Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Bostorens
Marcel Lok_Architect bv
Duurzame entreematten in Tripolis-Park Amsterdam
EMCO Benelux B.V. | Divisie Bouwtechniek
De Kunstwerf
Studio Donna van Milligen Bielke
Combinatie van kleuren en texturen
ULMA Architectural Solutions
Transformatie monument de Wasserij
Toba architecten
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Recreatiewoning op een privé eiland
Houthandel van Dam
Orange Architects over winnend project 'Jonas'
KUBUS | Specialist in BIM-software
De Boezem
De Zwarte Hond
Villa Trompenberg
Engel Architecten
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
EUROLACKE Colour Experience Center.
EUROLACKE
Alsecco ProAttika®, innovatief verzonken dakrandsysteem
Alsecco
Rubberwood
Malaysian Timber Council
hansgrohe Xarita
Hansgrohe
Van schets naar gebouw in Archicad met Dok architecten
KUBUS | Specialist in BIM-software
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Extreem krasvaste gietvloer Lavasteen
Stucco Lusso
Draailuiken
ISOLUIK NEDERLAND BV
SpeeTherm 15mm droogbouw vloerverwarming/koeling
WARP Systems
Styrock | gevelplinten
Ravago Building Solutions Netherlands B.V.
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Werken én wonen in de maakstad
Symposium
Werkstatt
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Team V Architectuur
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Orange Architects
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2022
Hyperion Lyceum
Ector Hoogstad Architecten
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Gestapeld wonen voor gezinnen
Symposium
Uitreiking Architectenweb Awards 2021
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Uitreiking Architectenweb Awards 2022
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Boris Zeisser over wooncoöperatie De Warren
Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Ellen Schindler over het verder ontwikkelen van een architectenbureau
Gesprek met Adam Smit over de transformatie van hoogbouw
Gesprek met Jurriaan van Stigt over carbon-based design
Gesprek met Ellen Schindler over het verder ontwikkelen van een architectenbureau
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Paco Bunnik over hoogbouw op de Zuidas
Gesprek met Peter van Assche over circulair bouwen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
AECOM
Netherlands
Saint-Gobain Solutions
ExMaterials Architectuur
Studio for Sustainable Architecture
Palmiye Benelux
Buitengewoon beleven
Deponti
Het beste aan huis
Wendover Studio
Wienerberger B.V.
Triflex bv
VELUX Commercial
Uw voorkeurspartner voor daglicht- en ventilatieoplossingen.
ABB | Busch-Jaeger
Let’s write the future. Together.
Grohe Nederland B.V.
Pure Freude an Wasser
Wicona
by Hydro
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Zijdekwartier zoekt enthousiaste stagiair [WO]
Zijdekwartier architecten bv
Landschapsontwerper (parttime of fulltime)
BDP
Architect
BDP
Ervaren Landschapsarchitect (parttime of fulltime)
BDP
Studio Nauta zoekt gelatalenteerde junior architect
Studio Nauta
Studio Nauta seeks talented designer for a 6+ month internship
Studio Nauta
Architect
HJK architecten
Ontwerpend architect (m/v)
SeARCH bv
Architect gezocht!
studio Nuy van Noort
Architect
Gortemaker Algra Feenstra architects
TANK zoekt ambitieuze interieur ontwerper (mid)
TANK
Studio Nauta zoekt architect
Studio Nauta
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Inspirerende Eurocol-webinar surface finishing
online
Lezing op grote hoogte in Central Park Utrecht
Central Park, Stadsplateau 30, 11e verdieping, Utrecht
Architectenweb organiseert Avond met Bedaux de Brouwer
Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam
Duco seminar: Akoestiek
Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Media Parkboulevard 1, Hilversum
Expositie ‘Utrecht stad voor iedereen’
Stadhuis, Stadhuisbrug 1 Utrecht
Escher – Andere wereld in Kunstmuseum Den Haag
Stadhouderslaan 41 2517 HV, Den Haag
Expositie ‘Utrecht stad voor iedereen’
Stadhuis, Stadhuisbrug 1 Utrecht
Slimmer omgaan met energie in het gebouw
Online
Duco seminar: Akoestiek
Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, Media Parkboulevard 1, Hilversum
Inspirerende Eurocol-webinar surface finishing
online
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Hans van der Heijden
Copyright: Maarten van Haaff
Hans van der Heijden
Copyright: Maarten van Haaff
Het Timmermansoog: Vakmanschap
12 februari 2019, 9:18
Vakmanschap is een 'buzz word'. In het alledaagse spraakgebruik is lang niet altijd duidelijk of het vakmanschap op de bouwplaats, in de fabriek of achter het computerscherm wordt bedoeld. Het woord heeft louter positieve betekenissen. Niemand is tégen vakmanschap. Het roept de vraag op waar men precies vóór is in de retoriek van het vakmanschap.
