Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
Levensloopbestendige Bungalow
Engel Architecten
Retraitecentrum Land aan Zee Burgh Haamstede
Forster Nederland N.V.
Renovatie van een parkvilla in Haastrecht
IRIS architecten
Ace & Tate Nieuwe Spiegelstraat Amsterdam
Féline
Herbestemming rijksmonumentale bunker
Koop & Partners Architecten
Strand Nesselande
Houthandel van Dam
Wolkenkrabber 100 hoog Rotterdam
Houthandel van Dam
Elephant realiseert woongebouw vanuit kopersopties
Elephant
Zomerkade Huizen
Struyk Verwo Infra
Ontmoeten op de daktuin van CasaNova in Rotterdam
Zoontjens
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
Elysian
Moods
Isobooster7 Professional P100
Isobooster
Nordhiil; Fijn zwart hout voor prachtige gevels
Plastica Groep
TECTA leien voor dak en gevel
Cedral
Serenity | Dubbelglaswand
Plan Effect
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Profiled Window
Primoclad Europe B.V.
Stalen deuren brons | Steel look
Anyway Doors
Fermacell Therm25 vloerverwarmingselementen
James Hardie Netherlands B.V. (Fermacell)
Baars & Bloemhoff introduceert Decospan Astrata Slats
Baars & Bloemhoff
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Peter van Assche
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Crimson
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Studioninedots
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Studioninedots
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Office Winhov
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Gijs en Joost Baks over de publieke dimensie van architectuur
Gesprek met Nanne de Ru over Construction Company
Gesprek met Simone Tax over hoogbouw en wind
Gesprek met Britta en Diederik van Egmond over sociale luxe
Gesprek met Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Gesprek met Michiel Hofman over het vinden van de juiste balans binnen ontwerpen
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
ADS74
ARCHITECTURE DESIGN STUDIO
Guis Architectenwerk
Storm Architects
TÉGL B.V.
Ceramic Surfaces
VKV Visuals
3D Renderings | Virtual Styling | Digital Interior Design
Creon Kozijnen
SAB-profiel bv
Voor kwaliteit en kwantiteit in sandwichpanelen en profielplaten
Schüco International KG
Boon Edam Nederland B.V.
Your Entry Experts
Mview+
Glasoplossingen voor optimaal comfort
Aluprof Nederland BV
Aliplast Aluminium Systems
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Landschapsontwerper
Feddes/Olthof Landschapsarchitecten
Interieurarchitect | rudy uytenhaak + partners architecten
rudy uytenhaak + partners architecten
assistent ontwerpers / 3d-modelleurs / technisch tekenaars
Felix Claus Dick van Wageningen Architecten
Architect Medior | rudy uytenhaak + partners architecten
rudy uytenhaak + partners architecten
Felix Claus Dick van Wageningen Architecten zoekt (technisch) projectleider
Felix Claus Dick van Wageningen Architecten
Architecture Internship at ADS74
ADS74
Junior Architect
Atelier van Berlo
Architect
BDP
Medior Architect
LEVS architecten
Projectleider — Architect
Studioninedots
Architect/Stedenbouwkundige
DELVA
Conceptontwikkelaar jr. (architect/ stedenbouwkundige)
Explorius Vastgoedontwikkeling
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Set the future Event: Sustainable and Smart Buildings
AFAS Leusden, Inspiratielaan 3, 3833 AV Leusden
Busch-Jaeger Innovatie Event
Blue Rhapsody, Koninginnenhoofd te Rotterdam
Workspace Design Show: aankondiging sprekers
Rai, Amsterdam
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Ontdek Archicad 27
Online
Tentoonstelling ‘Gevonden architectuur’ met lezing Lacaton
De Singel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen
Alles in stelling voor ARCHITECT@WORK op Hembrugterrein
Taets Art and Event Park, Hall 1 Middenweg 62 (Hembrugterrein) 1505 RK Zaandam
Workspace Design Show - 11 en 12 september, Rai Amsterdam
Rai, Amsterdam
Ontdek Archicad 27
Online
Busch-Jaeger Innovatie Event
Blue Rhapsody, Koninginnenhoofd te Rotterdam
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Arie Aalbers: ‘Zoek het meer in samenwerking’
11 augustus 2016, 11:28
De redactie van Architectenweb werd de afgelopen maanden werkelijk overstelpt met persberichten over bouwstarts en nieuwe projecten. Dat riep vanzelfsprekend de vraag op: is de crisis na zeven jaar plotseling voorbij? In deze
zomerserie
leggen we de vraag voor aan architecten. Deel 3: Arie Aalbers (directeur en bouwadviseur bij
LIAG architecten en bouwadviseurs
). “Het komt weer voor dat we een telefoontje van een opdrachtgever krijgen.”
Tekst Ronnie Weessies
Ondanks dat jullie de crisis ongetwijfeld ook gevoeld zullen hebben, lijkt LIAG die periode redelijk stabiel te hebben doorstaan. Klopt dit beeld?
Op zich wel. Toen de crisis zijn intrede deed, hadden wij juist een topjaar. Pas later hebben we er meer last van gekregen, in die zin dat de werkvoorraad wat afliep. Dat komt doordat meer collega-architecten zich gingen richten op de gebieden waar wij goed in zijn en waarbij we relatief gemakkelijk doordrongen tot prekwalificaties bij Europese aanbestedingen. Waar we eerst te maken hadden met tien tot vijftien concurrenten, deden er tijdens de crisis ineens vijftig of zestig bureaus mee. Daarbij zijn opdrachtgevers anders gaan uitbesteden. Vroeger werd een architect geselecteerd op kwaliteit, zoals een goed ontwerp en technische degelijkheid. Mede onder invloed van projectmanagers zijn veel opdrachtgevers gaan selecteren op een lage prijs. Het honorarium van architecten is hierdoor zo ongeveer gehalveerd.
Als een architect bij een project van twintig tot dertig miljoen de totale engineering doet, wordt hij voor drie of vier procent van de totale investeringssom gehonoreerd. Een opdrachtgever die ‘slim’ denkt te zijn en daar nog weer scherp op in te kopen, snijdt zichzelf in de vingers. Het project staat of valt bij de aandacht die ontwerpende partijen voor de opdracht heeft. Als je hem slechts voor de helft betaalt, kan hij ook maar voor de helft aandacht besteden aan het project, of zelfs minder. Een architect gaat daardoor slechtere projecten produceren en dat zorgt er weer voor dat onze naam en branche nog veel meer schade oplopen. En de architectenbranche is door de crisis al gehalveerd. Dat is toch eigenlijk absurd als je er over nadenkt? Er wordt wel iets minder gebouwd, maar zeker niet de helft minder.
Hoe kun je hier als architect een halt aan toe roepen?
Wij werken al meer dan twintig jaar met 3D. Dat is heel plezierig en je kunt er veel sneller en effectiever mee werken. Wij voeren altijd clash-control uit, daarmee zie je het als de constructie, architectuur en installaties
niet in elkaar passen
. En dan lossen we het op. In de toekomst zal blijken dat architecten die dit onder de knie hebben, verder zullen groeien. Aannemers merken het ook, het aantal bouwfouten wordt aanzienlijk minder. De meeste grote aannemers behalen tegenwoordig niet meer dan 0,2 procent winst op een project, als ze al winst maken. Als er geen bouwfouten plaatsvinden, die zijn doorgaans goed voor vijftien procent van de kosten, behaalt hij al vijftien procent meer rendement. Die efficiëntieslag moet je gewoon maken en met 3D-modellen kan dat.
Kijk, wij bestaan al bijna honderd jaar (het bureau is in 1919 opgericht door Dirk Roosenburg,
RW
) en we hebben meerdere crises meegemaakt. Juist van een crisis moet je leren. Juist dan moet je kijken hoe het anders en efficiënter kan. Andere bureaus bezuinigden op bouwkostenmanagement en bestekschrijven, wij niet. Wij maken bijvoorbeeld ook inschrijfbegrotingen voor aannemers. Ik denk dat er in Nederland weinig bureaus op bouwkostengebied zo ver zijn dat ze net zoveel kennis hebben als een aannemer. Wij zijn daarin gepokt en gemazeld, waarmee we een voorsprong hebben op andere bureaus.
Wat is er bij LIAG zelf veranderd door de crisis?
We kijken heel scherp hoe we georganiseerd zijn en dingen beter kunnen doen. Daarnaast verandert de markt. Vroeger werkte een architect vanaf het schetsontwerp tot en met de nazorg aan een project. Nu zie je veel opdrachten waarbij architecten werken tot en met het VO+ en daarna wordt het project als Design & Build-opdracht in de markt gezet. Ik denk niet dat een opdrachtgever daarbij gebaat is. De uitvoerende partij zal weliswaar maken wat er is gepresenteerd, maar hij heeft er geen enkel belang bij dit scherper of beter te doen dan wanneer de architect er nog bij betrokken zou zijn geweest. Hij wil gewoon geld verdienen. Dat komt de kwaliteit niet ten goede. Als wij een Design & Build-opdracht doen, zoeken we nadrukkelijk naar een samenwerking met de uitvoerende partij. Het liefst schrijven we met een aannemer in. Doordat wij kostenefficiënt werken, kunnen we gemakkelijk
schakelen
met zo’n aannemer. Zo krijg je niet alleen een goed product, maar is het ook nog eens voor scherpe prijs te realiseren. Aannemers zien dat ook en ze waarderen het.
Van veel architecten horen we juist dat andere partijen in de bouwketen niet inzien wat hun waarde is. Jouw verhaal klinkt anders.
Een architect moet het veel meer zoeken in samenwerking. Je kunt natuurlijk gewoon een plattegrond en een gevel tekenen en denken:
dat de kozijnen er in de gevel er anders op staan dan op de plattegrond, ach ja, komt wel goed, dat regelt de aannemer wel
. Bij een 3D-model, dat net iets meer energie kost om te maken, komt dit echter niet voor. Daar klopt het plaatje gewoon, sterker nog: je kùnt die kozijnen niet eens fout intekenen, want dan
sluit
het model niet. En dat ziet de aannemer ook. Er zijn aannemers die zeggen: als we met jullie als architect inschrijven op een project, komen we tot een veel scherpere prijs, want we weten dat we niet tegen fouten aanlopen.
Trekt de werkvoorraad bij LIAG ook weer aan?
Ja. Het is natuurlijk niet meer te vergelijken met twintig jaar geleden. Toen hadden we voor drie jaar aan werkvoorraad en antwoordden we als een opdrachtgever ons belde voor een project: over een half jaar hebben we er tijd voor. Tegenwoordig behoren we met een werkvoorraad van zes tot negen maanden tot de positieve uitzonderingen. En het komt weer voor dat de telefoon gaat, met aan de andere kant van de lijn een opdrachtgever die vraagt:
willen jullie voor ons…?
. Dat was lange tijd niet gebeurd.
Trefwoorden
arie aalbers
zomerserie
liag architekten en bouwadviseurs
Best gelezen
1
Bouwvergunning aangevraagd voor Lumière in Rotterdam
donderdag, 28 september
2
Buurtje met 54 woningen langs Kralingse Zoom opgeleverd
donderdag, 28 september
3
MIX: “We wilden laten zien dat duurzaam bouwen wel degelijk kan”
dinsdag, 26 september
4
Woongebouw PoortMeesters combineert hightech met ambacht
donderdag, 28 september
5
Pleinen van kunstenaar Sol LeWitt in Amsterdam weer schoon
woensdag, 27 september
Gerelateerde nieuwsberichten
LIAG wint architectenselectie vernieuwbouw Bonhoeffer College in Enschede
1 april 2022
Wim Heuts: ‘Architect moet werken aan competenties’
4 augustus 2016
Don Murphy: ‘Er is weer debat over architectuur nodig’
28 juli 2016
David Gianotten: we moeten samen visies ontwikkelen
18 maart 2016
Nieuwe zomerserie: de crisis voorbij (?)
