Vijfmaal de Serpentine en het park opnieuw ervaren

25 februari 2016, 10:46

Serpentine Galleries heeft beelden vrijgegeven van de ontwerpen waarvoor ze dit jaar opdracht heeft gegeven. Het zestiende Serpentine Pavilion, ontworpen door BIG, en vier geabstraheerde zomerhuisjes van Kunlé Adeyemi, Barkow Leibinger, Yona Friedman en Asif Khan creëren nieuwe ervaringen van het meer, het park en de bouwwerken. Te beleven vanaf 10 juni 2016.

Het ontwerp van de Bjarke Ingels Group (BIG) voor het Serpentine Pavilion is een muur die verandert van een recht vlak naar een driedimensionale ruimte. De directie van Serpentine Gallery noemt de “opengeritste muur” een “hoogst elegante constructie, die tegelijkertijd een weelderig geronde wand en een zich hoog verheffende spits is”.

Tegenstellingen
BIG geeft aan te hebben gekozen voor een van de basiselementen van de architectuur: de stenen muur. De constructie wordt echter niet met natuur- of bakstenen opgebouwd, maar met geëxtrudeerd glasvezel.

Het architectenbureau heeft een constructie willen ontwerpen waaraan meerdere aspecten veelal als tegengestelden worden gezien: “Een constructie die een vrije vorm heeft en streng is, die modulair en sculpturaal is, die transparant en opaak is, en zowel een gesloten doos als een blob is”.

Aan de bovenzijde lijkt de muur een rechte lijn; aan de basis vormt hij een overdekte vallei bij de ingang en een golvende heuvel in de richting van het park. De opening beidt ruimte aan een café en plaats voor (gezins)activiteiten. ’s Avonds kunnen er lezingen, debatten en optredens plaatsvinden.

Voor het eerste heeft de organisatie dit jaar ook opdracht gegeven voor vier Serpentine Summer Houses. De ontwerpen refereren elk op eigen wijze aan Queen Caroline’s Temple, een zomerhuisje in klassieke stijl dat in 1734 is gebouwd op steenworp afstand van de Serpentine Gallery.

Contravorm
Kunlé Adeyemi - NLÉ heeft als het ware een negatief van Queen Caroline’s Temple gebruikt voor een sculpturaal object. “Door de interne ruimte van de Temple te gebruiken, laten we de neoklassieke plattegrond, verhoudingen en architectonische vorm zien”, legt de Nederlands-Nigeriaanse architect Adeyemi uit.

Met geabstraheerde vormen uit zandstenen blokken – vergelijkbaar met die van het historische bouwwerk – wil Adeyemi een constructie realiseren, die tegelijkertijd een beschutte ruimte, een doorgang en een raam op de Temple is.

Serpentines
Het ontwerp van Barkow Leibinger verwijst naar een tweede paviljoen, dat op een artificiële heuvel in de buurt moet hebben gestaan. Dit paviljoen en Queen Caroline’s Temple worden overigens beide toegeschreven aan William Kent. Zijn idee was dat het tweede paviljoen vanaf verschillende plekken in het park te zien was en dat het tevens rondom zicht op de omgeving bood.

Met dit verdwenen bouwwerk in gedachten heeft Leibinger een zomerhuis ontworpen als een vrijstaande constructie, van alle kanten zichtbaar. Het ontwerp bestaat uit een aantal slingerende linten (serpentines!) van verschillende hoogte. Ze lijken vluchtig opgerold en vervolgens deels gestapeld.

Modulaire ruimte
Het zomerhuisje van Yona Friedman is een constructie die voortbouwt op zijn project La Ville Spatiale, waaraan hij in de late jaren 1950 begon. Friedman streefde naar een architectuur die het – kort gezegd – mogelijk maakte om (opgetilde) stedelijk ruimte te creëren en tegelijkertijd land te behouden, en bestond uit een modulaire structuur waaraan mensen letterlijk hun eigen invulling konden geven.

Zijn Serpentine Summer House is een reeks van ruimtes, die een fragment van het grid voor La Ville Spatiale vormen. De elementen van de modulaire constructie kunnen telkens op andere wijze worden gecombineerd.

Zonnebaan
Volgens Asif Khan moet Kent in een lijn hebben geplaatst met de opkomende zon op 1 maart 1683, de geboortedag van koningin Caroline. Het effect zou nog zijn versterkt door de lichtreflectie op het wateroppervlak van de nieuw aangelegde Serpentine. De brug van John Rennie uit 1826 doet het effect teniet.

Khan heeft een zomerhuis ontworpen met een spiegelend metalen platform en dak, die de verdwenen ervaring voor de bezoeker moet terughalen. Hier omheen staan golvende wanden uit houten palen, die voor intimiteit en wisselende zichtlijnen zorgen.

Net als de ontwerpers van de andere drie zomerhuisjes zorgt Khan met een abstracte vorm voor een nieuwe blik op zowel Queen Caroline’s Temple als het landschap rond het het Serpentine-meer. De expositie in het park loopt van 10 juni tot en met 9 oktober 2016.

Trefwoorden

yona friedman londen william kent follies asif khan kunlé adeyemi serpentine summer houses serpentine kunlé adeyemi - nlé engeland bjarke ingels group serpentine galleries paviljoen barkow leibinger serpentine gallery

1	Schiekadeblok herontwikkeld met twee torens en 680 woningen vrijdag, 29 mei
2	Interview met Francine Houben over de coronacrisis: 'We moeten naar beloopbare en befietsbare steden' dinsdag, 26 mei
3	Depot Boijmans leeg gepresenteerd tijdens 'zilveren opening' maandag, 25 mei
4	Post-corona toerisme dinsdag, 26 mei
5	ZJA: nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen vrijdag, 29 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Spiraalvormig museum van BIG voor Zwitserse horlogemaker

Serpentine-paviljoen vrijdag geopend

Programma Serpentine-paviljoen fors uitgebreid

Serpentine-paviljoen open voor publiek

Serpentine-paviljoen zaterdag open voor publiek

Koolhaas-paviljoen Serpentine Gallery geopend

Frank Gehry laat Serpentine Pavillion zien

Serpentine-paviljoen van SANAA klaar

Serpentine Gallery van Jean Nouvel af

Serpentine Pavilion opent deuren voor publiek

Paviljoen Serpentine Gallery geopend

Paviljoen Serpentine Gallery open voor publiek

Video + foto's: Serpentine Pavilion

Manhattan heeft een ‘courtscraper’ van BIG

Architect Kéré gekozen voor Serpentine Pavilion 2017

Serpentine Pavilion 2017 gaat open voor publiek

NLÉ ontwerpt schoolcampus inclusief meubels in Karatu

Een leisteenberg rijst uit het gazon van Kensington Gardens

Tweede editie Folly Art Norg van start gegaan

Zuid-Afrikaans bureau ontwerpt Serpentine-paviljoen 2020

Andere nieuwsberichten

Terugkijken: Door de ogen van Arna

29 mei, 3:43

In de documentaire is te zien hoe architect Arna Mackic onvermoeibaar vecht voor haar ideaal om te bouwen aan een inclusieve maatschappij.

Schiekadeblok herontwikkeld met twee torens en 680 woningen

29 mei, 1:37

Bij de herontwikkeling van het Schiekadeblok in Rotterdam worden 680 woningen en extra kantoren gerealiseerd.

ZJA: nieuw ontworpen dakconstructie AZ-stadion moet vertrouwen erin terugwinnen

29 mei, 10:45

Architectenweb sprak met projectarchitect Leo ten Wolde van ZJA Zwarts & Jansma Architects over de nieuwe overdekking van het stadion, dat het vorig jaar ingestorte dak vervangt.

Amsterdam wil vermindering van prettoerisme, maar heeft daar geen nieuwe instrumenten voor

28 mei, 5:07

Nu het toerisme door de coronacrisis is stilgevallen, ligt de Amsterdamse binnenstad er verlaten bij. “Ineens is zichtbaar hoe weinig mensen er nog wonen”, verklaart burgemeester Femke Halsema in een interview met Het Parool.

Realiseren klimaatbeleid kost komende jaren drie miljard per jaar

29 mei, 9:53

Dat meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van een nieuwe berekening.

'Dertig jaar natuurbeleid heeft natuur niets opgeleverd'

29 mei, 9:21

Dertig jaar geleden is afgesproken natuurgebieden te verbinden en de landbouw natuurvriendelijker te maken, maar die beloftes zijn nooit ingelost en de soortenrijkdom is steeds verder afgenomen.