Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Transformatie Wilhelminakapel
Taanbaas
Interieurbeplanting weerspiegelt DNA van Xebia
Ambius B.V.
Tower for Nature
Van Bergen Architectura
Wonen langs het spoor
Mview+
Jugendstil villa onder de rook van Amsterdam
Yben interieur en projectdesign
Mr. Lohmanstraat, Barendrecht
Steenhuis Bukman Architecten
Strand Nesselande
Houthandel van Dam
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Privé villa Veghel
Houthandel van Dam
Elephant realiseert woongebouw vanuit kopersopties
Elephant
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Circulaire plantenbakken
Ambius B.V.
Intura Vista Triple - Het kleine slimme 4-pans designdakraam
Intura B.V.
MasterLight
Reynaers Aluminium Nederland
ElementFaçade 7
Reynaers Aluminium Nederland
Kappa
Moods
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Vorstrandbekisting
De Hoop Pekso
Fermacell Therm25 vloerverwarmingselementen
James Hardie Netherlands B.V. (Fermacell)
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Peter van Assche
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Crimson
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Studioninedots
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Avond met Bedaux de Brouwer
KPN Hoofdkantoor
V8 Architects
Parametrisch ontwerpen
Sfeerimpressie van een boeiende middag
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Gijs en Joost Baks over de publieke dimensie van architectuur
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Guis Architectenwerk
Storm Architects
TÉGL B.V.
Ceramic Surfaces
VKV Visuals
3D Renderings | Virtual Styling | Digital Interior Design
Creon Kozijnen
Easy Sedum
Samen maken we Nederland groener!
Knauf Ceiling Solutions B.V.
Reynaers Aluminium Nederland
EQUITONE gevelpanelen
Grohe Nederland B.V.
Pure Freude an Wasser
Plastica Groep
Alsecco
Alsecco is toonaangevend in gevelisolatiesystemen en gevelafwerkingen.
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Projectleider (achitect/bouwkundige), houtbouw projecten
Hamlet
Landschapsontwerper
DELVA
Projectmanager
Sineth Architecture
Projectleider — Architect
Studioninedots
Communicatie professional
Felixx Landscape Architects & Planners
Technisch ontwerper met Archicad ervaring
Open Kaart
Architect (i.o.)
Toplab Architects Amsterdam
Loer Architecten zoekt allround architect (medior)
Loer Architecten
Junior Architect
Atelier van Berlo
Allround Architect (medior)
JVST
Architect
BDP
junior/medior (interieur)architect
Hollandse Nieuwe concepts & design bv
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Busch-Jaeger Innovatie Event
Blue Rhapsody, Koninginnenhoofd te Rotterdam
Workspace Design Show: aankondiging sprekers
Rai, Amsterdam
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Set the future Event: Sustainable and Smart Buildings
AFAS Leusden, Inspiratielaan 3, 3833 AV Leusden
Ontdek Archicad 27
Online
Tentoonstelling ‘Gevonden architectuur’ met lezing Lacaton
De Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Van nieuwbouw naar renovatie met Office Winhov
Online
Workspace Design Show - 11 en 12 september, Rai Amsterdam
Rai, Amsterdam
Ontdek Archicad 27
Online
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Hans van der Heijden
Copyright: Maarten van Haaff
Hans van der Heijden
Copyright: Maarten van Haaff
Het Timmermansoog: Vakmanschap
12 februari 2019, 9:18
Vakmanschap is een 'buzz word'. In het alledaagse spraakgebruik is lang niet altijd duidelijk of het vakmanschap op de bouwplaats, in de fabriek of achter het computerscherm wordt bedoeld. Het woord heeft louter positieve betekenissen. Niemand is tégen vakmanschap. Het roept de vraag op waar men precies vóór is in de retoriek van het vakmanschap.
Onlangs kwam het boek
Crafting the Facade
uit. Op drie Europese architectuurscholen (Glasgow, Amsterdam, Vaduz) is gestudeerd op de gevels die in natuursteen, hout en baksteen zijn vervaardigd. Studenten tekenden metershoge detailtekeningen van beroemde gebouwen. De docenten hebben deze Crafting
-
didactiek enigermate geobjectiveerd door verschillende materialen en bouwpraktijken als uitgangspunt te nemen. Bovendien waren op het afsluitende congres verschillende externe critici aanwezig.
Als documentatie is het boek dik in orde. Vormgever Joost Grootens heeft de studententekeningen sterk verkleind en voegde van elke tekening een detail op ware grootte toe. Dat redt de tekeningen, want ze waren vooral gróót, gemaakt met een ongeoefende architectenhanden. Vrij helder beschrijven de betrokken docenten hun didactiek. Hoe duiden de uitgenodigde critici dit?
Scherp als altijd is de bijdrage van Arjen Oosterman. Net als zijn collega’s gaat hij ervan uit dat het begrip Crafting genoegzaam duidelijk is. Door te schrijven over de ‘sensibiliteit van het maken’ en ‘het gebruik van lokale materialen en oplossingen’ roept hij de bekende positieve, maar helaas ook zweverige associaties op. Zijn conclusie is onontkoombaar:
Crafting the Facade
is een stugge poging om weerstand te bieden aan de krachten van de internationale cultuur en opnieuw te verbinden met de ‘betekenisvolle’ ontwerpregels van de oude Grieken en Romeinen.
Anders dan Oosterman zoek ik in de -Craftingdidactiek niet naar betekenisverlening. Bedenk dat het woord Crafting ook gewoon ‘vervaardigen’ betekent. Nadat Ludwig Wittgenstein klaar meende te zijn met zijn taalfilosofie en enkele bouwwerken had gerealiseerd schreef hij: ‘Als wij huizen bouwen, praten en schrijven wij.’ Hij had gemerkt dat in de bouw routines bestaan die niet voor alle betrokkenen (laat staan voor buitenstaanders) even verstaanbaar of nuttig zijn, maar blijkbaar toch het proces vooruithelpen.
Van oudsher is het natekenen van voorbeelden een routine bij het aanleren van ontwerpvaardigheden. Eerlijk gezegd heb ik geen flauw idee hoe dat precies werkt. Leren door tekenen is net zo’n zwarte doos als het praten en schrijven dat Wittgenstein bij het vervaardigen van gebouwen constateerde. Neem een van mijn studenten die een gevel van een gotisch gebouw op grote schaal presenteerde: zij had niet de gevraagde bouwkundige tekening in kleur gemaakt, maar simpelweg een foto bewerkt en als aanzicht op schaal afgedrukt. Dat was voor deze studente, werkzaam bij een bureau waarin de gevel als een uitwisselbaar weefsel op het gebouw wordt gemonteerd, een vanzelfsprekendheid. Nadat ik haar had gevraagd de gevel daadwerkelijk bouwkundig in kleur te tekenen kwam zij er met een schok achter dat alle maten veelvouden van steenmaten waren en dat de typische natuursteenornamenten van de gotiek daarin een tussenmaat vormden.
In de experimentele wetenschap spreekt men van de ‘good lab hands’ van het laboratoriumpersoneel. De mythe gaat dat tandartsen hun vaardigheden oefenen door theelichtjes te solderen. Medicijnenstudenten trainen op anatomische modellen en varkens. Zij krijgen hun operatierobots onder de knie door druiven te pellen. Net zo nuchter kun je de bouwkunde benaderen. Maar om dat nou vakmanschap te noemen?
Gestimuleerd door het overspannen zingevingsdiscours in de architectuur, gedwongen door de scholen en misschien hun eigen ambities, presenteren architectuurstudenten tegenwoordig topzware legitimeringen van hun ontwerpen.
Crafting the Facade
stelt daar de actualisatie van het teken- en vervaardigingsproces tegenover. Het tekenen en vervaardigen gaat vooraf aan de zingeving. Betekenisverlening is geen monopolie van de vervaardiger.
Ik heb stapels boeken die het huis dat Wittgenstein voor zijn zus ontwierp proberen te begrijpen. Gelukkig sprak of schreef hij zelf niet over de betekenis daarvan. Wittgenstein is een van de beroemdste dilettanten van de architectuur. Minder bekend is dat hij fantastisch kon tekenen.
Hans van der Heijden is architect en werkt daarnaast als publicist en docent. Over het werk van zijn bureau,
Hans van der Heijden Architect
, is onlangs het boek
Street Architecture
verschenen. Zijn ‘timmermansogen’ dagen hem voortdurend uit om met humor en afstand over de (internationale) ontwikkelingen van zijn vak te schrijven. Voor Architectenweb doet hij dat in een maandelijkse column.
Trefwoorden
hans van der heijden
vakmanschap
column
het timmermansoog
Best gelezen
1
Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend
maandag, 18 september
2
Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum
vrijdag, 22 september
3
Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande
woensdag, 20 september
4
Echte architecten
dinsdag, 19 september
5
Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid
dinsdag, 19 september
Gerelateerde nieuwsberichten
Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt
23 april 2019
Hans van der Heijden in architectenpool Southwark Londen
3 juni 2020
Column
Het Timmermansoog: Construeren
11 februari 2020
Column
Het Timmermansoog: Zelfdoen
10 november 2020
Column
Het Timmermansoog: Middenrif
8 december 2020
Column
Het Timmermansoog: Folklore
13 oktober 2020
Column
Het Timmermansoog: Niet-stad
15 januari 2019
Column
Het Timmermansoog: Geloof
11 december 2018
Het Timmermansoog: Wonen
13 november 2018
Column
Het Timmermansoog: Burgerwezen
9 oktober 2018
Het Timmermansoog: Proeftuin N
11 september 2018
Het Timmermansoog: Analogen
12 juni 2018
Het Timmermansoog: Zivilarchitektur
8 mei 2018
Het Timmermansoog: Gelegenheidswerk
10 april 2018
Column
Het Timmermansoog: Arch-i-Varis
13 maart 2018
Column
Het Timmermansoog: Stadsbank
13 februari 2018
Het Timmermansoog: Bajespuin
16 januari 2018
Column
Het Timmermansoog: Brexit
12 maart 2019
Het Timmermansoog: Acceptatie
9 april 2019
Het Timmermansoog: Deur
14 mei 2019
Column
Het Timmermansoog: Paardenmiddel
11 juni 2019
Column
Het Timmermansoog: Groot
10 september 2019
Column
Het Timmermansoog: Moveable Feast
8 oktober 2019
Column
Het Timmermansoog: Interieur
12 november 2019
Het Timmermansoog: Castex
10 december 2019
Het Timmermansoog: Boijmans
14 januari 2020
Column
Het Timmermansoog: Pathos
10 maart 2020
Column
Het Timmermansoog: Plasticsoep
14 april 2020
Het Timmermansoog: Onheil
12 mei 2020
Column
Het Timmermansoog: Vak
9 juni 2020
Awards
Hans van der Heijden
30 augustus 2020
Het Timmermansoog: Mies
8 september 2020
Hans van der Heijden – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs
14 september 2020
Hans van der Heijden aangesteld als parttime hoogleraar Architectuurontwerp aan de Universiteit Antwerpen
29 september 2022
Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt
23 april 2019
Hans van der Heijden in architectenpool Southwark Londen
3 juni 2020
Column
Het Timmermansoog: Construeren
11 februari 2020
Column
Het Timmermansoog: Zelfdoen
10 november 2020
Column
Het Timmermansoog: Middenrif
8 december 2020
Column
Het Timmermansoog: Folklore
13 oktober 2020
Column
Het Timmermansoog: Niet-stad
15 januari 2019
Column
Het Timmermansoog: Geloof
11 december 2018
Het Timmermansoog: Wonen
13 november 2018
Column
Het Timmermansoog: Burgerwezen
9 oktober 2018
Het Timmermansoog: Proeftuin N
11 september 2018
Het Timmermansoog: Analogen
12 juni 2018
Het Timmermansoog: Zivilarchitektur
8 mei 2018
Het Timmermansoog: Gelegenheidswerk
10 april 2018
Column
Het Timmermansoog: Arch-i-Varis
13 maart 2018
Column
Het Timmermansoog: Stadsbank
13 februari 2018
Het Timmermansoog: Bajespuin
16 januari 2018
Column
Het Timmermansoog: Brexit
12 maart 2019
Het Timmermansoog: Acceptatie
9 april 2019
Het Timmermansoog: Deur
14 mei 2019
Column
Het Timmermansoog: Paardenmiddel
11 juni 2019
Column
Het Timmermansoog: Groot
10 september 2019
Column
Het Timmermansoog: Moveable Feast
8 oktober 2019
Column
Het Timmermansoog: Interieur
12 november 2019
Het Timmermansoog: Castex
10 december 2019
Het Timmermansoog: Boijmans
14 januari 2020
Column
Het Timmermansoog: Pathos
10 maart 2020
Column
Het Timmermansoog: Plasticsoep
14 april 2020
Het Timmermansoog: Onheil
12 mei 2020
Column
Het Timmermansoog: Vak
9 juni 2020
Awards
Hans van der Heijden
30 augustus 2020
Het Timmermansoog: Mies
8 september 2020
Hans van der Heijden – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs
14 september 2020
Hans van der Heijden aangesteld als parttime hoogleraar Architectuurontwerp aan de Universiteit Antwerpen
29 september 2022
Toon alles
Gerelateerde video's
Hans van der Heijden
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2020
Andere nieuwsberichten
Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein
22 september, 3:41
Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.
'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs
22 september, 2:32
Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.
Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum
22 september, 12:14
Dankzij een prefab bouwsysteem, een basisopzet vanuit drie plattegronden en extra aandacht voor de geveldetaillering wisten BureauVanEig en Zecc Architecten een hoogwaardig blok met betaalbare woningen te realiseren.
Nominaties Groninger Architectuurprijs 2023 bekend
22 september, 10:36
Dertien projecten komen in aanmerking voor deze editie van de jaarlijks uitgereikte prijs.
Kadaster ziet dit jaar flink minder nieuwe hypotheken
22 september, 9:58
Die daling is vooral het gevolg van de sterk gestegen hypotheekrentes.
Erfgoedvereniging in hoger beroep na besluit renovatie Amsterdam Museum
22 september, 9:17
In juli verklaarde de rechter het verweer tegen de renovatie ongegrond.
Amsterdam neemt extra maatregelen wegens achterblijven woningbouw
21 september, 2:21
Het college treft in aanvulling op de maatregelen uit het Woningbouwplan van januari extra crisismaatregelen.
Vastgoedbedrijf Certitudo valt om na problemen bij projecten
21 september, 9:40
Het bedrijf is failliet verklaard na aanhoudende problemen bij lopende projecten.
Doortrekken Noord-Zuidlijn onzeker na miljardenbezuiniging
21 september, 9:05
Het kabinet moet bezuinigen en haalt ruim 1,5 miljard euro uit het project.
RVO: subsidiepot verduurzaming publieke gebouwen binnen dag leeg
20 september, 1:48
Volgend jaar komt er een nieuw subsidiebudget beschikbaar, evenals in de jaren daarna.
Ga naar het nieuws-archief
Hans van der Heijden
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur