Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016, 11:45

In Kijkduin en het Belgische Lillo hebben ze het geweten: deze dorpen werden afgelopen zomer belegerd door grote groepen bezoekers op jacht naar zeldzame Pokémon. Overal speurden mensen via hun smartphone naar deze eigenaardige schepsels. Het was een onschuldige zomerrage en belangrijke mijlpaal tegelijk: de definitieve grootschalige doorbraak van augmented reality.

Sommigen, in wie het kind volledig verdwenen is, zagen het vol ongeloof aan. Wat bezielt mensen om stad en land af te rijden en zelfs gevaarlijke situaties te veroorzaken bij hun onzinnige jacht naar niet bestaande wezentjes? Ik zie er de humor wel van in, sterker nog: het fascineert me enorm.

Want wat is realiteit? Vijfhonderd kilometer onder Kijkduin verdrongen ook deze zomer elke dag weer duizenden mensen elkaar om Mona Lisa te zien. Dichtbij komen is onmogelijk, aanraken ondenkbaar. Is het trouwens wel ‘de echte’, daar in het Louvre? Toch leggen mensen ook hiervoor enorme afstanden af. Terwijl ze thuis online moeiteloos de haarscheurtjes zouden kunnen tellen op een high-res versie van het schilderij.

Ons begrip van realiteit evolueert. Want waar Pokémon ons nog weten te verbazen, daar kijkt niemand ervan op om Bowie te horen zingen of om historische sportmomenten te zien. We betreden momenteel een nieuwe fase. Woorden als ‘augmented’ of ‘virtual’ hebben een brugfunctie gehad en zullen nu snel overbodig worden. Het is allemaal simpelweg informatie die via techniek ontsloten wordt. Een nieuwe laag dus, niet meer of minder reëel dan de lagen die we al kenden. Even wennen, dat is alles.

Natuurlijk zijn er verschillen. Want deze laag is vluchtiger, persoonlijker, interactiever en complexer verbonden aan plaats en tijd, en daardoor sterker met de ‘traditionele’ realiteit verweven. Dat verklaart misschien de weerstand bij sommigen: het wordt steeds moeilijker om de verschillende realiteitslagen te scheiden. Het zal ongetwijfeld even desoriënterend zijn om binnenkort met onze relaties in/uit de hele wereld aan één vergadertafel te zitten die op meerdere plekken tegelijk staat. Juist ja. Voer voor ontologen.

Tot nu toe gebruiken architecten virtual reality en augmented reality met name als praktische visualisatietools. Dat betekent feitelijk: als nieuwe methoden voor het bereiken van een bestaand doel. Zo gaat het aanvankelijk altijd met nieuwe techniek. Écht interessant wordt het wanneer we gaan nadenken over nieuwe toepassingen. De nieuwe realiteitslaag vormt een compleet nieuw register in het architectonisch instrumentarium waar we voor kunnen componeren, met als gevolg meer gemak én een intensere architectonische beleving.

De nuttige toepassingen daarvan zijn niet moeilijk te bedenken. De nieuwe laag kan een gebruiksaanwijzing van een ruimte zijn, of een routeplanner binnen een gebouw of gebouwcomplex. Het kan ons vertellen wie we waar kunnen vinden of waar nog een werkplek vrij is, waar het warmer of juist net wat koeler is. Voor een deel bestaan deze toepassingen al en ze zullen de komende jaren alomtegenwoordig worden.

Praktisch, op een niveau dat meer tot de verbeelding spreekt, is de mogelijkheid om ‘personages’ toe te voegen. Misschien ontwerpen we straks ook de receptionist(e) in een nieuw verzamelkantoor of de butler die ons wegwijs maakt in een gehuurde vergaderzaal of hotelkamer. Of gezelschap voor bewoners van een verzorgingshuis, of een gids in een museum. Interessant, zeker omdat onderzoek aantoont dat relaties tussen mensen en techniek – of dat nou robots zijn of ‘verschijningen’ – hechter kunnen worden dan we dachten.

Nog even écht wegdromen. Oneindige ruimte, kijken door muren en vloeren, terug in het verleden, fictieve verhalen verweven in en met het hier en nu, een kamer vol vlinders, een huiself, doorkijkjes naar andere plaatsen en tijden. Architectuur kan verhalender worden dan ooit. Als we tenminste nu de uitdaging aangaan om deze uitbreiding van ons ambacht te omarmen en die nieuwe verhalen te willen leren schrijven.

Het lijkt mij geweldig…

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten en bestuurslid van de BNA. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

virtual reality column pokémon augmented reality joost ector

1	Gebiedsontwikkelaar AM en Wageningen University & Research onderzoeken mogelijkheden voor versnelling natuurinclusief bouwen maandag, 5 juni
2	Nieuwe stappen richting realisatie Hotel De Veste in Schiedam woensdag, 7 juni
3	Rijssen-Holten heeft bijzonder energiezuinig nieuw zwembadcomplex dinsdag, 6 juni
4	Dubbel woongebouw Space Encounters op Oostenburg opgeleverd maandag, 5 juni
5	Nieuw regiokantoor Amsterdam van Alliander is circulair en flexibel woensdag, 7 juni

Gerelateerde nieuwsberichten

Ontwerpen in Virtual Reality – negen lessen

30 september 2019

Geen Nazomerdagdroom

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Gerelateerde podcasts

Andere nieuwsberichten

Bouw van The Baan Tower van start

Signature presenteert zich als nieuwe gebieds- en natuurontwikkelaar

Bruisend festivalhart van Rotterdam Architectuur Maand in beeld

Met Nudus slaan Caro van de Venne, Albert Dijk en Tim Brans een nieuwe weg in

Zuid-Holland plaatst informatie over slavernij bij landgoederen

Sara van Popta en Marc Eijkelkamp treden toe tot directie 19 het atelier

Provincie Utrecht pakt verouderde bedrijventerreinen aan

Geen vergoeding vloerenbedrijf ingestorte parkeergarage Eindhoven

Voor het eerst meer energie uit zonnepanelen dan uit biomassa

Woongebouw in Amsterdam-Oost onbewoonbaar door grote brand