Sluisbuurt

Medic: 'Slanke woontorens zijn wél goed mogelijk'

6 april 2017, 16:34

In de afgelopen weken is er stevig gedebatteerd over de plannen van de gemeenten Amsterdam voor de Sluisbuurt en het tegenvoorstel van architect Sjoerd Soeters voor de buurt. Architect Branimir Medic van de Architekten Cie. heeft voor een blok met toren binnen de Sluisbuurt een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Door die betrokkenheid bij het plan, en de ruime ervaring die hij met zijn bureau heeft met het ontwerp van (woon)torens, wil hij het idee ontkrachten dat deze geen slanke vorm kunnen hebben. Met de stelling van architect Rudy Uytenhaak dat woontorens een disproportioneel grote kern vereisen, net als een avocado, is hij het absoluut niet eens. De meeste woontorens die de Architekten Cie. in het verleden heeft ontworpen, zijn slanker dan de torens binnen de Sluisbuurt gevraagd worden, stelt Medic bovendien. Hieronder integraal de visie van Medic op de hoogbouw in de Sluisbuurt.

Er is op dit moment een belangrijk debat, geïnitieerd door de plannen van de gemeente Amsterdam voor de Sluisbuurt – de nieuwste uitbreiding van de stad in een reeks van radicale, typologisch verschillende eilanden langs de IJ-oevers. Dit is het eerste eiland dat verhitte discussie oproept omdat een deel van de gebouwen de lucht in gaat. Sommige architecten en planners uiten agressief kritiek op de torens, ondanks het feit dat hoogbouw de enige oplossing is om een hoge dichtheid te kunnen realiseren. Een middel dat over de hele wereld wordt ingezet.

Debat is een positieve, democratische vorm van communicatie en we moeten het zeker voortzetten. Echter, in plaats van voor of tegen kunnen we het beter hebben over hoe. Het is waarschijnlijk mogelijk om de plannen voor de Sluisbuurt tegen te houden maar niet de vooruitgang in het algemeen. De druk op Europese steden zal alleen maar groter worden. Als Amsterdam een serieuze speler in de nieuwe economie wil blijven, moeten wij onszelf niet beperken maar open en creatief zijn.

De Architekten Cie. heeft in de laatste 20 jaar meer dan 50 torens ontworpen, een aantal daarvan meer dan 100 meter hoog. De meeste hebben een plattegrond van minder dan 600 vierkante meter per verdieping (vaak een eis van de overheid). Rotterdam en Den Haag heeft veel torens met zulke kleine footprints en zo hoog als 150 meter gerealiseerd.

De traditionele Europese woontoren bestaat uit drie of vier appartementen per verdieping. Dit zorgt ervoor dat de torens niet alleen elegante proporties hebben, maar waarborgt ook appartementen van hoge kwaliteit. Er zijn geen lange en donkere gangen, elk appartement heeft een eigen buitenruimte en er is een adequate hoeveelheid ramen per appartement. Zulke hoekappartementen zijn veel efficiënter, omdat we meer kamers op een kleinere oppervlakte kunnen organiseren. Dankzij de tweezijdige oriëntatie, kunnen de bewoners gebruik maken van natuurlijke dwarsventilatie.
In tegenstelling tot de Europese is de gebruikelijke Amerikaanse woontoren erg diep met een grote footprint. Aangezien deze appartementen een eenzijdige oriëntatie met een korte gevellengte kennen, kan men hier moeilijk het Europese kwaliteitsniveau met buitenruimte en voldoende daglicht voor alle appartementen realiseren.

Het is interessant dat de VS inmiddels van Europa heeft geleerd en tegenwoordig slanke torens bouwen met een footprint van slechts 600 vierkante meter en meer dan 400 meter hoog. Tegelijkertijd richten wij ons hier in Amsterdam op de Amerikaanse oorsprong: profit-only torens zoals sommige architecten in dit debat nu voorstelt. Korte en dikke torens. Heeft de laatste crisis ons vak werkelijk zo ver gedreven dat wij onze moraal als professionals verliezen? Of moeten we de positieve stroming van dit moment zien als een kans om onze steden opnieuw uit te vinden, met respect voor het erfgoed en zoekend naar nieuwe mogelijkheden om eigentijdse oplossingen te bedenken? De manier waarop Amsterdam en de Nederlanders het al eeuwenlang doen.