Onlangs kwam het boek
Crafting the Facade
uit. Op drie Europese architectuurscholen (Glasgow, Amsterdam, Vaduz) is gestudeerd op de gevels die in natuursteen, hout en baksteen zijn vervaardigd. Studenten tekenden metershoge detailtekeningen van beroemde gebouwen. De docenten hebben deze Crafting
-
didactiek enigermate geobjectiveerd door verschillende materialen en bouwpraktijken als uitgangspunt te nemen. Bovendien waren op het afsluitende congres verschillende externe critici aanwezig.
Als documentatie is het boek dik in orde. Vormgever Joost Grootens heeft de studententekeningen sterk verkleind en voegde van elke tekening een detail op ware grootte toe. Dat redt de tekeningen, want ze waren vooral gróót, gemaakt met een ongeoefende architectenhanden. Vrij helder beschrijven de betrokken docenten hun didactiek. Hoe duiden de uitgenodigde critici dit?
Scherp als altijd is de bijdrage van Arjen Oosterman. Net als zijn collega’s gaat hij ervan uit dat het begrip Crafting genoegzaam duidelijk is. Door te schrijven over de ‘sensibiliteit van het maken’ en ‘het gebruik van lokale materialen en oplossingen’ roept hij de bekende positieve, maar helaas ook zweverige associaties op. Zijn conclusie is onontkoombaar:
Crafting the Facade
is een stugge poging om weerstand te bieden aan de krachten van de internationale cultuur en opnieuw te verbinden met de ‘betekenisvolle’ ontwerpregels van de oude Grieken en Romeinen.
Anders dan Oosterman zoek ik in de -Craftingdidactiek niet naar betekenisverlening. Bedenk dat het woord Crafting ook gewoon ‘vervaardigen’ betekent. Nadat Ludwig Wittgenstein klaar meende te zijn met zijn taalfilosofie en enkele bouwwerken had gerealiseerd schreef hij: ‘Als wij huizen bouwen, praten en schrijven wij.’ Hij had gemerkt dat in de bouw routines bestaan die niet voor alle betrokkenen (laat staan voor buitenstaanders) even verstaanbaar of nuttig zijn, maar blijkbaar toch het proces vooruithelpen.
Van oudsher is het natekenen van voorbeelden een routine bij het aanleren van ontwerpvaardigheden. Eerlijk gezegd heb ik geen flauw idee hoe dat precies werkt. Leren door tekenen is net zo’n zwarte doos als het praten en schrijven dat Wittgenstein bij het vervaardigen van gebouwen constateerde. Neem een van mijn studenten die een gevel van een gotisch gebouw op grote schaal presenteerde: zij had niet de gevraagde bouwkundige tekening in kleur gemaakt, maar simpelweg een foto bewerkt en als aanzicht op schaal afgedrukt. Dat was voor deze studente, werkzaam bij een bureau waarin de gevel als een uitwisselbaar weefsel op het gebouw wordt gemonteerd, een vanzelfsprekendheid. Nadat ik haar had gevraagd de gevel daadwerkelijk bouwkundig in kleur te tekenen kwam zij er met een schok achter dat alle maten veelvouden van steenmaten waren en dat de typische natuursteenornamenten van de gotiek daarin een tussenmaat vormden.
In de experimentele wetenschap spreekt men van de ‘good lab hands’ van het laboratoriumpersoneel. De mythe gaat dat tandartsen hun vaardigheden oefenen door theelichtjes te solderen. Medicijnenstudenten trainen op anatomische modellen en varkens. Zij krijgen hun operatierobots onder de knie door druiven te pellen. Net zo nuchter kun je de bouwkunde benaderen. Maar om dat nou vakmanschap te noemen?
Gestimuleerd door het overspannen zingevingsdiscours in de architectuur, gedwongen door de scholen en misschien hun eigen ambities, presenteren architectuurstudenten tegenwoordig topzware legitimeringen van hun ontwerpen.
Crafting the Facade
stelt daar de actualisatie van het teken- en vervaardigingsproces tegenover. Het tekenen en vervaardigen gaat vooraf aan de zingeving. Betekenisverlening is geen monopolie van de vervaardiger.
Ik heb stapels boeken die het huis dat Wittgenstein voor zijn zus ontwierp proberen te begrijpen. Gelukkig sprak of schreef hij zelf niet over de betekenis daarvan. Wittgenstein is een van de beroemdste dilettanten van de architectuur. Minder bekend is dat hij fantastisch kon tekenen.
Hans van der Heijden is architect en werkt daarnaast als publicist en docent. Over het werk van zijn bureau,
Hans van der Heijden Architect
, is onlangs het boek
Street Architecture
verschenen. Zijn ‘timmermansogen’ dagen hem voortdurend uit om met humor en afstand over de (internationale) ontwikkelingen van zijn vak te schrijven. Voor Architectenweb doet hij dat in een maandelijkse column.
Trefwoorden
hans van der heijden
vakmanschap
column
het timmermansoog
Best gelezen
1
Masterplan omvangrijke gebiedsontwikkeling Westland aangenomen
dinsdag, 30 mei
2
Rotterdam wil 30.000 woningen bouwen in Oostflank
donderdag, 25 mei
3
Geschakelde woningen Statt geven steeg in Spijkerkwartier een gezicht
dinsdag, 30 mei
4
Boek brengt brutalistische gebouwen in Nederland in kaart
donderdag, 25 mei
5
Eerste bomen geplant bij Wonderwoods in Utrecht
vrijdag, 26 mei
Gerelateerde nieuwsberichten
Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt
23 april 2019
Hans van der Heijden in architectenpool Southwark Londen
3 juni 2020
Column
Het Timmermansoog: Construeren
11 februari 2020
Column
Het Timmermansoog: Zelfdoen
10 november 2020
Column
Het Timmermansoog: Middenrif
8 december 2020
Column
Het Timmermansoog: Folklore
13 oktober 2020
Column
Het Timmermansoog: Niet-stad
15 januari 2019
Column
Het Timmermansoog: Geloof
11 december 2018
Het Timmermansoog: Wonen
13 november 2018
Column
Het Timmermansoog: Burgerwezen
9 oktober 2018
Het Timmermansoog: Proeftuin N
11 september 2018
Het Timmermansoog: Analogen
12 juni 2018
Het Timmermansoog: Zivilarchitektur
8 mei 2018
Het Timmermansoog: Gelegenheidswerk
10 april 2018
Column
Het Timmermansoog: Arch-i-Varis
13 maart 2018
Column
Het Timmermansoog: Stadsbank
13 februari 2018
Het Timmermansoog: Bajespuin
16 januari 2018
Column
Het Timmermansoog: Brexit
12 maart 2019
Het Timmermansoog: Acceptatie
9 april 2019
Het Timmermansoog: Deur
14 mei 2019
Column
Het Timmermansoog: Paardenmiddel
11 juni 2019
Column
Het Timmermansoog: Groot
10 september 2019
Column
Het Timmermansoog: Moveable Feast
8 oktober 2019
Column
Het Timmermansoog: Interieur
12 november 2019
Het Timmermansoog: Castex
10 december 2019
Het Timmermansoog: Boijmans
14 januari 2020
Column
Het Timmermansoog: Pathos
10 maart 2020
Column
Het Timmermansoog: Plasticsoep
14 april 2020
Het Timmermansoog: Onheil
12 mei 2020
Column
Het Timmermansoog: Vak
9 juni 2020
Awards
Hans van der Heijden
30 augustus 2020
Het Timmermansoog: Mies
8 september 2020
Hans van der Heijden – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs
14 september 2020
Hans van der Heijden aangesteld als parttime hoogleraar Architectuurontwerp aan de Universiteit Antwerpen
29 september 2022
Hans van der Heijden in De Volkrant: Baudet heeft een punt
23 april 2019
Hans van der Heijden in architectenpool Southwark Londen
3 juni 2020
Column
Het Timmermansoog: Construeren
11 februari 2020
Column
Het Timmermansoog: Zelfdoen
10 november 2020
Column
Het Timmermansoog: Middenrif
8 december 2020
Column
Het Timmermansoog: Folklore
13 oktober 2020
Column
Het Timmermansoog: Niet-stad
15 januari 2019
Column
Het Timmermansoog: Geloof
11 december 2018
Het Timmermansoog: Wonen
13 november 2018
Column
Het Timmermansoog: Burgerwezen
9 oktober 2018
Het Timmermansoog: Proeftuin N
11 september 2018
Het Timmermansoog: Analogen
