Begane grond. Tekening: Tim Versteegh Architect

Eerste verdieping. Tekening: Tim Versteegh Architect

Zolder. Tekening: Tim Versteegh Architect

Begane grond. Tekening: Tim Versteegh Architect

Eerste verdieping. Tekening: Tim Versteegh Architect

Zolder. Tekening: Tim Versteegh Architect

Stadsvilla met ‘gechipperde’ gevel

15 maart 2016, 11:04

Aan de stadsgracht in het centrum van Zwolle heeft Tim Versteegh Architect opvallende nieuwbouw in een historische context ingepast. Voor een particuliere opdrachtgever ontwierp Versteegh een villa met bijzonder metselwerk.

De villa betreft een herbouwopgave in de wijk aan het Ter Pelkwijkpark. Versteegh heeft bij het ontwerp van de woning gestreefd naar een zorgvuldige inpassing in en toevoeging aan de bestaande context, zo legt de architect uit.

In gebouwvorm, schaal, opbouw en materiaalgebruik sluit de villa aan op de omgeving. Het ritme van ramen in de straatgevel is een voortzetting van de omliggende panden. De staande en liggende elementen maken de gevel zelfs klassiek in opzet.

Abstract met textuur
De toevoeging aan de context wordt gevormd door de eigentijdse detaillering en het abstracte karakter van het ontwerp. “Het geheel is zo zuiver mogelijk uitgevoerd”, legt Versteegh uit. ”Geen dilataties, geen zichtbare hemelwaterafvoeren of zonwering, et cetera.” Een belangrijke bijdrage aan de abstrahering levert de ‘gechipperde’ gevel.

Het begrip ‘chipperen’ is door Daas Baksteen geïntroduceerd, verwijzend naar een techniek die David Chipperfield heeft toegepast bij het Neues Museum en de galerie Am Kupfergraben, beide in Berlijn. Feitelijk is het een oude techniek, waarbij de muur ruw wordt gemetseld en vervolgens met mortel afgewerkt. De metselstructuur – en op veel plaatsen de steen zelf – blijft zichtbaar.

Deze techniek geeft de suggestie dat de woning als het ware uit één stuk is gehouwen. Het licht geeft de woning als gevolg van de textuur en de kleuren van de stenen steeds een andere verschijning. Versteegh heeft de ‘gechipperde’ gevel doorgezet in de gang die vanaf de entree naar de achterzijde van het huis loopt.

Van openbaar naar privé
De woning is een aaneenschakeling van kamers en volgt een route van openbaar naar privé, grotendeels zonder deuren. De route loopt van de straat naar de gracht en weer terug, zo legt de architect uit.

Rechts naast de entree ligt de keuken, als eerste ontmoetingsplek in het huis. Aansluitend ligt de eetkamer-bibliotheek, een intieme kamer zonder uitzicht en gevuld met boeken en kunst. Indirect licht valt binnen via de smalle met glas overkapte entreeruimte.

Vervolgens loopt de route naar de woonkamer, waar de grote pui zicht geeft op het water. Vanuit deze ruimte leidt de trap naar de eerste verdieping, terug naar de straatzijde waar de studeerkamer is gelegen.

De trapsparing is gemaakt over twee verdiepingen en fungeert als 'lichtschacht', midden in de woning. Vanuit de studeerkamer volgen de gang en de trap naar de slaapkamers. Beide leiden langs de lichtschacht en zijn bedoeld als overgang naar de ruimtes die meest privé zijn: de slaapkamers. In de sequentie van leefruimten is de slaapkamer de eerste kamer met een deur.

Uitzicht en daglicht
Voor elke kamer heeft Versteegh de toepassing en verhouding van daglicht, uitzicht en geborgenheid afgewogen in overeenstemming met het gebruik. Het daglicht in het hart van de woning geeft een extra dimensie, aldus de architect.

Om de steeds veranderende lichtinval tot zijn recht te laten komen, is het materiaalgebruik gereduceerd tot stucwerk, bamboe voor de kasten en vloeren en gietvloeren in de badkamers en keuken.

Vanuit de plattegrond gezien, zo legt Versteegh tot slot uit, fungeert de straatgevel met terugliggende ramen als filter. De gevel aan de grachtzijde daarentegen is op zo’n wijze voorzien van openingen dat het uitzicht en de lichtinval optimaal zijn.