Geen Nazomerdagdroom

6 september 2016, 11:45

In Kijkduin en het Belgische Lillo hebben ze het geweten: deze dorpen werden afgelopen zomer belegerd door grote groepen bezoekers op jacht naar zeldzame Pokémon. Overal speurden mensen via hun smartphone naar deze eigenaardige schepsels. Het was een onschuldige zomerrage en belangrijke mijlpaal tegelijk: de definitieve grootschalige doorbraak van augmented reality.

Sommigen, in wie het kind volledig verdwenen is, zagen het vol ongeloof aan. Wat bezielt mensen om stad en land af te rijden en zelfs gevaarlijke situaties te veroorzaken bij hun onzinnige jacht naar niet bestaande wezentjes? Ik zie er de humor wel van in, sterker nog: het fascineert me enorm.

Want wat is realiteit? Vijfhonderd kilometer onder Kijkduin verdrongen ook deze zomer elke dag weer duizenden mensen elkaar om Mona Lisa te zien. Dichtbij komen is onmogelijk, aanraken ondenkbaar. Is het trouwens wel ‘de echte’, daar in het Louvre? Toch leggen mensen ook hiervoor enorme afstanden af. Terwijl ze thuis online moeiteloos de haarscheurtjes zouden kunnen tellen op een high-res versie van het schilderij.

Ons begrip van realiteit evolueert. Want waar Pokémon ons nog weten te verbazen, daar kijkt niemand ervan op om Bowie te horen zingen of om historische sportmomenten te zien. We betreden momenteel een nieuwe fase. Woorden als ‘augmented’ of ‘virtual’ hebben een brugfunctie gehad en zullen nu snel overbodig worden. Het is allemaal simpelweg informatie die via techniek ontsloten wordt. Een nieuwe laag dus, niet meer of minder reëel dan de lagen die we al kenden. Even wennen, dat is alles.

Natuurlijk zijn er verschillen. Want deze laag is vluchtiger, persoonlijker, interactiever en complexer verbonden aan plaats en tijd, en daardoor sterker met de ‘traditionele’ realiteit verweven. Dat verklaart misschien de weerstand bij sommigen: het wordt steeds moeilijker om de verschillende realiteitslagen te scheiden. Het zal ongetwijfeld even desoriënterend zijn om binnenkort met onze relaties in/uit de hele wereld aan één vergadertafel te zitten die op meerdere plekken tegelijk staat. Juist ja. Voer voor ontologen.

Tot nu toe gebruiken architecten virtual reality en augmented reality met name als praktische visualisatietools. Dat betekent feitelijk: als nieuwe methoden voor het bereiken van een bestaand doel. Zo gaat het aanvankelijk altijd met nieuwe techniek. Écht interessant wordt het wanneer we gaan nadenken over nieuwe toepassingen. De nieuwe realiteitslaag vormt een compleet nieuw register in het architectonisch instrumentarium waar we voor kunnen componeren, met als gevolg meer gemak én een intensere architectonische beleving.

De nuttige toepassingen daarvan zijn niet moeilijk te bedenken. De nieuwe laag kan een gebruiksaanwijzing van een ruimte zijn, of een routeplanner binnen een gebouw of gebouwcomplex. Het kan ons vertellen wie we waar kunnen vinden of waar nog een werkplek vrij is, waar het warmer of juist net wat koeler is. Voor een deel bestaan deze toepassingen al en ze zullen de komende jaren alomtegenwoordig worden.

Praktisch, op een niveau dat meer tot de verbeelding spreekt, is de mogelijkheid om ‘personages’ toe te voegen. Misschien ontwerpen we straks ook de receptionist(e) in een nieuw verzamelkantoor of de butler die ons wegwijs maakt in een gehuurde vergaderzaal of hotelkamer. Of gezelschap voor bewoners van een verzorgingshuis, of een gids in een museum. Interessant, zeker omdat onderzoek aantoont dat relaties tussen mensen en techniek – of dat nou robots zijn of ‘verschijningen’ – hechter kunnen worden dan we dachten.

Nog even écht wegdromen. Oneindige ruimte, kijken door muren en vloeren, terug in het verleden, fictieve verhalen verweven in en met het hier en nu, een kamer vol vlinders, een huiself, doorkijkjes naar andere plaatsen en tijden. Architectuur kan verhalender worden dan ooit. Als we tenminste nu de uitdaging aangaan om deze uitbreiding van ons ambacht te omarmen en die nieuwe verhalen te willen leren schrijven.

Het lijkt mij geweldig…

Joost Ector is architect-directeur van Ector Hoogstad Architecten en bestuurslid van de BNA. Voor Architectenweb schrijft Joost Ector iedere maand een column, waarin hij ontwikkelingen die van invloed zijn op het architectenvak van duiding voorziet.

Trefwoorden

virtual reality column pokémon augmented reality joost ector

1	Amsterdam start eerste tender voor Strandeiland IJburg dinsdag, 18 januari
2	Powerhouse Company presenteert ontwerp circulair universiteitsgebouw voor Tilburg woensdag, 19 januari
3	Oude Heineken Hoek aan Leidseplein in Amsterdam gesloopt maandag, 17 januari
4	Nieuwe Gezichten: Studio Pallesh donderdag, 20 januari
5	NEXT architects en Juurlink+Geluk presenteren woningbouwproject HOOF maandag, 17 januari

Gerelateerde nieuwsberichten

Ontwerpen in Virtual Reality – negen lessen

De Gele Hesjes tegen de Groene Khmers

Het schaamteloze monument

Het bijna-gelijk van Baudet

Adopteer een leek

Liefde in beton gegoten

De tweede helft

Het ontroerendste gebouw dat ik ken

Bouw goed of bouw niet

Inclusief is het nieuwe exclusief

Ruimte als instrument

Tijdbom

De schijn van duurzaamheid bedriegt

Het moet weer eens gezegd

Waarom springen we niet?

Smart

De Leefbare Stad

Architectuur van bijna niets

Laat je niet gek maken

Het eind van het begin

De erfenis van premier Halsema

Op naar een succesvolle crisis

Stronteigenwijs

Ook maar een mens

Ontwerpen tegen de eenzaamheid

2021 in tien columns door Joost Ector

Een zorg minder

Joost Ector start als columnist op Architectenweb.nl

Fantastic Voyage

Omdat het kan!

Dit komt niet vanzelf goed

Schouders onder World Expo Rotterdam 2025!

Help

Een (on)mogelijk overmorgen

Gerelateerde podcasts

Gesprek met Maarten Polkamp over hoe Virtual Reality het ontwerpproces leuker maakt

Gesprek met Johan Hanegraaf over ontwerpen in Virtual Reality

Andere nieuwsberichten

Overeenkomst getekend voor woningbouwproject Xylino Almere

Vandaag, 16:37

Naar verwachting wordt eind dit jaar gestart met de bouw van woningbouwproject Xylino in het Homeruskwartier in Almere. Het gaat om een driehoekig blok van houten gebouwen, waarin 103 woningen binnen een modulair systeem worden gerealiseerd.

Houten gebouw met achttien zorgwoningen voor Milsbeek

Vandaag, 14:36

In het Limburgse Milsbeek wordt een houten woongebouw met achttien zorgwoningen voor onder meer ouderen met dementie gerealiseerd. Het ontwerp voor het gebouw is gemaakt door Lister Architecture en wordt gerealiseerd door Lister Manufacturing.

TextielMuseum maakt nieuwe gordijnen voor Paleis Huis ten Bosch

Gisteren, 15:50

De werkplaats van het museum maakt nieuwe gordijnen voor een van de ontvangstruimten in het woonpaleis in Den Haag, naar ontwerp van Liesbeth Stinissen.

Hedendaagse parkbruggen geënt op historie landgoed Windesheim

Gisteren, 15:02

Op het monumentale landgoed Windesheim ten zuiden van Zwolle zijn acht bruggen naar ontwerp van NEXT architects gerealiseerd. De bruggen maken deel uit van de padenstructuur van het landgoed en bieden dankzij geïntegreerde banken een rustpunt.

Amsterdam komt met tijdelijke regeling voor betaalbare woningbouw

Vandaag, 17:08

Het gaat om een tegemoetkoming van 10 procent op de grondprijs voor alle betaalbare woningen in transformatieprojecten.

Designbeurs Object Rotterdam verplaatst naar mei

Vandaag, 11:52

Traditiegetrouw wordt tijdens de komende editie werk van gevestigde en opkomende ontwerpers getoond en verkocht.

Onderzoek: woningcorporatie wil verduurzamen maar weet niet hoe

Vandaag, 10:01

Bij veel corporaties leeft onzekerheid over technische oplossingen en onduidelijkheid over beleid.

Amsterdam Museum sluit deuren voor verbouwing

Vandaag, 09:28

De verbouwing van het museum geschiedt volgens een ontwerp van Neutelings Riedijk Architects.

Zienswijze pleit tegen verlengen oliewinning onder Rotterdam-Zuid

Gisteren, 17:36

Via een vandaag ingediende zienswijze doet de gemeente Rotterdam opnieuw een dringend verzoek aan het ministerie van EZK om niet in te stemmen met de voorgenomen vergunning voor oliewinning door de NAM onder Rotterdam-Zuid.