Laatste poging: de Lekbrug als basis voor energieneutrale woningen

21 november 2018, 17:48

Architectenbureau cepezed heeft binnen een consortium een plan ontworpen voor het volledige hergebruik van de oude Lekbrug bij Vianen. De betrokken overheden zien er echter geen heil in.

De boogbrug bij Vianen werd in 1936 voltooid als onderdeel van het Rijkswegenplan en was lang één van de belangrijkste verbindingen tussen het noorden en zuiden van Nederland. Na ingebruikname van de direct naastgelegen Jan Blankenbruggen met een veel hogere capaciteit raakte de brug vanaf 2004 echter in onbruik.

Infrastuctureel erfgoed
Al bijna twintig jaar zijn er plannen om de boogbrug te slopen en al even lang zijn er initiatieven om het bouwwerk te behouden, bijvoorbeeld door het een andere functie te geven. Ingenieur Willem Harmsen heeft, vanwege het fraaie rivierenlandschap ter plaatse, gekozen voor een plaatstalen boogbrug met smalle uiteinden van de bogen.

In 1999 deed Stichting Boogbrug Vianen, een jaar eerder opgericht, al een verzoek tot aanwijzing van de brug als Rijksmonument en in 2010 vroeg de stichting om aanwijzing tot Gemeentelijk Monument. Beide keren kreeg de stichting nul op het rekest.

Haalbaarheidsstudie
Na alle volgende pogingen tot behoud leek de afgelopen maanden een laatste kans te worden gecreëerd. Rijkswaterstaat gaf ruimte voor het laten uitvoeren van een haalbaarheidsstudie naar mogelijk hergebruik van het brugcasco.

Een consortium bestaand uit architectenbureau cepezed, Expericon, Hollandia Infra, Mammoet en de IV-Groep heeft gezocht naar mogelijkheden tot volledige herontwikkeling en daarmee integraal hergebruik van de brug. In het plan worden de aanbruggen bebouwd met nul-op-de-meter-appartementen en komt onder de boog van de eigenlijke brug een horeca- en congrespaviljoen.

Icoon
Restauratie en bebouwing, zo stelt het consortium, zou duizenden tonnen grotendeels onbruikbaar restmateriaal alsook kosten en energie voor ontmanteling en verwijdering voorkomen. Daarnaast behoudt het plan waardevol industrieel en infrastructureel erfgoed, hetgeen bijdraagt aan de leesbaarheid en beleefbaarheid van de geschiedenis.

Het gebruik van de brug zou het infrastructurele bouwwerk volgens het consortium bovendien tot een sterk icoon van de Nederlandse creatieve en innovatieve omgang met het water maken. Het paviljoen en de woningen zelf zouden ook als kenmerkende referentie voor innovatie, creativiteit en duurzaamheid gelden; ze komen in het plan “efficiënt tot stand met een minimum aan lichtgewicht materialen, zijn technisch volledig toegerust op de vele specifieke uitdagingen van de locatie en zijn rijkelijk voorzien van daglicht en buitenruimte. Het uitzicht voor de bewoners is oer-Hollands en onvergelijkbaar.”

Volgens Rijkswaterstaat hebben de betrokken partijen - provincie Utrecht, gemeenten Vianen, Nieuwegein en IJsselstein, de waterschappen en het Rijk – het plan “met een positieve, open grondhouding zorgvuldig bekeken”. Ze hebben echter geconcludeerd dat de voorgestelde functies niet passen bij het regionale ruimtelijke, natuur- en landschapbeleid.

Inspiratie
Het consortium met cepezed hoopt dat het plan alsnog inspiratie kan zijn voor soortgelijke kansen op andere plekken. Directeur Jan Pesman van cepezed: “Met de onvermijdelijke verdere modernisering raken er op uiteenlopende locaties geregeld prachtige oude bouwwerken buiten gebruik. Met slimme oplossingen zijn daarvoor vaak unieke nieuwe bestemmingen te bedenken en ontwerpen.”

Hergebruik geeft de historische setting extra gelaagdheid en de nieuwe functies een enorme meerwaarde, zegt Pesman. “Bovendien is het gewoon duurzaam natuurlijk.”

Ondertussen meldt Rijkswaterstaat dat “Naar aanleiding van de studie is besloten de aanbesteding voor het verwijderen van de oude Lekbrug bij Vianen weer op te starten.”

Trefwoorden

hergebruik infrastructuur rijkswegenplan brug cepezed vianen lekbrug rijkswaterstaat

1	Gezin blijft in stadsappartement dankzij ruimtelijke ingrepen maandag, 20 mei
2	Hoofdkantoor Asics naar ontwerp van Powerhouse Company in gebruik genomen donderdag, 16 mei
3	Architectenweb Podcast – Interview met David Gianotten (OMA) donderdag, 16 mei
4	FARO ontwerpt woongebouw in Slachthuisbuurt Haarlem vrijdag, 17 mei
5	Tentoonstelling over de Bossche School in vroeg voorbeeld ervan in Maarssen maandag, 20 mei