Arne Jacobsen

Torben Madsen

Arne Jacobsen

Torben Madsen

Verder ontwerpen vanaf de basis die Arne Jacobsen voor VOLA neergezet heeft

5 juli 2018, 9:15

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van VOLA reisde Architectenweb af naar Denemarken en sprak daar met architect Torben Madsen die, op basis van de kranen die Arne Jacobsen voor het bedrijf heeft ontworpen, nu nieuwe producten heeft ontwikkeld.

“Er zijn genoeg fabrikanten van goedkope kranen”, legt architect Torben Madsen van Link Arkitektur het beperkte productportfolio van VOLA uit. De Deense fabrikant van kranen, douchekoppen, handdoekverwarmers en accessoires levert maar één lijn van producten. Niks geen budgetmerk ernaast. “Het zijn geen goedkope producten, maar ze gaan heel lang mee, mede dankzij hun tijdloze ontwerp.”

“En voor alle producten, die VOLA in zijn vijftigjarige geschiedenis heeft gemaakt, levert het ook nog altijd de onderdelen”, gaat Madsen verder. In een tijd waarin veel producten zo gemaakt worden dat ze helemaal niet meer te repareren zijn, is de benadering van VOLA opnieuw bijzonder relevant.

“Het klopt dat om onze producten te maken er behoorlijk wat materiaal en energie nodig is”, vertelt Birthe Tofting, bij VOLA verantwoordelijk voor international sales en marketing. “Maar de producten gaan ook echt een leven lang mee: dát is pas duurzaam.” Ontwikkelaars en architecten zouden in haar visie gebouwen ook meer op die manier moeten ontwerpen, met een casco dat de tijd kan weerstaan en een tijdloze uitstraling in de gevels. “Wat zou dat veel verspilling schelen.”

Arne Jacobsen
VOLA ontstond in 1968 uit een samenwerking met architect Arne Jacobsen rond zijn ontwerp voor de nationale bank van Denemarken. Zijn idee: kunnen we de buizen die naar de kranen toelopen niet in de muur verwerken, zodat alleen de draaiknop en kraanmond zichtbaar zijn? Wat nog overbleef, gaf hij daarbij een bijzonder elegante vormgeving.

De voorloper van wat nu VOLA is heette IP Lund en leverde hoge kwaliteit kranen voor ziekenhuizen en laboratoria. Toen eind jaren ‘60 de eerste generatie naoorlogse ziekenhuizen in Denemarken afgerond waren, liepen de zaken terug en oriënteerde het bedrijf zich onder leiding van directeur Verner Overgaard op nieuwe markten. Met de ontwerpen van Arne Jacobsen had het direct succes in de zakelijke en particuliere markt. VOLA richtte zich daarbij als eerste op de Denemarken en de landen daaromheen.

Terugkijkend is het opvallend hoe vooruitstrevend de ontwerpen van Arne Jacobsen waren. Ondertussen wordt in de badkamer en de keuken vanalles in de wand weggewerkt, van kranen via (lichtknoppen) tot waterreservoirs. Maar in de jaren ‘60 was hier nog lang geen sprake van. Nog zoiets: vanaf het begin waren de kranen van VOLA leverbaar in tal van kleuren, waaronder zwart. En wat is momenteel in de mode?

Nieuwe producten
Architect Torben Madsen van Link Arkitektur werd in 2006 door VOLA benaderd om nieuwe producten te ontwikkelen op basis van de ontwerpen die de al in 1971 overleden Arne Jacobsen had gemaakt. “Ik ben begonnen met te analyseren wat de kern ervan was: modulair, afgeronde hoeken, cilindrische basisvormen, verbergen van wat je niet wilt zien.”

Een van zijn eerste ontwerpen was de kraan die je zonder aanraken kon bedienen. Door de sensor op te nemen in een ronde behuizing, past deze perfect in de bestaande modulaire opbouw van de kranen. Daarop volgde een vrijstaande badkraan. De ronde regendouchekop en bijbehorende kleinere handdouche die Madsen daarna ontwierp was voor het familiebedrijf een grote stap. “Madsen bleef ons daarop pushen”, herinnert Tofting zich, die er sceptisch over was. Maar een belangrijk argument was dat, zonder douchekop, de kranen van VOLA in de douche altijd met producten van andere leveranciers gecombineerd moesten worden. Het bedrijf kon met de douchekop een totaalbeleving bieden, wat het graag wilde.

De volgende stap was de modulaire handdoekverwarmer. Afhankelijk van de wensen van de klant bestaat deze uit minimaal drie en maximaal twintig staven, waarbij de afstand tussen de staven ook nog eens zelf te bepalen is. De techniek hiervan zit in de wand weggewerkt, net als bij de kranen. En doordat de staven maar aan één zijde ingeklemd zijn, kun je er heel eenvoudig je handdoek overheen leggen. “Ik weet niet zeker of Arne Jacobsen dit ook zo ontworpen had”, vertelt Madsen. “Maar wellicht wel.”

VOLA maakt al zijn producten zelf, vanuit Denemarken, en pas na bestelling. In basis wordt nergens op de wereld voorraad aangehouden. Alles wordt op bestelling gemaakt en binnen enkele weken geleverd. Precies die manier van werken maakt het bij de handdoekverwarmers mogelijk om deze, binnen de kaders van het ontwerp ervan, op maat te maken. Zodat klanten zelf kunnen kiezen hoeveel staven ze wensen en wat de afstand ertussen zou moeten zijn. “Daar is geen 3D printen voor nodig”, verklaart Tofting, “alleen een computergestuurde productie”, plus wat handwerk, en een slimme distributie.

Wat kunnen architecten in de toekomst van VOLA verwachten? Of er een kraan komt waaruit ook kokend water getapt kan worden, willen Madsen en Tofting niet zeggen. Wel geven ze aan dat iets als artificial intelligence – een douche die je herkent en meteen de juiste straal aanzet – voorlopig niet op het programma staat. “Wij geloven in de badkamer als een plek voor ontspanning”, vertelt Madsen. Parallel aan de slow cooking denkt hij aan slow bathing. En daar hoort juist niet allerlei technologie bij. “Je wilt eenvoudige knoppen, die intuïtief te bedienen zijn, er mooi uitzien, en perfect aanvoelen.”

P.S. Interessant detail is dat Madsen als architect gespecialiseerd is in het ontwerp van ziekenhuizen, precies de markt waar de voorloper van VOLA zich ook op richtte. Het trainingscentrum en kantoor van VOLA naast de fabriek is trouwens door het bureau van Madsen ontworpen, Link Arkitektur.

Trefwoorden

link arkitektur denemarken arne jacobsen jubileum torben madsen vola

1	Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend vrijdag, 19 april
2	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april
3	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
4	Rijksmonumentaal Jachtslot Mookerheide heropend na restauratie door 1meter98 maandag, 22 april
5	Stadsbestuur Rotterdam stuurt nieuwe plannen Feyenoord City naar gemeenteraad woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Robots, maar ook nog veel handwerk, in de fabriek van VOLA in Denemarken

3 juli 2018

Robots, maar ook nog veel handwerk, in de fabriek van VOLA in Denemarken

3 juli 2018

Andere nieuwsberichten

Archello introduceert ‘de meest visuele podcastserie over architectuur’

38 minuten geleden

In elke Archello Podcast spreekt hoofdredacteur Collin Anderson met prominente architecten over hun vak en hun projecten; de afleveringen worden op de site rijkelijk geïllustreerd met beeldmateriaal, direct gelinkt aan het verhaal.

Bamboe paviljoen bij Brusselse triomfboog door bkvv architecten

2 uur geleden

Met het paviljoen bij de triomfboog van het Jubelpark wilde het bureau bezoekers de schoonheid van het materiaal laten ervaren en een lans breken voor bamboe als bouwmateriaal voor Europese gebouwen.

Studio Modijefsky ontwerpt koekmakerij als wonderwinkel

3 uur geleden

Door de populariteit van de koekmakerij Van Stapele verhuist ze naar een groter pand. Aan Studio Modijefsky was de opdracht om het nieuwe interieur te ontwerpen, waarbij de sfeer van de voormalige winkel moest terugkeren.

Café of restaurant in de plint? Houd in het ontwerp rekening met eisen rond geluid en vooral rond muziek

Vandaag, 09:00

Woongebouwen met cafés of restaurants in de plint: in stedelijke gebieden zien we ze steeds meer. Maar bij het ontwerp hiervan wordt niet altijd voldoende rekening gehouden met het geluid dat de functies in de plint genereren.

‘Nieuw kabinet moet daadkrachtig mobiliteitsbeleid voeren’

Vandaag, 10:52

Als het komende kabinet niet met daadkrachtig mobiliteitsbeleid komt, slibt het land dicht, stellen onder meer provincies en gemeenten.

Limburg maakt plannen voor 30.000 woningen nabij stations

Vandaag, 09:42

De woningen zijn bedoeld voor zowel woningzoekenden uit Limburg als van verder, laat de provincie weten.

ASML wil grote vestiging op Brainport Industries Campus

Gisteren, 11:34

Chipmachinefabrikant ASML wil in de regio Eindhoven uitbreiden met het oog op de toekomst.

Organisaties werken aan praktijktoets aangescherpte MPG-eisen

22 april, 2:27

Veertien organisaties uit onder meer de ontwerp- en bouwsector gaan onderzoeken hoe de aangescherpte MPG-eisen voor 2025 kunnen worden geïmplementeerd in de praktijk.

IMF-bestuurder dringt aan op verdere afbouw hypotheekrenteaftrek

22 april, 1:36

Nederland kan fiscale en financiële stimulering van de woningmarkt niet gebruiken nu er een nijpend huizentekort is, stelt Paul Hilbers.

DNB: verduurzaming woningen blijft achter, maar geld geen probleem

22 april, 10:01

Verreweg de meeste Nederlanders hebben genoeg spaargeld of leenmogelijkheden om hun koophuis te verduurzamen, maar doen dit toch nog niet in groten getale.

Ga naar het nieuws-archief