15 juni 2016
Meld je aan voor de zomerserie ‘En route’
12 juni 2017
BNA presenteert richtlijn architectenselecties
23 november 2016
Bart Zantman: ‘Samenwerking heeft zijn waarde bewezen’
25 augustus 2016
Thijs Asselbergs: 'Is architectuur nog van de architect?'
1 september 2016
LIAG 100 jaar – video van KLM hoofdkantoor toen en nu
2 april 2019
Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’
29 mei 2019
Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’
5 juli 2019
LIAG wint architectenselectie vernieuwbouw Bonhoeffer College in Enschede
1 april 2022
Wim Heuts: ‘Architect moet werken aan competenties’
4 augustus 2016
Don Murphy: ‘Er is weer debat over architectuur nodig’
28 juli 2016
David Gianotten: we moeten samen visies ontwikkelen
18 maart 2016
Nieuwe zomerserie: de crisis voorbij (?)
15 juni 2016
Meld je aan voor de zomerserie ‘En route’
12 juni 2017
BNA presenteert richtlijn architectenselecties
23 november 2016
Bart Zantman: ‘Samenwerking heeft zijn waarde bewezen’
25 augustus 2016
Thijs Asselbergs: 'Is architectuur nog van de architect?'
1 september 2016
LIAG 100 jaar – video van KLM hoofdkantoor toen en nu
2 april 2019
Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’
29 mei 2019
Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’
5 juli 2019
Toon alles
Andere nieuwsberichten
Tweede project Civic op campus UT gestart
4 uur geleden
Op de campus Drienerlo van de UT in Enschede is de bouw gestart van het project Cube.
Kindcentrum naar ontwerp Geurst & Schulze geopend
Vandaag, 13:45
In Den Haag is het nieuwe Kindcentrum Diamant, naar een ontwerp van bureau Geurst & Schulze architecten, geopend.
Zeven lessen rond het ontwerp van sociale woningbouw
Vandaag, 13:00
Hoe geven we onze ontwerpcultuur rond sociale woningbouw nieuw elan? Die vraag stond centraal op het symposium dat Architectenweb, MORE Architecture en Pakhuis de Zwijger op maandag 25 september 2023 organiseerden.
Schiphol wordt opgeknapt met 'inhaalslag' van drie miljard euro
Vandaag, 11:41
De luchthaven acht de investeringen ‘noodzakelijk om de kwaliteit te waarborgen die Schiphol wil bieden aan medewerkers, reizigers en luchtvaartmaatschappijen’.
Onderzoek: middelgrote centra minder in trek bij winkelpubliek
Vandaag, 14:31
Inwoners van middelgrote plaatsen in Nederland doen ongeveer de helft van hun aankopen elders, bijvoorbeeld in een grotere stad.
Instituten: energietransitie in Europa moet versnellen
Vandaag, 10:21
Het pleidooi van de instanties is gericht aan regeringsleiders, de financiële sector en de industrie in heel Europa.
Stikstoffabriek in Groningse Zuidbroek dit weekend operationeel
29 september, 10:54
De installatie moet buitenlands gas geschikt maken voor gebruik in Nederland.
Hypotheekshop ziet woningmarkt aantrekken en huizenprijs stijgen
29 september, 9:42
Volgens de hypotheekadviesketen wijzen bredere marktcijfers op een toename van de huizenprijzen met drie procent ten opzichte van het tweede kwartaal van dit jaar.
Bloomberg: oprichter wankel vastgoedconcern Evergrande zit vast
28 september, 11:23
Het Chinese bedrijf kampt net als andere vastgoedondernemingen in het land met grote problemen.
Vijlbrief somber over investeringen in nieuwe gasprojecten Noordzee
28 september, 10:56
Bedrijven zijn niet of nauwelijks bereid te investeren in nieuwe gasprojecten in de Noordzee.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur