Gerenoveerd Boijmans wil zich meten met de wereldtop

1 november 2018, 17:25

Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam wil de aanstaande renovatie en verbouwing van diens onderkomen aangrijpen om uit te groeien tot een museum dat zich kan meten met de wereldtop. Daartoe wordt in de periode dat het museumgebouw dicht is een ‘transitieperiode’ ingelast, waarin het museum gaat bekijken hoe het zijn rijke kunstcollectie op een scherpere, vernieuwende wijze kan presenteren aan het publiek.

Het stadsbestuur van Rotterdam heeft zich achter deze ambitieuze renovatievariant geschaard, zo bleek donderdag tijdens een persconferentie in Boijmans. Vanaf volgend jaar wordt het museum voor een bedrag van 223,5 miljoen euro verbouwd. Het gebouw gaat zeven jaar lang dicht, maar de collectie blijft te zien bij andere instellingen en het in 2020 te openen Depot-gebouw te zien.

De gekozen variant kost vijftig miljoen euro meer dan een ‘gewone’ renovatie, maar dat is volgens de Rotterdamse cultuurwethouder Said Kasmi goed te verantwoorden. Boijmans beschikt over een kunstverzameling waarvan de totale waarde wordt geschat op acht miljard euro, met werken van onder andere Rembrandt, Van Gogh, Mondriaan, Kandinsky en Munch.

“Deze collectie van wereldklasse verdient een topgebouw”, verklaarde wethouder Kasmi donderdag. “Een huis waar de Toren van Babel en Het Danseresje van Degas beter tot hun recht komen, maar ook waar meer bezoekers van deze kunst kunnen genieten. Een museum dat zich kan meten met de top; het Prado in Madrid, het Rijksmuseum en het MoMA in New York.”

Raad voor Kunst en Cultuur
Het stadsbestuur volgt daarmee de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (RRKC), dat adviseerde om de meest ambitieuze renovatievariant te kiezen. Daarbij wordt het museumgebouw niet alleen genoveerd en verduurzaamd (al wordt deze optie ook aan de gemeenteraad voorgelegd), maar ook wordt bekeken hoe Boijmans zijn collectie beter kan presenteren.

Ondanks dat het museum over een ware schatkamer aan kunstwerken beschikt, trekt de instelling veel minder bezoekers dan met zo’n collectie mogelijk is, meent RRKC-voorzitter Aad Meijboom. Bij vergelijkbare verbouwingen, zoals die van het Rijksmuseum, is gebleken dat er een impuls aan het bezoekersaantal kan worden gegeven door de verbouwing ‘aan te grijpen als een kans’.

De RRKC adviseert daarom de periode dat het gebouw gesloten is en de collectie op andere plekken in de stad wordt gepresenteerd, te gebruiken als een ‘leer- en transitieperiode’, waarbij onder meer wordt geëxperimenteerd met de presentatie van de collectie. Ook kan Boijmans in deze periode een visie formuleren op de toekomstige museumbezoeker en hoe het een actievere rol kan spelen in het Museumpark, een plek waarin volgens Meijboom een grote waarde schuilt die nu onbenut wordt.

‘Denkrichting’
Een architect voor de verbouwing zal hoogstwaarschijnlijk via een Europese aanbesteding worden aangesteld. Wel presenteerde Boijmans donderdag een ‘denkrichting’ voor het museumgebouw, die is gevisualiseerd door bureau ZUS.

Volgens dit concept wordt de historische gebouwdelen (het oorspronkelijke gebouw van Ad van der Steur uit 1935 en de uitbreiding uit 1972 van Alexander Bodon) in ere hersteld, waardoor de relatie tussen binnen en buiten wordt versterkt. Daarnaast wordt de routing verbeterd, komen er nieuwe, ‘uitnodigende’ entrees en wordt de binnenplaats overkapt.

Hoewel het museum op deze wijze lijkt in te krimpen (zo verdwijnt de uitbreiding uit 2003 door het Belgische Robbrecht en Daem), betekent dit volgens Boijmans-directeur Sjarel Ex niet dat er minder tentoonstellingsruimte komt. Er worden immers functies verplaatst naar het nieuwe Depot-gebouw en het museumgebouw zelf biedt volgens Ex genoeg ruimte voor inbreiding.

Dat het gebouw liefst zeven jaar dichtgaat, heeft er allereerst mee te maken dat er een behoorlijke asbestsanering moet plaatsvinden. Daarnaast zorgt de status van rijks- én gemeentelijk monument voor de nodige procedurele stroop en wordt in de planning rekening gehouden met tijdverlies door de lastige situatie in de bouw (onder meer door gebrek aan personeel en materiaal).

Debat
In januari volgend jaar sluit het oudste deel van het museum en in mei de uitbreiding van Bodon. In 2026 zal het vernieuwde Boijmans zijn deuren openen. De Rotterdamse gemeenteraad spreekt zich in december uit over de renovatie, vooraf is er in het Rotterdamse debatcentrum Arminius nog een debat (16 november) over de donderdag gepresenteerde plannen.

Trefwoorden

renovatie verbouwing museum sjarel ex rotterdam depot boijmans van beuningen museum boijmans van beuningen

1	Een winkelgevel als haute couture van UNStudio woensdag, 11 december
2	Terrassengebouw markeert entree Leidsche Rijn vrijdag, 13 december
3	Villa als lijnenspel van glas, hout en schoon beton woensdag, 11 december
4	Clubgebouw met contrasterende volumes voor watersportvereniging dinsdag, 10 december
5	Kijktip: Jongens van de Bouw vrijdag, 13 december