Ik ben bang dat de conservatieve stedenbouwkundige theorieën van Sjoerd Soeters en Rudy Uytenhaaks onjuiste interpretatie van de woontorentypologie (die hij vergelijkt met een avocado) ons beroep overbodig maakt in het streven om moderne woonvormen te ontwikkelen. Voor je het weet gaan grote internationale starchitects ons uitleggen hoe we eigentijdse woningen moeten bouwen. Onlangs hebben we hiervan een voorbeeld meegemaakt: het Sluishuis-project, ontworpen door BIG, bouwt qua typologie simpel voort op projecten van de Architekten Cie. uit de jaren '90 (De Landtong in Rotterdam en The Whale in Amsterdam).

Branimir Medic
Architect de Architekten Cie.

Trefwoorden

amsterdam sluisbuurt branimir medic

1	Nominaties Schoolgebouw van het Jaar 2023 bekend maandag, 18 september
2	Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum vrijdag, 22 september
3	Architectenweb symposium: ontwerpen in analogie met het bestaande woensdag, 20 september
4	Echte architecten dinsdag, 19 september
5	Voormalig garagepand aan Scheldeplein Amsterdam gerenoveerd en uitgebreid dinsdag, 19 september

Gerelateerde nieuwsberichten

Column

Levendige hoogbouw? Kijk naar het oosten!

30 januari 2018

College Amsterdam stemt in met plan voor Sluisbuurt

11 september 2017

Twee nieuwe partners voor Rudy Uytenhaak

3 mei 2017

Mastenbroek: 'Sluisbuurt moet juist iets nieuws toevoegen aan Amsterdam'

5 april 2017

Hoogbouw tot 143 meter in Sluisbuurt Amsterdam

9 november 2016

Soeters: een wijk met torens is on-Amsterdams

31 maart 2017

Architectuurcentrum Amsterdam presenteert expositie Sluisbuurt

5 september 2018

Naast bebouwing ook veel ruimte in de Sluisbuurt

5 december 2018

Raad van State verwerpt bezwaren tegen Sluisbuurt

6 november 2019

Ontwikkeling Sluisbuurt start met hogeschool en woningen

28 januari 2020

Het Palenhuis gekozen als tijdelijk kunstwerk voor Sluisbuurt

7 oktober 2020

Amsterdam schrijft eerste tender uit voor kavel in Sluisbuurt

23 oktober 2020

Architekten Cie. ontwerpt eerste woontoren in Sluisbuurt

21 april 2021

Team Barcode Architects en krft wint tender kavel 5A1 Sluisbuurt

5 juli 2021

Gebiedsvisie van NOHNIK voor Corridor Centrale Scheepvaart Amsterdam Sluisbuurt

6 december 2021

Programma in Pakhuis de Zwijger over wonen in hoogbouw

4 mei 2022

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Benthem Crouwel wint prijsvraag voor herontwikkeling deel Praags plein

22 september, 3:41

Op het zogeheten vierde kwadrant van Vítezné Námestí (wat in het Nederlands valt te vertalen als Victorieplein) verrijst voor 100.000 vierkante meter aan nieuwe functies, waaronder woningen, kantoren en een cultuurcentrum.

'Reis naar Nieuw Zeeland' beloond met tweede Eo Wijers-regioprijs

22 september, 2:32

Het ontwerpteam van Bureau B+B urbanism and landscape architecture, RO&AD Architecten en Buiting Advies is gekozen tot regiowinnaar Midden-Zeeland van de Eo Wijersprijs.

Hoogwaardig blok met sociale huurwoningen voor Leidsche Rijn Centrum

22 september, 12:14

Dankzij een prefab bouwsysteem, een basisopzet vanuit drie plattegronden en extra aandacht voor de geveldetaillering wisten BureauVanEig en Zecc Architecten een hoogwaardig blok met betaalbare woningen te realiseren.