Het Autrique-huis

Exterieur Hôtel Tassel

Hal Bozar - Paleis voor de Schone Kunsten

Hôtel van Eetvelde

Het Autrique-huis

Exterieur Hôtel Tassel

Hal Bozar - Paleis voor de Schone Kunsten

Hôtel van Eetvelde

Brussel stelt 2018 in teken van Victor Horta

15 december 2017, 11:49

Brussel brengt volgend jaar een groots eerbetoon aan een van de belangrijkste architecten die ooit in de stad geleefd hebben. Twintig instellingen bundelen een jaar lang de krachten in de manifestatie Horta Inside Out. Door middel van tentoonstellingen, een festival, rondleidingen en andere activiteiten wordt het erfgoed van Victor Horta (1861-1947) in de kijker gezet.

Horta geldt samen met Henry van de Velde als de belangrijkste vertegenwoordiger van art nouveau, de sierlijke kunststroming die aan het eind van de negentiende eeuw een korte maar hevige bloeitijd kende en wordt gezien als de Belgisch-Franse variant op Jugendstil. Horta ontwierp zijn gebouwen en interieurs als ‘Gesamtkunstwerke’ en schiep als een van de eerste architecten in Europa met behulp van ijzer als constructiemateriaal vrije plattegronden voor woonhuizen.

Horta is in Gent geboren, maar zijn belangrijkste werken staan in Brussel, waar hij zich in 1861 vestigde en studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Daar werd hij ontdekt door de destijds invloedrijke architect Alphonse Balat, die hem aanstelde als assistent. Horta, die gefascineerd was door curves, licht en staal, werd lid van de vrijmetselaarsloge en zag zo zijn eigen carrière worden gelanceerd.

In 1893 werd het Autrique-huis gebouwd, gevolgd door een van zijn beroemdste werken, Hôtel Tassel (1893-1897) met zijn vernieuwende en iconische trappenhuis. In het eerstgenoemde huis vinden twee van de permanente tentoonstellingen van het Horta-jaar plaats, die zich beide focussen op het interieur van dit herenhuis voor Eugène Autrique.

Unbuilt Horta
De CIVA Stichting organiseert eveneens twee exposities over Horta. ‘Naar de bronnen van art nouveau’ geeft een inleiding tot zijn werk en biedt inzicht in zijn werkwijze en creativiteit. In de tentoonstelling ‘Unbuilt Horta’ zijn onder meer zijn niet-gerealiseerde plannen voor de reconstructie van het gebied tussen het Paleis voor de Schone Kunsten en het centraal station te zien.

Het woonhuis en atelier van de architect, tegenwoordig het Hortamuseum, biedt ook plaats aan twee exposities, wanneer je het gebouw zelf even meerekent als tentoonstelling. De tweede expo gaat over de belangrijke rol van licht in Horta’s ontwerpen. Te zien is welke oplossingen hij bedacht om ‘licht te vangen’ in zijn gebouwen, met name in de herenhuizen die traditioneel donker waren.

Een ander werk van Horta’s hand, het warenhuis Waucquez, vormt tegenwoordig het onderkomen van het Belgisch Stripmuseum. Hier vindt een tentoonstelling plaats die het ontstaan, leven en transformatie van het textielwarenhuis belicht. Ook zijn er illustraties te zien van stripauteurs die zich lieten inspireren door het lot van het oude Waucquez-warenhuis, waarover het faillissement in 1970 werd uitgesproken.

Ter gelegenheid van de negentigste verjaardag van het Paleis voor de Schone Kunsten organiseert Bozar een tentoonstelling over dit gebouw. Het ontwerp stamt uit een periode dat Horta art nouveau al achter zich had gelaten en een strengere classicistische richting was ingeslagen. Er zijn schaalmodellen en nooit tentoongestelde documenten, plannen en andere werken te zien.

Paviljoen van de Menselijke Driften
Het eerste gebouw van Horta in Brussel was het Paviljoen van de Menselijke Driften. In 1890 kreeg hij de opdracht een gebouw te ontwerpen voor het reliëf ‘De menselijke driften’ van beeldhouwer Jef Lambeaus. Het werd een lijdensweg voor de architect, omdat de beeldhouwer absoluut zijn stempel wilde drukken op de architectuur, maar het resultaat is verbluffend.

De bijbehorende tentoonstelling is te zien in het Jubelparkmuseum, evenals het gereconstrueerde winkelinterieur voor juwelier en zilversmid Wolfers Frères (1912), die oorspronkelijk was gevestigd in de Brusselse Arenbergstraat.

Tot de andere activiteiten in het Horta-jaar behoort het Brussels Art Nouveau & Art Deco Festival 2018, waarin beide architectuur- en kunststromingen op verschillende wijzen worden belicht. Daarnaast zijn er het hele jaar rondleidingen door gebouwen van de architect en plaatsen die aan hem of art nouveau zijn verbonden. Ook vinden er kleinere exposities en een boekenbeurs plaats.

Trefwoorden

victor horta

1	Team van vijf architectenbureaus maakt winnend ontwerp voor Havenstraat Amsterdam donderdag, 11 april
2	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
3	Boijmans weer even open tijdens Rotterdam Architectuur Maand donderdag, 11 april
4	ING Research verwacht krimp in bouwsector, woningmarkt trekt aan donderdag, 11 april
5	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Victor Horta: meer dan een art nouveau-architect

28 maart 2018

Nieuwe functie voor Pomphuisje Henry van de Velde

10 november 2015

Voorgevel Horta-pand heropgebouwd

20 oktober 2010

Andere nieuwsberichten

Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af

Gisteren, 16:50

Het ontwerp van woontoren Nova in Den Haag kenmerkt zich onder meer door een aantal opvallende setbacks, waarmee architectenbureau TconcepT reageert op hoogtes van omliggende gebouwen.

Stadsbestuur Rotterdam stuurt nieuwe plannen Feyenoord City naar gemeenteraad

Gisteren, 16:14

Op de plek waar het nieuwe Feyenoord-stadion was bedacht, komen een getijdenpark en een nieuwe promenade langs de rivier. Verder voorzien de plannen in duizenden woningen, een nieuwe stadsbrug en een nieuw treinstation Stadionpark.

‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat

Gisteren, 14:01

In de Amsterdamse P.C. Hooftstraat heeft het Italiaanse kledingmerk Dolce & Gabbana een winkel geopend in een nieuw pand. Dok architecten heeft het pand van een opvallende metselwerkgevel voorzien.

Basisschool in Groningse Engelbert ontworpen als 'dorp voor kinderen'

Gisteren, 13:08

In het Groningse dorp Engelbert is afgelopen jaar een basisschool naar ontwerp van vector-i in gebruik genomen. Het nieuwe onderkomen van OBS De Driebond is ontworpen als een ‘dorp voor kinderen’.

Gelderland steekt 17 miljoen in verbeteren leefbaarheid dorpen

Gisteren, 15:27

Met name dorpen hebben volgens de provincie te maken met vergrijzing, jongeren die wegtrekken en daarmee samenhangend verdwijnende voorzieningen.

TU Delft heeft spijt van actie tegen journalistiek platform

Gisteren, 09:21

Delta zag zich genoodzaakt een stuk van de eigen site te halen, nadat onder meer de juridische afdeling van de universiteit had gedreigd met gerechtelijke stappen.

Renovatiekosten Binnenhof lopen op naar circa 2 miljard

16 april, 4:48

De gebouwen van de Tweede en Eerste Kamer, het ministerie van Algemene Zaken en de Raad van State zijn er veel slechter aan toe dan verwacht.

Commissie vindt kabinetsplannen voor landelijk gebied onvoldoende

16 april, 3:10

Het adviesorgaan mist in de grootschalige plannen vooral “een duurzaam toekomstperspectief voor de landbouw”.

Gasthuiskwartier Den Bosch nadert voltooiing met bouwstart fase vier

16 april, 2:20

De laatste fase bestaat uit een ensemble van negen gebouwen met onder meer appartementen en commerciële ruimte, naar een ontwerp van HilberinkBosch architecten en Mulleners + Mulleners Architecten.