Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Video's
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle projecten
IKC De Kleine Kapitein
NAT architecten
Dak Holland Casino Venlo
BMI Nederland (Monier & Icopal)
Bouwen aan de Dijk
NAT architecten
Kathedraalschool Denemarken
VELUX Commercial
The Cohesion Cobana
Rijnboutt
Polyphemos
Martens Willems & Humblé Architecten
Sluishuis Amsterdam
Jansen
Woongebouw het Saamhof
ANA architecten
The Cohesion Cobana
Rijnboutt
Kathedraalschool Denemarken
VELUX Commercial
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Alle producten
K-VISION Cube
Profine Nederland b.v.
Rubio Monocoat Pre-Aging - voorbehandeling
Rubio Monocoat Nederland
Fiberdeck® co-extrusie massief composiet vlonderplanken
WoodComposiet
Sapa maakt ramen van gerecyclede ramen
SAPA
intuit phonebooth - belcel
luudo sustainable design fu(rni)ture
Witkleurige Keramische Dakpannen
BH KERAMIEK BV
Extreem krasvaste gietvloer Lavasteen
Stucco Lusso
Latest Edition
Cantor
De kracht van renovatie
Triflex bv
intuit phonebooth - belcel
luudo sustainable design fu(rni)ture
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle video's
Symposium rond gestapeld wonen voor gezinnen
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Par'Course
MoederscheimMoonen Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2021
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Delva Landscape Architecture & Urbanism
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2021
Hyperion Lyceum
Ector Hoogstad Architecten
Adriaan Geuze
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2018
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Office Winhov
Nominatie voor Architect van het Jaar 2020
Nanne de Ru
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2021
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle podcast's
Gesprek met Michel Baars over urban mining
Gesprek met Michiel Raaphorst over het maken van hoogbouw in een ‘perfect storm’
Gesprek met Jan Maas over natuurinclusief ontwerpen en bouwen
Gesprek met Wilco Scheffer en Gert Jan Samsom over duurzaam ontwerpen en bouwen
Gesprek met Jan Maas over natuurinclusief ontwerpen en bouwen
Gesprek met Michiel Raaphorst over het maken van hoogbouw in een ‘perfect storm’
Gesprek met Michiel Raaphorst over het maken van hoogbouw in een ‘perfect storm’
Gesprek met Mathew Vola over de engineering van hoogbouw
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Partners
Categorieën
Favorieten
Alle bedrijven
Evert van Voorst Fotografie
Architectuur en interieur fotografie
BETA
office for architecture and the city
Cobraspen Groep
Jobxion Uitzendbureau
Het uitzendbureau in Bouw en Techniek
NLÉ
Scott Brownrigg
ROCKWOOL B.V.
Cosentino The Netherlands B.V.
ABB | Busch-Jaeger
Sempergreen
Making the world a little greener every day!
GEZE Benelux B.V.
FALK® Bouwsystemen
Producent geïsoleerde designpanelen
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle vacatures
Project Manager
PRJCT WRKS
Project Manager
PRJCT WRKS
KettingHuls is looking for an architecture intern with an open mind
KettingHuls
Senior Communicatieadviseur
BNA, Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus
Computational Design Intern
KCAP
Medior Architect
KCAP
Architect
Scott Brownrigg
Junior Architect | rudy uytenhaak + partners architecten
rudy uytenhaak + partners architecten
Architect (NL)
Elephant
Architecture Intern
Atelier Nomadic
Office Manager
KAS
Vacature Architect
Paul de Ruiter Architects
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Alle magazines
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #10
Architectenweb magazine #11
Nieuw
Populair
Favorieten
Alle events
Architect@work staat in teken van ‘Healthy Materials’
Ahoy, Rotterdanm
Architectuur Filmfestival Rotterdam 5 - 9 oktober 2022, thema: Freeze Frame
LantarenVenster en Theater Zuidplein
Expositie Jan Sterenberg - Constructie en context in ArchitectuurPunt Zoetermeer
Club Entree, Boerhaavelaan 33, Zoetermeer (vm IBM kantoor)
Polyclose 2022: 31 augustus, 1 en 2 september
Flanders Expo (hal 1, 4 & 6) Maaltekouter 1 B-9051 Gent (België)
It's Our F***ing Backyard
Museumplein 10, 1071 DJ Amsterdam
Expositie ‘De jonge Volten’
Atelier Volten, Asterdwarsweg 10, 1031 HR, Amsterdam
Polyclose 2022: 31 augustus, 1 en 2 september
Flanders Expo (hal 1, 4 & 6) Maaltekouter 1 B-9051 Gent (België)
Expositie Jan Sterenberg - Constructie en context in ArchitectuurPunt Zoetermeer
Club Entree, Boerhaavelaan 33, Zoetermeer (vm IBM kantoor)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Categorieën
Alle thema's
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Awards
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Arie Aalbers: ‘Zoek het meer in samenwerking’
11 augustus 2016, 11:28
De redactie van Architectenweb werd de afgelopen maanden werkelijk overstelpt met persberichten over bouwstarts en nieuwe projecten. Dat riep vanzelfsprekend de vraag op: is de crisis na zeven jaar plotseling voorbij? In deze
zomerserie
leggen we de vraag voor aan architecten. Deel 3: Arie Aalbers (directeur en bouwadviseur bij
LIAG architecten en bouwadviseurs
). “Het komt weer voor dat we een telefoontje van een opdrachtgever krijgen.”
Tekst Ronnie Weessies
Ondanks dat jullie de crisis ongetwijfeld ook gevoeld zullen hebben, lijkt LIAG die periode redelijk stabiel te hebben doorstaan. Klopt dit beeld?
Op zich wel. Toen de crisis zijn intrede deed, hadden wij juist een topjaar. Pas later hebben we er meer last van gekregen, in die zin dat de werkvoorraad wat afliep. Dat komt doordat meer collega-architecten zich gingen richten op de gebieden waar wij goed in zijn en waarbij we relatief gemakkelijk doordrongen tot prekwalificaties bij Europese aanbestedingen. Waar we eerst te maken hadden met tien tot vijftien concurrenten, deden er tijdens de crisis ineens vijftig of zestig bureaus mee. Daarbij zijn opdrachtgevers anders gaan uitbesteden. Vroeger werd een architect geselecteerd op kwaliteit, zoals een goed ontwerp en technische degelijkheid. Mede onder invloed van projectmanagers zijn veel opdrachtgevers gaan selecteren op een lage prijs. Het honorarium van architecten is hierdoor zo ongeveer gehalveerd.
Als een architect bij een project van twintig tot dertig miljoen de totale engineering doet, wordt hij voor drie of vier procent van de totale investeringssom gehonoreerd. Een opdrachtgever die ‘slim’ denkt te zijn en daar nog weer scherp op in te kopen, snijdt zichzelf in de vingers. Het project staat of valt bij de aandacht die ontwerpende partijen voor de opdracht heeft. Als je hem slechts voor de helft betaalt, kan hij ook maar voor de helft aandacht besteden aan het project, of zelfs minder. Een architect gaat daardoor slechtere projecten produceren en dat zorgt er weer voor dat onze naam en branche nog veel meer schade oplopen. En de architectenbranche is door de crisis al gehalveerd. Dat is toch eigenlijk absurd als je er over nadenkt? Er wordt wel iets minder gebouwd, maar zeker niet de helft minder.
Hoe kun je hier als architect een halt aan toe roepen?
Wij werken al meer dan twintig jaar met 3D. Dat is heel plezierig en je kunt er veel sneller en effectiever mee werken. Wij voeren altijd clash-control uit, daarmee zie je het als de constructie, architectuur en installaties
niet in elkaar passen
. En dan lossen we het op. In de toekomst zal blijken dat architecten die dit onder de knie hebben, verder zullen groeien. Aannemers merken het ook, het aantal bouwfouten wordt aanzienlijk minder. De meeste grote aannemers behalen tegenwoordig niet meer dan 0,2 procent winst op een project, als ze al winst maken. Als er geen bouwfouten plaatsvinden, die zijn doorgaans goed voor vijftien procent van de kosten, behaalt hij al vijftien procent meer rendement. Die efficiëntieslag moet je gewoon maken en met 3D-modellen kan dat.
Kijk, wij bestaan al bijna honderd jaar (het bureau is in 1919 opgericht door Dirk Roosenburg,
RW
) en we hebben meerdere crises meegemaakt. Juist van een crisis moet je leren. Juist dan moet je kijken hoe het anders en efficiënter kan. Andere bureaus bezuinigden op bouwkostenmanagement en bestekschrijven, wij niet. Wij maken bijvoorbeeld ook inschrijfbegrotingen voor aannemers. Ik denk dat er in Nederland weinig bureaus op bouwkostengebied zo ver zijn dat ze net zoveel kennis hebben als een aannemer. Wij zijn daarin gepokt en gemazeld, waarmee we een voorsprong hebben op andere bureaus.
Wat is er bij LIAG zelf veranderd door de crisis?
We kijken heel scherp hoe we georganiseerd zijn en dingen beter kunnen doen. Daarnaast verandert de markt. Vroeger werkte een architect vanaf het schetsontwerp tot en met de nazorg aan een project. Nu zie je veel opdrachten waarbij architecten werken tot en met het VO+ en daarna wordt het project als Design & Build-opdracht in de markt gezet. Ik denk niet dat een opdrachtgever daarbij gebaat is. De uitvoerende partij zal weliswaar maken wat er is gepresenteerd, maar hij heeft er geen enkel belang bij dit scherper of beter te doen dan wanneer de architect er nog bij betrokken zou zijn geweest. Hij wil gewoon geld verdienen. Dat komt de kwaliteit niet ten goede. Als wij een Design & Build-opdracht doen, zoeken we nadrukkelijk naar een samenwerking met de uitvoerende partij. Het liefst schrijven we met een aannemer in. Doordat wij kostenefficiënt werken, kunnen we gemakkelijk
schakelen
met zo’n aannemer. Zo krijg je niet alleen een goed product, maar is het ook nog eens voor scherpe prijs te realiseren. Aannemers zien dat ook en ze waarderen het.
Van veel architecten horen we juist dat andere partijen in de bouwketen niet inzien wat hun waarde is. Jouw verhaal klinkt anders.
Een architect moet het veel meer zoeken in samenwerking. Je kunt natuurlijk gewoon een plattegrond en een gevel tekenen en denken:
dat de kozijnen er in de gevel er anders op staan dan op de plattegrond, ach ja, komt wel goed, dat regelt de aannemer wel
. Bij een 3D-model, dat net iets meer energie kost om te maken, komt dit echter niet voor. Daar klopt het plaatje gewoon, sterker nog: je kùnt die kozijnen niet eens fout intekenen, want dan
sluit
het model niet. En dat ziet de aannemer ook. Er zijn aannemers die zeggen: als we met jullie als architect inschrijven op een project, komen we tot een veel scherpere prijs, want we weten dat we niet tegen fouten aanlopen.
Trekt de werkvoorraad bij LIAG ook weer aan?
Ja. Het is natuurlijk niet meer te vergelijken met twintig jaar geleden. Toen hadden we voor drie jaar aan werkvoorraad en antwoordden we als een opdrachtgever ons belde voor een project: over een half jaar hebben we er tijd voor. Tegenwoordig behoren we met een werkvoorraad van zes tot negen maanden tot de positieve uitzonderingen. En het komt weer voor dat de telefoon gaat, met aan de andere kant van de lijn een opdrachtgever die vraagt:
willen jullie voor ons…?
. Dat was lange tijd niet gebeurd.
Trefwoorden
arie aalbers
zomerserie
liag architekten en bouwadviseurs
Best gelezen
1
Den Haag geeft groen licht voor hoogbouwcomplex The Grace
donderdag, 04 augustus
2
MVRDV modelleert toren in Tirana naar hoofd nationale held
woensdag, 03 augustus
3
Studentencampus (Y)ours Leiden volledig opgeleverd
maandag, 08 augustus
4
Nieuwbouwblokken Groenmarkt in Amsterdam-West opgeleverd
donderdag, 04 augustus
5
Interieur van hoofdkantoor NSI als voorbeeld van moderne werkomgeving
woensdag, 03 augustus
Gerelateerde nieuwsberichten
LIAG wint architectenselectie vernieuwbouw Bonhoeffer College in Enschede
David Gianotten: we moeten samen visies ontwikkelen
Nieuwe zomerserie: de crisis voorbij (?)
Wim Heuts: ‘Architect moet werken aan competenties’
Don Murphy: ‘Er is weer debat over architectuur nodig’
Bart Zantman: ‘Samenwerking heeft zijn waarde bewezen’
Thijs Asselbergs: 'Is architectuur nog van de architect?'
BNA presenteert richtlijn architectenselecties
Meld je aan voor de zomerserie ‘En route’
LIAG 100 jaar – video van KLM hoofdkantoor toen en nu
Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’
Meld je aan voor de Architectenweb zomerserie ‘Offline’
Andere nieuwsberichten
Hoogwaardige ouderenwoningen rond een monumentale kapel
Gisteren, 16:59
In de Plantagebuurt in Amsterdam is De Nieuwe Sint Jacob gerealiseerd: een wooncomplex voor zelfstandig wonende ouderen met zorgvoorzieningen in de buurt. Het complex is ontworpen door de Architekten Cie.
'Lifestyle-hotel' The Den in Den Bosch met bar-restaurant op hoogte
Gisteren, 10:14
HDVL Designmakers is verantwoordelijk voor het interieurdesign van het hotel; HIP Studio heeft de Current Rooftop Restaurant & Bar vormgegeven.
Studentencampus (Y)ours Leiden volledig opgeleverd
8 augustus, 3:33
Daarmee is de gebiedsontwikkeling in het zuiden van Leiden, goed voor 1.900 studentenwoningen en nog eens tweehonderd starterswoningen, geheel voltooid. Mecanoo is verantwoordelijk voor het ontwerp van het totale plan.
Ontwerp van Fokkema & Partners brengt helderheid en samenhang in Hotelschool
8 augustus, 11:52
Met een rationele aanpak heeft Fokkema & Partners Architecten het gebouw van de Hotelschool Den Haag getransformeerd tot een eigentijdse leeromgeving en het energielabel opgewaardeerd.
RTL Z: gemeenten nemen maatregelen tegen vastgoedbeleggers
Gisteren, 09:28
Zeker 127 nieuwe gemeentebesturen hebben plannen om het beleggers lastiger te maken onder meer starters een betere positie te geven.
Taipei Performance Arts Centre geopend voor publiek
8 augustus, 10:47
Het door OMA ontworpen theatercomplex in Taipei bestaat uit drie grote theaterzalen die in een centrale kubus zijn ‘geplugd’.
Gateways neemt deel aan onderzoek Duits station van de toekomst
5 augustus, 2:50
De drie jaar durende studie is onder meer gericht op een betere verknoping van treinstations met andere vervoersmiddelen.
Aanbod nieuwbouwwoningen terug naar niveau vlak na kredietcrisis
5 augustus, 11:24
Het aanbod van nieuwbouwwoningen blijft flink achter op de woningmarkt en de problemen lijken toe te nemen.
Flitsbezorgdienst Getir opent supermarkt in Amsterdam
4 augustus, 3:26
In het pand zat tot voor kort een darkstore, maar daarmee voldeed Getir volgens de rechter niet aan het bestemmingsplan.
Rijtjeshuis meest voorkomende woningtype in Nederland
3 augustus, 9:12
Van de bijna 8 miljoen woningen in Nederland is 42% een rijtjeshuis. Dat heeft CBS achterhaald.
Ga naar het nieuws-archief
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur