazisme binnen twaalf jaar eerst tot een enorme ontwikkeling en vervolgens tot een daverende ineenstorting kwam”, aldus het Design Museum Den Bosch (voorheen Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch).

Publieksprogramma
Bij de tentoonstelling verzorgt het museum een uitgebreid publieksprogramma met activiteiten voor alle doelgroepen. Ieder programmaonderdeel – voor individuele bezoekers, families, scholieren en studenten en andere specifieke bezoekersgroepen – start vanuit informeren, beschouwen en analyseren.

Dat leidt, stelt de organisatie, middels dialoog tot meer kennis en begrip van deze historische periode, maar de bezoeker krijgt daarmee ook meer inzicht in design en de werking van vormgeving in de huidige tijd.

De tentoonstelling in het Design Museum Den Bosch loopt van 7 september 2019 tot en met 19 januari 2020.

Trefwoorden

design museum den bosch design nazisme tentoonstelling vormgeving

1	Nieuwe woontoren voor Almere Duin naar ontwerp Zecc donderdag, 26 januari
2	Nieuwe gebouwen met 243 woningen op kop Schipholweg Haarlem maandag, 30 januari
3	Woningbouwproject Domus Houthaven in Amsterdam opgeleverd dinsdag, 31 januari
4	Bouw houten kantoorgebouw op Zuidas opgeschort donderdag, 26 januari
5	OMA verbouwt museum voor Egyptische oudheden in Turijn vrijdag, 27 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Design Museum Den Bosch verhuist naar nieuw gebouw

Daan Roosegaarde ontwerpt installaties waarin je weg kunt lopen van je eigen schaduw

Tentoonstelling over twee bejubelde en verguisde bouwprojecten

Groninger Museum presenteert Mondo Mendini

Kunsthal presenteert tentoonstelling over Piranesi

Bauhaus-Museum staat als een monoliet op een breukvlak in Weimar

Andere nieuwsberichten

Een dwarsdoorsnede van de wil tot creativiteit en kwaliteit

2 uur geleden

Het Utrechtse architectenbureau Bakers Architecten vierde in 2021 zijn 25-jarig bestaan; dit jubileum was aanleiding voor een boek dat een dwarsdoorsnede van de projecten uit deze periode toont.

Team Ballast Nedam Development wint tender eerste woningbouw Strandeiland

4 uur geleden

Het plan behelst 215 woningen en functies als een buurtcentrum en mobiliteitshub, verdeeld over vijf ‘buurtschappen’ met een eigen landschappelijke ‘biotoop’.

Tweede fase herinrichting IJsselkade Zutphen afgerond

Vandaag, 09:44

Naar ontwerp van Hosper zijn in het kader van het project Ruimte voor de Rivier robuuste riviertrappen geplaatst en is er een parkweide aangelegd op de kade. Midden op de heringerichte kade staat een door IAA Architecten ontworpen horecapaviljoen.

De Zwarte Hond presenteert transformatieplan voor Spuiboulevard Dordrecht

Gisteren, 17:29

Dordrecht krijgt aan de zuidelijke rand van de binnenstad een nieuw stedelijk woonmilieu met 500 woningen, verdeeld over drie bouwblokken in een groene omgeving.

Triodos verstrekt leningen aan bedrijven met circulair en biobased verdienmodel

4 uur geleden

Triodos Bank mag de leningen als enige bank in Nederland verstrekken, laat een woordvoerder weten.

Deltawerken nog altijd iconisch voorbeeld Nederlandse waterbouw

Vandaag, 09:00

De bouw van de Deltawerken na de Watersnoodramp van 1953 wordt wereldwijd nog altijd beschouwd als een uitzonderlijke prestatie als het gaat om kustbescherming.

Houweling Architecten breidt managementteam uit

31 januari, 2:11

Sinds 1 januari vormen Wouter-Jan van Wezel en Marco Moretti samen met directeur en eigenaar Jan Houweling de leiding van het bureau uit Bleiswijk.

Grote steden bezorgd over omstandigheden nieuwbouw

31 januari, 12:17

De huidige omstandigheden in de nieuwbouwsector leiden tot zorgen in de grote steden, die vanwege de woningnood grote ambities hebben.

Praag locatie voor 7e Iconic Houses Congres met excursies

30 januari, 11:40

Het Iconic Houses Netwerk presenteert van 22 tot en met 26 mei zijn zevende internationale congres in Praag, met onder meer lezingen en een groot aantal bezoeken aan Tsjechische museumwoningen.