12 juni 2018
Het Timmermansoog: Zivilarchitektur
8 mei 2018
Het Timmermansoog: Gelegenheidswerk
10 april 2018
Column
Het Timmermansoog: Arch-i-Varis
13 maart 2018
Column
Het Timmermansoog: Stadsbank
13 februari 2018
Het Timmermansoog: Bajespuin
16 januari 2018
Column
Het Timmermansoog: Brexit
12 maart 2019
Het Timmermansoog: Acceptatie
9 april 2019
Het Timmermansoog: Deur
14 mei 2019
Column
Het Timmermansoog: Paardenmiddel
11 juni 2019
Column
Het Timmermansoog: Groot
10 september 2019
Column
Het Timmermansoog: Moveable Feast
8 oktober 2019
Column
Het Timmermansoog: Interieur
12 november 2019
Het Timmermansoog: Castex
10 december 2019
Het Timmermansoog: Boijmans
14 januari 2020
Column
Het Timmermansoog: Pathos
10 maart 2020
Column
Het Timmermansoog: Plasticsoep
14 april 2020
Het Timmermansoog: Onheil
12 mei 2020
Column
Het Timmermansoog: Vak
9 juni 2020
Awards
Hans van der Heijden
30 augustus 2020
Het Timmermansoog: Mies
8 september 2020
Hans van der Heijden – genomineerd voor de Architect van het Jaar-prijs
14 september 2020
Hans van der Heijden aangesteld als parttime hoogleraar Architectuurontwerp aan de Universiteit Antwerpen
29 september 2022
Toon alles
Gerelateerde video's
Hans van der Heijden
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2020
Andere nieuwsberichten
EVA architecten ontwerpt demontabel houten kantoorpand
Gisteren, 15:44
Voor opdrachtgever PCS heeft EVA architecten een kantoorpand met een vrijwel geheel houten casco ontworpen, dat bovendien circulair en losmaakbaar is.
Architectenweb symposium: ontwerpen met de natuur
Gisteren, 10:30
Sprekers zijn Marlies Zuidam (FAAM), Philomene van der Vliet (BOOM!), Steven Delva (DELVA) en Cees van der Veeken (LOLA).
Masterplan omvangrijke gebiedsontwikkeling Westland aangenomen
30 mei, 4:49
De gemeente Westland wil een plek creëren voor kennisindustrie rond glastuinbouw. Daartoe hebben Vandenhoek Masterplanners en Felixx landschapsarchitecten het masterplan Flora Campus opgesteld, dat vorige week nagenoeg unaniem is aangenomen.
Warm en toch zakelijk kantoorinterieur door Brique Architecten
30 mei, 2:53
Toen organisatieadviesbureau Leeuwendal op zoek ging naar nieuwe kantoorruimte in Utrecht betrok het al in een vroeg stadium Brique Architecten om adviezen te geven over een nieuwe locatie.
Toezichthouder: zonnepanelen via omvormer makkelijk te hacken
30 mei, 10:51
Veel omvormers voor de panelen, die nodig zijn om zonne-energie om te zetten in te gebruiken elektriciteit, voldoen volgens de RDI niet aan gestelde eisen.
Boek brengt brutalistische gebouwen in Nederland in kaart
25 mei, 3:56
Donderdag is het boek BRUUT - Atlas van het brutalisme in Nederland gepresenteerd.
VDL Groep wil De Meeuw volledig overnemen
25 mei, 2:06
Volgens beide familiebedrijven kan De Meeuw zijn ingezette strategie voor een koppositie in de groeimarkt voor modulaire huisvesting uitvoeren met de investeringskracht van VDL Groep.
Noord-Holland vraagt 1,2 miljard voor landelijk gebied
24 mei, 3:24
De overgang naar kringlooplandbouw in 2040 is daarin een belangrijke doelstelling.
Amsterdam volgens Atlas aantrekkelijkste stad om in te wonen
24 mei, 9:39
De hoofdstad, die al jaren de lijst aanvoert, wordt gevolgd door Amstelveen, Leiden en Utrecht, laat maker Atlas Research weten.
Burgemeester vraagt om vergunningsplicht voor opkopen vastgoed
23 mei, 11:58
Met de vergunningplicht hoopt de Amsterdamse burgemeester Halsema criminele investeringen in vastgoed tegen te gaan.
Ga naar het nieuws-archief
Hans van der Heijden
Architect
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur